Bıyl Astananyń 20 jyldyq mereıtoıy ekeni ámbege aıan. Kádimgi sony jyl boıy toılatýǵa bıyl baqandaı 19 mıllıard (!) teńge bólingen, Saryarqa tórinde ornalasqan jalǵyz elordamyzdy aıtyp otyrmyz. Bulaı deýimizge biraz áriptesterimizdiń «astana arttyrǵysh» áreketinen mezi bolǵandyq sebep. Iá, «qoǵamdy ósiretin de, óshiretin de – jýrnalısıka». Eriksiz eliktirip, jel sózben jeliktiretin de – sol.
Almaty – «ońtústik astana», Atyraý – «munaıly astana», Túrkistan – «rýhanı astana», Qaraǵandy – «kómirli astana»... Osylaı tize tússek, Maqtaral – «maqtaly astana», Qostanaı – «astyqty astana», taǵy basqalary da jershilderdiń tanymyna tıesili bas qala bolyp jalǵasa bersin, endeshe. Óıtkeni, qazirgi zamandaǵy astanasy eń kóp el – Qazaqstan bolǵandyqtan, sol salmaqty eseleı esirgen jón.
Oý, sendegideı munaı, kómir, rýhanıat dúnıejúzinde bar ǵoı! Tipti, bizdikinen artyǵymen tabylady. Solaı eken dep, eshqaısysy óndiristi óńirlerin bir-bir «astana» etip qoıyp otyrǵan joq. Eliniń bas ordasy aýyssa da, burynǵysyna bizdiń «ońtústik astana» degenimizge uqsatyp mánsiz mártebe tańýǵa tyryspaıdy. Ári-beriden soń, qazaq rýhanıatynyń qaınar kózi – Túrkistan ǵana emes. Qazaq degen uly ult barda, kez kelgen jerimiz rýhty ul-qyzdardan, talantty tarlandardan kende bola qalmas. «Astana – el júregi» deımiz. Durys. Sonda da kóptegen qanaǵatsyz qaraqtarym ókpeni de, baýyrdy da, búırekti de júrek deýden tanatyn túr baıqatpaıdy-aý!..
Jalpy, Almatyny «ıýjnaıa stolısa» deýdi áýeli orys tilshiler bastady. Al bizdiń aýdarmadan bas kótere almaıtyn kóshirme jýrnalısıka sonymen ǵana shektelip qalýǵa arlanǵandaı, «bas qalalardy» birinen soń birin balalatty-aı, kelip! Sodan keıin kózi kórgeninen, qulaǵy estigeninen jańylmaıtyn ózge jurttyń bári Qazaqstannyń qaı túkpirinen bolsa da bir-bir astana «jasaýǵa» ábden beıimdelip aldy. Sonysyna mastanǵandaı syńaımen «Astana – resmı astana» dep qoıady taǵy. Sonda, bul jalǵanda resmı emes te astana bola ma eken?!
«Bólingendi bóri jeıdi» degenimiz de beker aıtylmaǵan. Bir ǵana bas qalasyna baǵynǵysy kelmeýden, memlekettik sheshimdi moıyndamaýdan basqa negizi joq «astanashyldyq» – júziqara júzshil, rýhy pás rýshyl, jetesiz jershilderdiń sandyraǵy syndy. Bunyń balamasy – «Bólip al da, bıleı ber!» ǵana, bizdińshe.
Endi ózara jón surasqanda, «Siz qaı astanadansyz?» deýimiz qalyp tur («Tolyp jatqan júregińizdiń qaısysy ózińizdiki?» degen sıaqty sanaǵa syıymsyz suraq qoı bul da). Ózińizge jaqsy estilse, ony da aıtyp kóreıik:
Siz qaı astanadan bolasyz, beıtanys jan?
Erkeǵalı BOLATULY