DIMASH - bul erekshe bir qubylys
Londonda jeke konsertin ótkizgen Dımashqa Brıtan eliniń halqy erekshe qurmet jasady. Tipti «sumdyq» qurmet jasady desek te bolady. Jaratqan jar bolsyn Qazaqtyń osy balasyna! Kezinde qazaq jurtyn atyshýly "Boratqa" teńep, mysqyldaǵandardyń urpaqtary men jurty Dımashqa qalaı tabynyp ketkenin ózderi bilmeı de qaldy. Olardy Dımashqa tabyndyrǵan qazaq balasynyń boıyndaǵy taza qasıeti, bolmysy, saf altyndaı óneri, minezi men tabıǵaty. Bul jerde qazaq balasynyń mádenıeti men salt-dástúrine negizdilgen sálemi, shynaıylyǵy áldeqaıda kózge basylyp, sheteldik jurttyń mysyn basyp otyrdy. Dımash oń qolyn keýdesine qoıyp, qazaqy dástúrmen, qazaq balasyna tán ádeppen, shyn peıilmen aǵylshyn jurtyna sálem berip jatty. Eshbiriniń kóńilin qaldyrmaı, jeke jeke sýretterge de túsip jatty. Munyń barlyǵy keńpeıildik pen tazalyqtyń belgisi.
Kezinde jaýgershilik zamandarda qazaq pen jońǵardyń qaqtyǵysy kezinde Abylaı han jońǵardyń qaqpanyna túsip, qontaıshy Qaldan Serenniń aldynda turǵanda, qontaıshy oǵan «Nege sálem salmaısyń?» degende, «Kisendeýli qolymdy shesh, qazaqy dástúrdi saqtap, saǵan sálem beremin!» dep tik qarap turdy. Qolyn sheshkennen soń ǵana Abylaı qontaıshyǵa oń qolyn keýdesine qoıyp, sálem bergen. Meniń kózime sol sát elestedi.
Qazaq balasy osy bolmysymen kezinde qazaq ultyna til tıgizgen teksizderdi ónerimen de, qazaqy bolmysymen de, ádebimen de, minezimen de ózine tabyndyrdy. Dál sol sózderdi aıtyp mysqyldaǵandar óz jurtynyń Dımashtyń ónerine tabynyp jatqanyn kórip qandaı kúıde boldy eken!? Ony ózderiniń ary men namysyna tapsyrdyq. Dımash Qazaq degen ulttyń uldarynyń qandaı bolatynyn kórsetti. Ózińiz oılańyz, adam balasynyń boıynda tazalyq pen shynaıylyq bolmasa, onyń boıyna óner de qonbaıdy, jınalǵan jurtty ózine tarta da almaıdy. Adam boıyndaǵy tazalyq qana adamnyń adamı qasıetin ashyp, ózin bıikke kóteredi. Adamdyq bıik degen de osy. Bul jerde Dımashty úlgi ete otyryp, bizdiń qazaqtyń ul-qyzdarynyń keshegi ótken tekti babalary men analarynyń jolyn qýyp, ádebi men ıbasyn, salty men dástúrin úlgi etip, tili men jeriniń taǵdyryna nemquraıly qaramaıtyn, Qazaq degen eldiń bolashaǵyna, óneri men mádenıetine, ǵylymy men bilimine úles qosar urpaqty tárbıeleýge bolady. Dál qazirgi rýhanı toqyrap turǵan ýaqytta bizdiń qazaqtyń ul-qyzdaryn ózimizdiń salt-dástúrimizge negizdelgen rýhanı qundylyqtar ǵana dańǵyl jolǵa alyp shyǵady. Odan basqa joldy men kórip turǵanym joq. Meniń oıymsha, Dımash bekerge osylaı jasap júrgen joq, ol óziniń áreketimen keıingilerdiń bárine úlgi kórsetip júr. Ol ózinen keıingi bolsyn, aldyńǵy bolsyn, qazaqtyń jastaryna qazaq balasy osyndaı bolýy kerek ekenin uǵyndyryp jatyr. Qazaqtyń jastarynyń úlgi tutar etalony bolyp jatyr. «Bul maqtaý emes, bul qazaqy bolmysty jastar men qarakózderge úlgi bolsyn» degen baǵalaý ǵana. Maqtap-maqtap boldyq qoı, maqtaýdan biz toqyradyq. Endi baǵalaýdy úıreneıik. Dımashtyń tulǵasyna qarap aıtqan meniń jeke oıym osy. Osynyń aldynda Dımashtyń Reseıde bolyp, onda merekelik sharalarǵa qatysqanyn, reseılik ánshilermen kezdeskenin qazaqtardyń kópshiligi qup kórmegenin ózderińiz de bilip otyrsyzdar. Reseıdiń dál qazirgi ýaqytta ónerin de, saıasatyn da dúnıeniń jurty qosh kórmeıtini anyq. Meıli, bul jerge saıasattyń surqıa tirligin tyqpalamaı-aq qoıalyq. Men oılaımyn, Dımashtyń ózin Gımalaıdyń shyńynan kórseter orny dál osyndaı órkenıetti Eýropa elderi bolýy kerek. Muny menen aldyn da aıtatyn oıly azamattar aıtyp ketti. Amerıka men Eýropa qurlyqtary dál qazirgi ýaqytta Dımashtyń qarymdy qabiletin, óneriniń bıiktigin moıyndap otyr. Osyndaı abyroı turǵanda reseılikterdiń moıyndaǵany kerek te emes. Osyndaı uldy tárbıelegen ata-anaǵa myń alǵys! Dımashtaı uldardy Táńirim qazaqqa kóptep keltire bersin! Joly aq bolsyn! Babalar árýaǵy jar bolsyn saǵan, Dımash!
Bekbolat Qarjannyń feısbýk paraqshasynan
