Qazirgi Qazaqstan úshin eń qunsyz, eń jekkórinishti dúnıe - qazaq tili, qazaq namysy, qazaq múddesi, Alashtyń ary bolyp otyr. Iá, sanymyz ósip, bul máseleler ózdiginen sheshiler kún alys emes. Biraq sol kúndi barynsha alystatyp, bas kótergendi basyp-janshyp, aýyzyn ashqandy abaqtyǵa qamap, el tilegin elemeýge, aıaqasty qylýǵa bar kúsh-qaıratyn jumsap otyrǵan qolynda bıligi, qońynda baılyǵy bar toptyń dáýreni júrip tur. Olar úshin 77 atasynan osy jerdi mekendep, osy topyraqty qorǵaǵan qazaqtyń quny keshe kelgen kelimsektiń janynda jetim laqtyń qurbandyǵynan da arzan.
Táýelsizdikten beri júrgizilgen qıturqy saıasat bar qazaqty eti ólip ketken ezge aınaldyrdy. Baıdyń qaryny toq, kóılegi kók, aqshasynan basqa bas aýyrtary joq. Kedeıdiń qojaıyny - kredıt, tirligi - jan baǵý, kúnkóris. Ashýy asyp bara jatsa kredıtin jaýyp ber, járdemaqysyn kóbeıt, tipti baspana syılaı sal. Boldy! Ary qaraı bilgenińdi iste! Ata-babasynan qalǵan muhıttaı baılyǵynan tamshy tamyzsań boldy. Tiri júrgeni olja.
Sóz uǵady-aý degen keıbireýine “ne sumdyq mynaý, ne bolyp jatyr?” deseń suq saýsaǵyn astyńǵy ernine taqaıdy. “Úshshsh, Úndeme!!!”. Sosyn álgi suq saýsaq aspandy meńzep, Aqordany kórsetedi. “Myna joba qazaqqa kerek! Keshiktirmeı qolǵa alaıyq” deseń “jaqsy, kelesi apta kezdesip aqyldasaıyq” dep shyǵaryp salady. Ol “kelesi aptanyń” sońy joq!!! Baıshykeshke barsań 10 qazaqqa jumys bergenin, 20 qazaqqa qaıyrymdylyq jasaǵanyn aıtyp, ult múddesine osyndaı Uly qyzmet atqarǵanyna rıza. “Ár qazaq ózi myqty bolsyn” deıdi álgi dánishpan. Kásipker, mesenat, bálenbaı, túgenbaı dep júrgenimiz Alash deıtin alyp keme sýǵa batyp bara jatsa, sonyń jyrtyǵyn jamaýǵa emes, árkimniń jeke qaıyǵy bolsyn dep aqyl aıtýdan aspaı júr.
Keshe ǵana Soltústik Qazaqstanda Jansulý esimdi qazaq áıeli sottap jatyr. Ulttyń tilin, namysyn, múddesin qorǵaǵan kez kelgen qazaqty túrmege toǵyta salý - ádettegi jaǵdaıǵa aınaldy. Al aı-kúni tolyp, áne-mine bosanady dep otyrǵan anany sottaý - bul qazaq namysynyń qanshalyqty tiri ekenin synap kórýdiń sońǵy shegi bolsa kerek. Oǵanda myńq etip, kúńk etip qana ún qatýǵa jaramaı otyrmyz. Elimdi kim taptamaı, jerimdi kim qorlamaı jatyr?! Olarǵa sot joq! Taırańdaı bersin! Tek qazaqtar Pýtınge, Reseıge, orysqa til tıgizbesin! Búgingi shyndyq - osy!!! “Óldiń, qazaq, qor boldyń!”.
Et ólý, enjarlyq, nemkettilik, kómpistik, qul shúkir, kúń táýbe bolmys - búgingi qazaqtyń súıegine ótti. Jansulýdy emes ulttyń janyn sottaýy, ishtegi nárestesimen bolashaǵyńdy, úzilmes úmitińdi sottap jatqany - sonyń aıǵaǵy!!!
Qazaqtyń tiline, ar-namysyna, ulttyq múddesine jasap jatqan Bıliktiń búgingi qıanaty - qazaq tarıhynda qarabet, qara daq, ker zaman kezeń bolyp máńgige jazylary sózsiz! Qanynda tıtteı tektiligi bar sheneýnik ultty satar, urpaq aldynda uıatqa qalar ár qıanatta óziniń de qoltańbasy baryn umytpasyn!
Bilál Qýanysh, “Qamshy” aqparat agenttiginiń jetekshisi
