«Mindetti áleýmettik medısınalyq saqtandyrýdy engizý» týraly tapsyrma bergeni belgili.  Al jalpy MÁMS qyzmeti qaı jaǵynan tıimdi?  Onyń qandaı artyqshylyǵy bar? Bul qordyń qyzmeti qandaı? Árıne bul bul saýaldar kópshilikti  tolǵandyratyny sózsiz. Biraq qazir atalǵan qorǵa tıisti deńgeıde qarjy aýdarylyp jatyr. Ol keıin qalaı jumsalady? Ony qazir biz bile bermeýimiz múmkin. Biraq ol óte kerekti dúnıe. Búgingi saraptamalyq maqalamyz da osy jaıynda. 

Mindetti áleýmettik medısınalyq saqtandyrý qorynyń qyzmeti men onyń mindeti ne?» degen saýaldyń bolýy zańdy árıne.

Birinshiden, Qazaqstan azamaty tapqan tabysynan aýdarylǵan jarna arqyly  medısınalyq kómek alýǵa bolashaqta múmkindigi bar. Sizge kez kelgen emhana medısınalyq qyzmet kórsete alady. Qaltańyzdan qarjy shyǵyndamaısyz. Ony MÁMS qory tóleıdi. Demek, Siz ońaltý ortalyǵynda bolyp, stasıonarlyq ortalyqtan da kómek ala alasyz. Onyń ishine dári-dármekpen qamtýdyń keıbir qyzmeti de kiretinin umytpańyz. Munyń ishinde medbıkelik kómektiń te baryn aıta ketken jón. Jalpy kez kelgen azamattyń qordaǵy óz qarjysy týraly kez kelgen ýaqytta aqparat alýǵa múmkindigi bar. Bul jerde sizdiń quqyńyz esh shektelmegen. Eger sizge sapasyz qyzmet kórsetilgen jaǵdaıda quqyńyz buzylsa, múddeńizdi  qor qorǵaı alady. Sondyqtan memleket maquldap, júıeli jumys isteı bastaǵan Ult josparynda atap kórsetilgen medısınalyq saqtandyrý qyzmetine esh kúmánmen qaraýǵa bolmaıdy. Qoldanysqa engizilgen MÁMS júıesin qajettiligin tereń túsinýimiz qajet. Eń aldymen bul júıe

medısınalyq kómektiń sapasyn jaqsartady. MÁMS júıesiniń artyqshylyǵy mynada: jarnany árkim múmkindiginshe, hal-qadirinshe, qajetine qaraı tóleıdi jáne soǵan oraı medısınalyq  sapaly qyzmet kórsetiledi.  Munyń barlyǵy da dárigerdiń taǵaıyndalýymen júzege asyrylady. Naqty aıtqanda, MÁMS paketinde oǵan  kiretin qyzmetter tolyq kórsetiledi. Ol úshin siz  qosymsha aqy tólemeısiz. Durysy, sol úshin jumysyńyzdyń turaqty bolǵany abzal.

Al aı saıyn qorǵa aýdarylyp turatyn jarnanyń mólsheri qandaı bolmaq? Memleket kimderge jeńildik beredi? Jarna aýdarmaı-aq qyzmetti tegin alatyndar bar ma? Árıne, Qazaqstan qoǵamynda ártúrli toptar bar, áleýmettik jaǵynan az qorǵalǵandar, múgedekter, kóp balaly analar. Jalǵyzbasty analar jáne taǵy basqalar. Olardyń jaǵdaıy qalaı bolmaq? Mindetti áleýmettik medısınalyq qorǵa jarna tólemese de, olarǵa medısınalyq qyzmet kórsetile me?

Bul oraıda Densaýlyq saqtaý mınıstrligi 2020 jyldan bastap halyqtyń 15 sanaty úshin memleketten turaqty túrde jarna aýdarylyp turatynyn jarıa etti. Olar kimder:

1.Eń aldymen bul sanatqa balalar kiredi, oǵan zeınetkerler toby da enedi. Atalǵan sanatta Uly Otan soǵysynyń qatysýshylary men múgedekteri de bar.

2. Kóp balaly analar da osy toptyń qatarynda, aıaǵy aýyr áıelder, sonymen qatar bala kútimine oraı demalysta otyrǵan analar da osy sanatta ekenin aıta ketken jón.
3. Múgedekter, sonymen qatar múgedek balalarǵa kútim jasaıtyn azamattar da osy sanatta, tirkelgen jumyssyzdar, jumyssyz oralmandar osy 15 sanattyń ishinde bar.
4. Stýdentter, ınternattaǵy tárbıelenýshiler, tergeý abaqtysynda otyrǵandar, sondaı-aq abaqtyda jazasyn ótep jatqandar da osy sanatqa kiretinin aıta ketý kerek..

Árıne, bul sanattaǵylarǵa memleket ózi qarjy aýdarady. Qazirgi ýaqytta Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi baspasóz qyzmetiniń bergen deregine sensek, 10,9 mıllıon adam jeńildigi bar azamattardyń 15 sanatyna kirip otyr.  Olarǵa memleket jarna tóleıdi. Memleket aýdarǵan aqsha Qorǵa kelip túsedi. Álgi 15 sanatqa kiretinderge medısınalyq qyzmet osy qor arqyly kórsetiledi. Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi bergen málimetke nazar aýdarsaq, 5,7 mıllıon adamǵa jumys berýshilerdiń ózderi jarna tólep otyr. Sonymen qatar, 800 myńǵa jýyq adam jeke kásipker retinde tirkelgen. Olardyń tirligi ózinde, ózderi aqsha tóleıdi qorǵa. Jalpy málimetke nazar aýdarar bolsaq, Qorǵa túsip jatqan qarjy qomaqty. Aldaǵy boljamǵa sáıkes, 2020   jyldyń 1 qańtaryna deıin  Medısınalyq saqtandyrý qoryndaǵy qarjy  241,4 mlrd teńge shamasynda bolady delinip otyr. Respýblıka boıynsha búgingi kúni Qordyń qorjynynda 176,7 mıllıard teńge bar dep eseptelinip otyr. Al munyń barlyǵy qaıdan túsip jatyr? Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrliginiń esebine sensek, aýdarylǵan qarjynyń 95 paıyzyn jumys berýshiler, 5 paıyzǵa jýyǵy jeke kásipkerlerden aýdarylyp otyr.

Búgingi tańda mindetti áleýmettik medısınalyq saqtandyrý halyqtyń 95 paıyzyn qamtyp otyr. Qazirgi ýaqytta ózin-ózi jumyspen qamtýshylardyń da sanyn anyqtaý júrgizilip jatyr. Olardyń úlesi naryqta shamamen 770 myńǵa jýyq degen aqparat bar. Munyń barlyǵy qazirgi ýaqytta anyqtalý ústinde.  Óıtkeni mindetti áleýmettik medısınalyq saqtandyrý qorynyń jumysy bastalǵannan keıin medısınalyq qyzmetke aqsha tólene bastaıdy. Al oǵan deıin azamattardyń mártebesin anyqtaý qajet. Sondyqtan da qazirgi ýaqytta mindetti áleýmettik medısınalyq saqtandyrý júıesin tanystyrý jáne túsindirý jumystary odan ary jalǵasýda. 2015 jyly Elbasy damyǵan 30 eldiń qataryna ený úshin 100 naqty qadam Ult josparyn qabyldaǵany belgili. Atalǵan baǵdarlamanyń 80 – qadamynda Elbasy mindetti áleýmettik medısınalyq saqtandyrý qoryn engizýdi mindet etti. Odan keıin Elbasy tapsyrmasyna oraı «Mindetti áleýmettik medısınalyq saqtandyrý týraly «arnaıy zań qabyldandy.  Munan soń Úkimet qaýlysymen osy saladaǵy arnaıy qor quryldy.  Sońǵy eki jyldan beri Mindetti áleýmettik medısınalyq qor tıimdi jumys isteýde Respýblıkamyzdyń barlyq óńirinen onyń bólimsheleri ashylyp, nátıjeli jumysy kóriný ústinde. Demek 100naqty qadam Ult josparynyń utymdy jaǵy tıimdi tusy aldaǵy jyldary kórine bastaıdy. Muny halyq ta sezinedi dep oılaımyz.