Tehnologıalyq kompanıalardyń kópshiligi óz taýarlarynyń ınovasıa kóshinen qalmaı damýyna jáne árdaıym tolyqtyrýlar engizip turýǵa ǵana emes, ishki úderisterdiń de ornyqty bolýyna kóp kóńil bóledi. Jańashyldyqtardy qabyldap, jahandyq damýdyń jolyna alǵash túskenderdiń biregeıleri - Zappos, Medium, GitHub syndy kompanıalar. Atalǵan alpaýyt uıymdar ujym ishinde menedjersiz, qadaǵalaýshysyz basqarý júıesi – holakratıany ornatqan.
Kompanıaǵa holakratıalyq basqarý júıesine kóshý qandaı paıda ákeletini týraly jáne ózgerý úderisi barysynda agile-tásilder qanshalyqty kómektesetini jaıly taldap kórelik.
Holakratıanyń jalpy áleýmettik tanylymy Qazaqstanda óte tómengi deńgeıde. Óıtkeni, bizdiń eldegi basqarýshy men baǵynýshy júıesi áli de óz kúshinde, tipti, kún sanap damyp kele jatqandaı. Álemniń birqatar memleketteri, onyń ishindegi jetekshi kompanıalar holakratıa júıesi menedjerlerdiń shtatyn qysqartyp, árbir qyzmetkerdiń óz isine degen jaýapkershiligin arttyrady degen senimde.
Holakratıa qashan paıda boldy?
Holakratıa ıdeologtary retinde belgili kásipkerler Braıan Robertson men Tom Tomıson sanalady. Dál osy eki azamat 2007 jyly HolacracyOne dep atalatyn kompanıanyń negizin salǵan. Al arada eki jyl ótkende, 2009 jyly olar osy modelde jumys jasaıtyn uıymdarǵa arnalǵan «Holakratıa konstıtýsıasynyń» alǵashqy nusqasyn jarıalady.
Holakratıa – tómendegi qasań qaǵıdalardan ada kompanıalarda bıznes úderisti uıymdastyrý júıesi:
Basqarýshy men baǵynýshy qatynasy;
Menedjerlerge ózgelerdi baqylaý ǵana tapsyrylatyn;
Bólimder men departamentter kishi kompanıa keıpine aınalǵan;
Qyzmetkerlerge qosymsha ári udaıy tapsyrmalar beriletin.
Kórsetilgen dúnıelerdiń ornyna holakratıa tómendegi baǵyttardy usynady:
Bılikti ortalyqtandyrýdy, árbir qyzmetkerdiń negizgi sheshimdi qabyldaýǵa áser etýin;
Qyzmetkerdiń negizgi jumysynan bólek atqarylatyn 4 basqarý baǵytyn;
Qyzmetkerler sheshim qabyldaý úshin birigetin alańdardy;
Qyzmetkerdiń áleýetine qaraı birneshe róldi atqarýǵa múmkindik berýdi.
Holakratıa júıesindegi basqarýdyń 4 tásili
Holakratıa júıesiniń negizgi ıdeıasy – erik-jigeri bar, jumysqa degen, damýǵa degen, ósýge degen qulshynysy basym azamattardyń eshbir basqarýshysyz jumys jasaıtyn orta qurýy.
Bul jerde menedjerlerdiń mindetteri 4 baǵytqa bólinedi.
Lead Link. Bul qyzmetker ishtegi jumysshylardyń syrttan aqparat alýyna nemese ortaǵa jańa kadr alyp kelýge, eger mamandar úlgermeı jatsa, olardyń mindetin ózi atqarýǵa bekitilgen.
Rep Link. Keri baılanys «arnasy» - ishtegi máselelerdi syrtqa shyǵaryp, negizgi basshylyqqa jetkizý. Bul jetekshini orta músheleri taǵaıyndaıdy.
Secretary. Kezdesýlerdi taǵaıyndap, túrli nátıjeler men esepterdi jınaıtyn orta múshesi.
Facilitator. Ortanyń kóshbasshysy. Bul kóshbasshy da orta músheleriniń tańdaýymen saılanady.
Atalmysh júıede qyzmetkerlerdiń árbiri óz fýnksıasyn múltiksiz júzege asyrýy tıis. Eger qyzmetker jumysyn ıgerip kete almasa, ony Lead Link jumystan shyǵaryp jiberýge quqyly.
Holakratıanyń negizgi maqsattarynyń biri – adamǵa óz qabiletin shyńdaýǵa erkindik berý jáne baǵynyshty jumysshylardyń quqyǵyn qorǵaý.
Holakratıanyń da kemshilikteri az emes. Mysaly sheshim óte baıaý qabyldanady. Óıtkeni, ár orta ózderine qatysty sheshim qabyldanar tusta daýysqa salyp, pikirlerin aıtyp, kelispegender tabylsa, sheshim qaıta qaralýǵa jiberiledi.
«Agile» degen dúnıeni estigensiz be?
Iá, holakratıamen birge jasasyp kele jatqan tásilderdiń biri. Ár jumysty óziniń negizgi mamany isteý kerek, onyń jumystan lázzat alýy mańyzdy ári oǵan bári yńǵaıly bolýy tıis degendeı.
Qazaq ony baıaǵyda aıtyp ketken. «Shymshyq soısa da, qasapshy soısyn» degen...
Agile-tásildi qoldaný arqyly «Raıffaızenbank» sekildi reseılik iri ujymdar da holakratıany engizý úderisin ótkizýde.
Alǵashqyda menedjersiz ujym qurý qıyn. Biraq «menedjerlerdiń jańartylǵan túrimen» jumys jasaý tájirıbesi holakratıa júıesine bir taban jaqyndata túspek.
Holakratıa – táýekel joly
Eski júıe qalyptasqan qoǵamda holakratıany ornatý úshin mańdaı ter men taban et eńbek kerek.
Mysaly, jańa júıege kóshseńiz, sizdiń kompanıańyzdaǵy eski júıeniń qyzmetkerleriniń kópshiligi úırenise almaǵandyqtan, jumystan shyǵady. Sol úshin jańa júıeni engizerden buryn jalpy ujym qyzmetkerlerine bul júıeniń artyqshylyǵyn túsindirý kerek.
Mansaptyq ósýdi kózdeıtinder holakratıa júıesi ornaǵan ujymda qalmasy anyq. Mysaly, Zappos kompanıasy holakratıany qabyldaǵannan keıin qyzmetkerleriniń 14 paıyzy óz erkimen jumystan ketken.
Qazaqstandyq kompanıalar holakratıalyq basqarý júıesine kóshýdi jón dep tapsa, aldymen, agile-tásildi qoldanysqa engizgen jón. Sol kezde tutynýshynyń da, qyzmetkerdiń de, basshysymaqtardyń da jańa júıege kózi úırenip, qalypty jaǵdaıda qaraıtyn bolady.
