Oqý jylynyń basynda altynshy synyptyń jetekshisi óz shákirtteriniń aldynda tur. Ol balalarǵa bir ret kóz tastady da, barlyǵyn birdeı jaqsy kóretinin, olardy kórgenine rıza ekenin aıtty. Bul árıne, jalǵan bolatyn. Óıtkeni aldyńǵy qatarda ózi jaqsy kóre qoımaıtyn bir bala búrisip otyr. Basqa oqýshylar da onymen byltyrǵy oqý jylynda tanysqan. Sol kezdiń ózinde-aq, ol balanyń óz synyptastarymen oınamaıtynyn jáne kıiminiń las ekenin, eshqashan jýynbaǵandaı kúlimsi ıis shyǵatynyn baıqaǵan bolatyn. Ýaqyt ótken saıyn muǵalimniń bul oqýshyǵa degen kózqarasy ózgere bastady. Onyń jazba jumystaryn qyzyl qalammen shımaılap, ekilik degen baǵany aıamaı qoıatyn jaǵdaıǵa jetti.
Bir kúni mekteptiń oqý jónindegi orynbasary altynshy synyp oqýshylarynyń minezdemesine taldaý jasaýdy tapsyrdy. Ustazy súıkimsiz oqýshynyń minezdemesin jazýdy sońyna qaldyrdy. Ol minezdemeni qalaı jazý kerektigin biraz oılanyp, burynǵy jazylǵan minezdemelerin qolyna aldy. Sol kezde tóbesine muzdaı sý quıyp jibergendeı kúıge tústi.
Birinshi synypta oqytqan ustazy bylaı dep jazǵan eken: «Bul – kózi nur shashqan keremet bala. Úı tapsyrmasyn keremet múltiksiz oryndaıdy. Uqypty ári alǵyr bala. Osyndaı talantty balanyń ustazy bolýdyń ózi bir mártebe».
Ekinshi synyp muǵaliminiń minezdemesinde: «Ol ǵajap oqýshy. Joldastaryna da óte syıly. Áıtse de otbasyndaǵy másele ony alańdatyp júrgen syńaıly. Anasy aýyr dertke shaldyǵypty. Aıyqpas aýrýmen arpalysyp, ólim men ómir arasynda jatqan kórinedi. Balanyń da janyn syzdatqany ańǵarylady. Shamasy onyń úıdegi jaǵdaıy ajalmen arpalysqa aınalǵan sıaqty» dep túıindegen eken.
Úshinshi synyptaǵy tárbıeshisiniń jazǵanyn taǵatsyzdana qolyna alyp, oqı bastaıdy: «Anasynyń ólimi balanyń jan álemine aýyr soqqy bop tıdi. İshki dertine qaramastan bala oqýǵa bar yntasymen, yjdahatpen umtylady. Áıtse de úıde bilim alýyna ákesi kóńil bólýdi qoıǵan. Balanyń bilim alý máselesin tezdetip qolǵa almasaq, jaǵdaı qıyndaǵaly tur».
Munan keıingi jaǵdaıdy tórtinshi synyptaǵy ustazy bylaı dep jalǵastyrypty: «Balanyń oqýǵa qulqy joq. Dostary da joq. Sabaq ústinde jıi uıyqtap qala beredi» depti.
Minezdemelerdi oqyp shyqqan muǵalimniń osy sátte júregi syzdap qoıa berdi. Ádettegideı kelesi oqý jyly kelip jetedi. Sol baıaǵydaı, barlyq oqýshylar ustazdaryna syılyq usynyp jatyr. Jańa oqý jylynyń bastalǵanymen quttyqtap, álgi bala da bir zatty ustazdyń qolyna ustatady. Myj-myjy shyqqan qaǵazǵa áldeneni orap ákelgen eken. Túıinshekti kórgen synyptastary jarysa kúledi. Tek muǵalim ǵana qaǵazdy ashyp, ishinen kózi synǵan bilezik pen qutysynda bitýge taıaǵan azdaǵan ısissýdy kórip, erekshe qýandy. Balany qushaǵyna qysyp, «mynaý tamasha syılyq qoı» dep, bilezikti qolyna taǵyp aldy. Balanyń qýanyshynda shek joq. Ustazdyń tosyn minezine qaıran qalǵan oqýshylar da kúlkilerin sap tyıǵan. Keıinnen kópshiliktiń kózinshe muǵalim qutydaǵy ıissýdy ústine septi. Osylaısha sabaǵyn da bastap ketken. Sabaq sońynda kózinde nury oınaǵan bala ustazdyń janyna kelip, erekshe meıirimmen «Bilesiz be, sizden anamnyń ıisi shyǵady» dedi.
Bala ketken soń muǵalim uzaq jylady. Osy kúnnen bastap ol tek matematıka men ádebıetti ǵana emes, izgilik pen qaıyrymdylyq jaıly dáris berýdi qolǵa aldy. Biraz ýaqyt syrǵyp ótkende suryqsyz balanyń ajaryna nur tola bastady. Ómirdiń máni men sáni janarynan aıqyn seziletin boldy.
Munan keıin muǵalim oqýshylardyń barlyǵyn birdeı jaqsy kóremin degenimen, endi álgi balany ózgelerden aıqryqsha jaqyn tarta bastaǵan. Osylaısha jyl da zýlady. Birde ádettegideı kóp qaǵazdaryn aqtaryp otyryp, kózi bir tilim hatqa tústi. Ashyp oqyǵanda júregi eljirep ketti. «Siz ómirimdegi ǵajap ustazsyz!» dep jazylǵan eken. Osylaısha attaı zýlap bes jyl artta qaldy. Bul kezde muǵalim de basqa synypty qolǵa alǵan. Áıtse de osydan biraz jyl burynǵy shákirti taǵy bir hat joldapty. Ómirdegi eń asyl ustazy bolyp júreginde qala beretinin jazypty. Araǵa ýaqyt salyp, álgi oqýshydan taǵy bir hat alady. Oqýshysy kolejdi úzdik támamdap, ýnıversıtetti úzdik oqyp júrgenin jazypty. Keıinirek kelgen hatynda oqý ornyn oıdaǵydaı támamdaǵany aıtylady. Sondaı-aq, ákesiniń dúnıeden ozǵanyn, jaqyn arada otaý qurǵaly otyrǵanyn da jetkizipti. Ári úılený toıynda ákesi men sheshesiniń ornyna mártebeli ustazynyń jaıǵasqanyn qalaıtynyn bildirgen. Toıdyń tórinen ustazyn kórgisi keletinin oqyǵanda júregi eljirep sala beredi. Árıne, muǵalim qýana kelisim de bildirdi.
Osylaısha toı kúni de taıaıdy. Toı bolatyn kúni muǵalim baıaǵy bala syılaǵan kózi joq bilezikti taǵyp, anasynyń qutysynyń túbindegi ıissýdy septi. Alystan ustazyn kórgen bala qýanyshtan tóbesi kókke jeterdeı júgirip kelip, qushaqtaı aldy. Sol mezette balalyq shaǵynan jadynda qalǵan tamasha ıisti sezdi. Anasynyń hosh ıisi. Kózinen ystyq jas yrshyp shyqqan bala ustazyn qushaǵyna qatty qysyp, «Meniń osy ómirge kerektigimdi sezinýge, óz kúshime senýime múmkindik bergenińiz úshin, sizge rızamyn» dedi daýsy dirildep. Sonda muǵalim kózine jas alyp, «Kerisinshe, sen meni bárine úıretken. Senimen tanyspaı turyp, ustaz bolýdyń syry men mánin, ǵajap qadirin sezingen joqpyn» dep jaýap beredi.
(avtory belgisiz)
