Myna oqıǵalardy oqı otyryp, naǵyz qatigezdik pen soraqylyqqa kýá bolasyń.

Qyz balany «súndetteý» týraly esigenińiz bar ma? Bul – áıel adamnyń syrtqy jynys múshelerin jartylaı nemese tolyq túrde alyp tastaý. Mundaı ota túri baǵzy zamandarda qoldanylǵan. Alaıda, qazirgi tańda Azıanyń keıbir elderi men Taıaý Shyǵys, Afrıka elderinde bul prosedýra áli de óziniń qoldanystaǵy ózektiligin joımaı keledi.

Búgingi kúni osyndaı salt-jorany bastan ótkergen 125 mıllıon áıel bar eken.

Asha Maılz esimdi tanymal fotograf pen jýrnalıs Nadá Pánkova  qatigez salttyń qurbanyna aınalǵan  Gambıa áıelderiniń taǵdary týraly joba jasaǵan. Osy áıelderdiń oqıǵalaryn Qamshy.kz aqparat agenttigi oqyrman  nazaryna usynady.

Aıda Mbenga 22 jasta

Gambıalyq azamattardyń kópshiligi soraqy otalardyń birsypyrasyn jasatady, alaıda tek biraz ýaqyttan keıin ǵana olar densaýlyqtaryna orasan qaýip týǵanyn túsinedi. Sońǵy ýaqyttary qyz balanyń súndettelýiniń qaýiptiligi týraly aqparat jan-jaqty tarala bastady. Ótken ǵasyrlarda bul dástúrimizdiń myzǵymas bir bóligi edi. Statısıkaǵa sáıkes, 76 paıyz áıelge osyndaı ota jasalǵan. Alaıda,  2015 jyldan bastap resmı túrde otaǵa tyıym salyndy.

"«Súndellýim» múldem esimde joq. Anamnyń sol kúni týǵan kúnge baramyz dep basqa bir jerge alyp ketkeni esimde. Ómirimde kózim kórmegen belgisiz áıel adamǵa apardy. Ary qaraı esimdi jısam, aýrýhanada jatyr ekenmin. Dárgerler kóp qan joǵalttyń dep aıtqan bolatyn"-deıdi áıel.

Saro Vah, 37 jasta

«Ormanǵa baryp, aǵash alyp kelemiz» degen anamnyń sózderin eshqashan umytpaıtyn shyǵarmyn. Osy sózderdiń artynda osynshalyqty úlken qaıǵy jataryn kim bilgen? Ormanda bizdi bir áıel kútip turdy. Taǵy menimen qurdas birneshe qyzdar bolǵany esimde. Barlyǵy óte tez boldy: álgi áıel eshqandaı aldyn-ala tekserýsiz ıne tyǵyp, pyshaq júzimen jynys múshemdi  kesip saldy. Aýrýdy jeńildetý úshin esektiń nájisi qoldanyldy. Birneshe apta boıy qatty aýyrdym».

«14 jasta turmysqa shyqtym. Alaıda, bul óz tańdaýym bolatyn. 5 balany bosandym, boıymdaǵy  jaralardyń kesirinen bosanǵanda qatty qınaldym»-,deıdi áıel. Búgin qyzdardy «súndetteý» zańmen tyıym salynsa da, bul proses qupıa túrde júrgiziledi. Munyń bárine toqtaý bolýy tıis.

Saınabý Bah, 19 jasta

«Men 9 jasymda súndetteldim. Ápkelerimnen aldyn-ala maǵan osyndaı otanyń jasalatynyn bildim. Barlyǵy úlken saltanatty shara sekildi ótti. Syrttan  meıram toılanyp jatqandaı kórinetin shyǵar: bı, án-kúı, tátti taǵadmdar-bári boldy.

Bul sezimdi eshqashan umytpaıtyn. Ota jasalǵannan keıin birneshe kún boıy álsirep, ornymnan tura almaı jattym. Keıinirek anam bul -bizdiń saltymyz ekenin aıtyp túsindirdi»-deıdi qyz.

Fatý Bah, 31 jasta

"Meni súndetteý kezinde eshqandaı saltanat bolǵan joq. Men ol kezde 10 jasta edim. Aǵash arasyna aparyp, bes adam qol-aıaǵymdy ustap turdy. Sebebi men kúshti bolatynmyn. Meni úıge aparǵan kezde kóp qan joǵalqandyqtan, ólýge shaq qaldym. Turmysqa shyqqan soń, men ózimniń súndettelýimmen qosa, jynys múshemniń tigilgenin bildim. Qaıtadan ota jasatyp, buryn kórgen sumdyqtyń barlyǵyn qaıta ótkerdim. Balalarymdy kesarevo jasatý arqyly bosandym.

Uzaq ýaqyt boıy bul saltty durys dep eseptep keldim. Alaıda qazir óz pikirmdi ózgerttim. Qyz balany súndetteý-qorqynyshty nárse. Óz qyzyma mundaı ómirdi qalamaımyn"-deıdi áıel.