1991 jyldyń jazynda Keńes Odaǵy ydyraýdyń sońǵy satysyna jetti. Odaq ortalyǵy bılik pen bedelinen aıyryldy. Endi ár basshy ózine senip tapsyrylǵan respýblıkalar úshin tolyqtaı jaýapkershilik alýy kerek boldy, — dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi.
Prezıdent Nazarbaevtyń eń alǵashqy batyl qadamdarynyń biri Semeı ıadrolyq polıgonyn jabý boldy. Polıgonda synaqtar 1949-1989 jyldar aralyǵynda júrgizildi. 1963 jylǵa deıin ıadrolyq jarylystar aýada jáne jer ústinde júrgizildi. Bul aralyqta júrgizilgen 55 jer ústi jáne aýadaǵy jarylystar áserinen túzilgen radıoaktıvti bult polıgon aýmaǵynan tys jerlerge jaıyldy. Bul aralyqta polıgonda barlyǵy 224 jarylys júrgizildi.
KSRO-nyń ıadrolyq qalqany Shyǵys Qazaqstan halqyna erekshe qasiret ákeldi. 1963 jylǵa deıin synaqtar jer ústi men aýada júrgizildi. Iadrolyq synaqtardy úsh ortada júrgizýge tyıym salatyn kelisimsharttan soń jarylystar tek jer astynda júrgizildi. Degenmen, ol semeılikterdi qutqaryp qalmady. 1989 jyldyń aqpan aıynda júrgizilgen sátsiz jarylystan soń aýaǵa jaıylǵan radıoaktıvti bult jaqyn mańdaǵy eldi-mekenderge taralyp, 1,3 mıllıon adam ıadrolyq synaq saldarynan zardap shekti.
1989 jylǵy tótenshe jaǵdaıdan soń jazýshy Oljas Súleımenov bastaǵan ıadrolyq synaqtarǵa qarsy "Nevada-Semeı" qozǵalysy quryldy. Atalmysh qozǵalys Keńes Odaǵy men Amerıkany ıadrolyq synaqtardan bas tartýǵa shaqyrdy.
Nursultan Nazarbaev Prezıdent bolyp saılanǵanǵa deıin de polıgon máselesine erekshe nazar aýdarǵan. Ol 1989 jyldyń 1 naýryzynda Semeı oblysyndaǵy ekologıalyq jaǵdaıdy baqylaıtyn respýblıkalyq komısıany qurdy. 1989 jyldyń 30 mamyrynda QazSSR-i Mınıstrler keńesiniń Tóraǵasy bolǵan Nazarbaev Semeı máselesin halyq depýtattary Seziniń minberinde jarıa etti. Bul baıandamadan soń onyń KSRO bıligimen aradaǵy jaǵdaıy ýshyqty. Alaıda, ol óz degeninen taıynbaı polıgondy jaýyp, ıadrolyq synaqtardy tyıý qajettigin aıtty.
Qazaq SSR-i Prezıdenti bolǵan Nazarbaevtiń alǵashqy jarlyqtarynyń biri 1991 jyldyń 29 tamyzynda jarıalanǵan "Semeı ıadrolyq synaq polıgonyn jabý týraly" №409 jarlyǵy boldy. Ol kezde Prezıdent Odaq bıliginiń sheshimin kútpesten barlyq jaýapkershilikti óz moınyna aldy.
