Vashıngtondaǵy 101 jastaǵy ájeı kindik qany tamǵan Qazaqstanǵa oralǵysy keledi dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi 24.kz-ke silteme jasap.

Ásıa Sardarbektiń AQSH-qa qonys aýdarǵanyna 40 jyldyń júzi bolǵan. Jambyl oblysy, Shý aýdanynyń týmasy taǵdyr aıdap, Aýǵanstan, Túrkıa, Germanıa AQSH elderinde turdy. Elden shalǵaı júrse de, ana tilin, salt-dástúrin umytpaǵan.

Sońǵy aılarda Ásıa ájeı tósek tartyp qaldy. 101 jastaǵy keıýanaǵa úı ishinde júrip-turýdyń ózi qıyndap barady. Týǵan elge degen saǵynysh ta, ózegin órteıdi. «Qazaqstannan jýrnalıser keledi» degen habardy estigen ol tańǵy 6-dan turyp, jerlesterimen kezdesýge daıyndalypty. Qyzdary 80 jastaǵy Rona men 70 jastaǵy Ámına analarynyń erekshe qýanǵanyn aıtady.

Ásıa Sardarbek:

 – Jandarym meniń, keldińder me meniń otanymnan? Men sondaı aýyryp, saǵynyp júr edim. Alystan keldińder ǵoı. Men Qazaqstandy saǵynyp júrmin, jıi jylap alamyn.

Ótken júzjyldyqtaǵy aýyr synaqtar men zulmat oqıǵalar. Ásıa ájeı taǵdyrynyń tym aýyr bolǵany sonshalyq, odan tipti tragedıalyq janrdaǵy kitap jazýǵa bolar edi.

Ásıa Sardarbek:

– Jambyl oblysyndaǵy Shý aýylyna áskerıler kelgende meniń jasym 10-da edi. Turǵyndardyń keıbirin birden atyp tastady. Al basqalardyń dúnıeleri men maldaryn tartyp aldy. Bizde qansha túıe, iri qara, qoılar bar, sonyń barlyǵyn jazyp aldy. Sosyn bizdiń qolymyzǵa mór qoıdy. Ol atyp tastaý degendi bildiredi eken. Ony bilgen soń otbasymyzben birge qashyp kettik. Meni Hadısha apaıym arqasyna salyp aldy. Osylaısha uzaq joldy bastadyq.

Sodan soń Sardarbek otbasy kishkentaı balalarymen birge taýdan asyp, Ámýdarıa ózenine ótken. Talaı tosqaýyldy eńsergen olar baǵyttarynan jańylyspaı, Aýǵanstanǵa jetipti.

Ásıa Sardarbek:

– Aýǵanstanǵa jetip qalǵanymyzda aldymyzdan adamdar shyǵyp, qaıda qashyp bara jatqanymyzdy surady. Aýǵanstanǵa keldik dep aıttyq. Olar bizdi jyly qabyldady.

Jyldar ótken soń boıjetken Ásıaǵa Aýǵanstan basqarýshysynyń uly ǵashyq bolyp qalady. Jastaıynan turmysqa shyǵyp, bedeldi otbasyna kelin bolyp túsedi.

Ásıa Sardarbek:

 – Olar óte jaqsy adamdar boldy. Maǵan úı jınaý, kir jýý, tamaq daıyndaý syndy tirlikterdi istetpeıtin. Ózimniń jeke qyzmetshim boldy.

Ásıa ájeı qaıyn atasyn erekshe qurmetpen eske alady. «Kelinim týǵan tilin umytpasyn» degen oımen qyzmetshilerdi qazaq ultynan aldyrtypty. Keıin Ásıa Sardarbektiń kúıeýi Aýǵanstannyń qorǵanys mınıstri atanady. Al 1979 jyly elge Keńes áskerıleri kelip, olar basqa elge qashýǵa májbúr bolady. Bul joly Ásıa ájeı Túrkıaǵa, Germanıaǵa, AQSH-qa qonys aýdarady. Sońǵy 40 jylyn osy Vashıngton qalasynda ótkizgen. Keıýananyń qyzdary bıyl Qazaqstanǵa kelip ketipti.

Ámına Amırı, Ásıa ájeıdiń qyzy:

– Bul óte tamasha sapar boldy. Az ǵana ýaqyt ishinde Prezıdentterińiz biraz tirlikti tıanaqtapty. Ádemi úıler, tańǵajaıyp Astana. Prezıdent Nursultan Nazarbaevqa sálemimizdi joldap, ózimniń rızashylyǵymdy jetkizgim keledi. Men anamnyń týǵan jerin jaqsy kóremin. Tabys, myqty densaýlyq tileımiz.

Ásıa ájeı qyzdarynyń Qazaqstanǵa baryp qaıtqanyna qýanyshty. 90 jyl boıy týǵan jerinen jyraqta júrse de, qazaq tilin umytpaı, salt-dástúrin berik saqtap keledi. Aq jaýlyqty ananyń endigi armany – Qazaqstanǵa, tarıhı Otanyna oralý. 

Avtorlary: Maıra Abdrahmanova, Renat Sadyrov