«Bul – bizdiń ıntellektýaldy áleýetimizdi kórsetetin bastama»

/uploads/thumbnail/20180412142731306_small.jpg

Astanadaǵy Nazarbaev ortalyǵynda «Qazaq tilindegi 100 jańa oqýlyq» jobasy aıasynda aýdarylǵan alǵashqy kitaptardyń tanystyrylymy bastaldy. Saltanatty sharaǵa QR Prezıdenti Nursultan Nazarbaev qatysty, dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi.

Shara barysynda Elbasy kitaptardyń tıimdi tustaryn atap, jobanyń maqsatymen bólisti.

Nursultan Nazarbaev

«Negizi, kitaptardyń barlyǵy meniń ústelimde jatyr. Bir aptadan beri otyryp, bárin paraqtap, biz oqyǵan kezde qolǵa tımegen dúnıeler ekenine kózim jetti. Menedjment bolsyn, basqarý bolsyn, bárin bilip-tanyp jatyrmyz ǵoı. Biraq mynaý psıxologıa, til tarıxy sıaqty ǵylym salalarymen tereń tanysqanymyz joq. Aǵylshyn tilinde oqyǵan jastarymyz oqyǵan shyǵar. Biraq qazaqtyń balasy áli tanyspaǵan. Sondyqtan biz bir jaǵynan qazaq tilin baıytyp, ekinshi jaǵynan bilimdi odan ary ósiremiz dep, osy jobany qolǵa alyp otyrmyz», - dedi Nursultan Nazarbaev.

Sharaǵa qatysqan «Qazaqstan» RTRK» AQ basqarma tóraǵasy Erlan Karın de «Qazaq tilindegi 100 jańa oqýlyq» jobasynyń tıimdi tusyn aıtty.

«Máselen, Karen Armstrongtyń 1994 jyly jazylǵan «Qudaıdyń tarıxy» atty kitaby álemniń 30 tiline aýdarylyp, Kebrıdj, Garvard, Oksford jáne taǵy basqa jetekshi joǵary oqý oryndarynda keńinen qoldanylyp keledi. Ol - bir. Ekinshiden, atalǵan oqýlyqtardyń baǵasy da arzan emes. Ulybrıtanıada árbir kitap 30 fýnttan joǵary turady. Shetelde ondaı oqýlyqtardy izdep júrip, satyp alady. Al bizdiń stýdentterimiz onyń bárin tegin oqı alady», - dep atap kórsetti E.Qarın.

100 jańa oqýlyq

«Jastarymyzdyń sapaly bilim alýyna taǵy bir mańyzdy qadam jasaldy. Endi áleýmettik jáne gýmanıtarlyq salada álemdik shedevr sanalatyn ári dúnıejúziniń eń úzdik oqý oryndarynda oqytylatyn oqýlyqtardy qazaq jastarynyń óz ana tilimizde tanyp, bilýine dańǵyl jol ashyldy, - deıdi «Nur Otan» partıasy tóraǵasynyń birinshi orynbasary.

Ol oqyrmanǵa jol tartqan 18 oqýlyqtyń Memleket basshysynyń «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamalyq maqalasynda aıtylǵan «Qazaq tilindegi 100 jańa oqýlyq» jobasy aıasynda basylyp otyrǵanyn atap ótedi.

«Oqýlyqtardyń mazmunyna kóz júgirtseńiz, eshbir ásireleýsiz, olardyń búgingi bizdiń qoǵam úshin aýadaı qajet ekenin ońaı ańǵarasyz. Máselen Garvard ýnıversıtetiniń profesory, ekonomıs Nıkolas Gregorı Menkú men Vashıngton ýnıversıteti bıznes mektebiniń dekany Mark Teılor jazǵan «Ekonomıks» oqýlyǵynda qarjy daǵdarysy men onyń sebepteri, daǵdarystan keıingi álem jáne jańa teorıalardyń paıda bolýyna qatysty tyń derekter keltirilgen. Ekonomıka qaı kezde de búkil álemniń eń basty máselesi ekenin eskersek, bul oqýlyqtyń qanshalyqty mańyzdy ekenin ózińiz paıymdaı berińiz. «Ekonomıkstiń» ataqty Oksford, Kembrıdj ýnıversıtetterinde oqytylýynyń ózi-aq kóp jaıttan habar beredi», - dedi Áshimbaev.

Ol josparlaý, júrgizý, uıymdastyrý jáne baqylaý isiniń qyr-syryn túsindiretin «Menedjment» oqýlyǵyn Garvard bastaǵan álemniń mańdaıaldy alty birdeı ýnıversıtetiniń stýdentteri oqıtynyn aıtty.

«Davos Búkilálemdik ekonomıkalyq forýmynyń negizin qalaýshy jáne prezıdenti, álemge áıgili ekonomıs, profesor Klaýs Shvabtyń qalamynan týǵan «Tórtinshi ındýstrıalyq revolúsıa» kitabynyń da qazaq tiline aýdarylýy otandyq ǵylymnyń damýyna eleýli úles qosatyny sózsiz. Jobanyń taǵy bir ıgiligi retinde tilimizdiń damýyna qajetti ǵylymı mazmun men leksıkanyń odan ári jetile túsýin aıtýǵa bolady. Otandyq oqý oryndarynyń álemdik bıikke kóterilýine, olardyń halyqaralyq deńgeıde jumys isteýine de mol múmkindik týdy. Odan bólek, bul bastama elimizde aýdarma mektebiniń jandanýyna da oń áserin tıgizbek», - dedi ol.

Onyń aıtýynsha oqýlyqtardyń 40%-ke jýyǵy osyǵan deıin orys tiline aýdarylǵanyna qaramastan barlyǵy túpnusqadan tikeleı qazaq tiline aýdarylǵan.

«Ázirge tek jobanyń birinshi kezeńi ǵana aıaqtaldy desek, osy aralyqta aýqymdy jumystar atqarylǵanyn ańǵarý qıyn emes. Qazaq tiline aýdarylatyn oqýlyqtardy irikteýden bastap onyń dızaınyna deıin júıeli ári tyńǵylyqty jumys júrgizilgeni anyq baıqalady. Aýdarma isine kásibı bilikti mamandar jumyldyrylǵan», - dedi Áshimbaev.

Aıta keteıik, alǵashqy oqýlyqtardyń ishinde Derek Djonstonnyń «Fılosofıanyń qysqasha tarıhy. Sokrattan Derrıdaǵa deıin»; Entonı Kennıdiń «Batys fılosofıasynyń jańa tarıhy. Antıka fılosofıasy» İ-tomy jáne «Batys fılosofıasynyń jańa tarıhy. Orta ǵasyr fılosofıasy» İİ-tomy; Remı Hesstiń «Fılosofıanyń tańdaýly 25 kitaby»; Devıd Brınkerhof, Roýz Ýeıts, Súzan Orteganyń «Áleýmettaný negizderi»; Djordj Rıtser, Djeffrı Stepnıskıdiń «Áleýmettaný teorıasy»; Ellıot Aronsonnyń «Kópke umtylǵan jalǵyz. Áleýmettik psıhologıaǵa kirispe»; Dýeın Shýls, Sıdneı Ellen Shýlstiń «Qazirgi psıhologıa tarıhy»; Devıd G. Maıers, Jan M. Týenjdiń «Áleýmettik psıhologıa»; N. Gregorı Menkú, Mark P. Teılordyń «Ekonomıks»; Donald F. Kýratkonyń «Kásipkerlik: teorıa, proses, praktıka»; Rıkkı Ý. Grıffınniń «Menedjment»; Karen Armstrongtyń «Iýdaızm, hrıstıandyq pen ıslamdaǵy 4000 jyldyq izdenis: Qudaıtaný baıany»; Vıktorıa Fromkın, Robert Rodman, Nına Haıamstyń «Til bilimine kirispe»; Svetlana Ter-Mınasovanyń «Til jáne mádenıetaralyq komýnıkasıa»; Alan Barnardtyń «Antropologıa tarıhy men teorıasy»; Klaýs Shvabtyń «Tórtinshi ındýstrıalyq revolúsıasy» bar.

Qatysty Maqalalar