Elbasy Nursultan Nazarbaev «100 naqty qadam» Ult jospary
strategıalyq baǵdarlamasynda ár salaǵa baılanysty baǵdar bergeni
málim. Onyń ishindegi eń bastylarynyń biri – jalpy halyqqa qatysty
medısınalyq saqtandyrý ekeni málim. Al bul oraıda búgingi kúnge deıin
ne istelinip jatyr? Jalpy mindetti medısınalyq saqtandyrý júıesinen
alarymyz ne?
Aıta ketý kerek, Ult josparynyń «80-qadamynda «Memleket, jumys
berýshi jáne azamattyń yntymaqtasqan jaýapkershiligi qaǵıdaty
negizinde densaýlyq saqtaý júıesiniń qarjylyq ornyqtylyǵyn kúsheıtý.
Bastapqy medısınalyq-sanıtarlyq kómekti (BMSK) basymdyqpen
qarjylandyrý. Bastapqy kómek aýrýdyń aldyn alý jáne erte bastan
kúresý úshin ulttyq densaýlyq saqtaýdyń ortalyq býynyna aınalady»
dep atap kórsetilgen.
Naqty aıtar bolsaq, mindetti áleýmettik medısınalyq saqtandyrýǵa
(MÁMS júıesi) 2020 jyldyń 1 qańtarynan bastap iske qosylatynyn
aıta ketken jón. Árıne keler jyldan bastap MÁMS-tiń engiziletinin
bári de biledi. Al atalǵan baǵdarlama engizilý úshin ne istelinýi kerek? Eń
aldymen zań-zákón kerek. Al munyń barlyǵy da búginge kúnge deıin
istelinip qoıdy. Atap aıtar bolsaq,
1. Birinshi normatıvtik zańdar qabyldandy.
2. Halyq arasynda aýqymdy túsindirý, úgit-nasıhat jumystary
júrgizildi.
3. Memlekettiń halyq aldyndaǵy mindettemeleri tolyqtaı
naqtylandy.
4. Osyǵan baılanysty arnaıy kelisimder de bekitildi.
5. Mindetti áleýmettik medısınalyq saqtandyrýdyń paketi
naqtylandy. Atalǵan pakettiń tiziminde kimder bar, munyń barlyǵy
da halyqqa aıqyn kórsetildi.
Árıne MÁMS júıesi álemniń kóptegen elderinde buǵan deıin engizilgen.
Munyń paıdaly jaǵy óte kóp. Eń birinshiden, azamattar jumyssyz
bolmaýy qajet. Osy oraıda úkimet azamattardyń jumyssyz qalmaýy
úshin barlyq sharalardy jasaýda. Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý
mınıstrligi halyqty jumyspen qamtamasyz etýde. Bir ǵana mysal,
mınıstrliktiń deregine sensek, qazirgi ýaqytta Qazaqstanda 5,1 mıllıon
jumysker bar. Olar–jaldamaly, al jeke kásippen shuǵyldanatyndardyń
sany 800 myńnyń shamasynda, ıaǵnı 1 mıllıonǵa jýyq adam shaǵyn jáne
orta kásippen aınalysady degen sóz. Sondaı-aq ózin -ózi jumyspen
qamtamasyz etip otyrǵan taǵy 1,9 mıllıon adam bar.

Demek jumys isteıtin azamattardyń barlyǵy da mindetti áleýmettik
medısınalyq saqtandyrýdyń qyzmetine júgine alady. Qarapaıym tilmen
aıtar bolsaq, jumys isteıtin azamattardyń barlyǵyna da arnaıy jarna
aýdarylyp otyratyn bolady. Al memleket óz esebinen tóleıtin arnaıy
azamattar da bar. Olar jeńildik jasalǵan 15 sanatqa kiretinder. Olarǵa
memleket óz qazynasynan aqsha tóleıdi. Negizi biz atap ótken 15 sanatqa
kimder kiredi? Oǵan «Altyn alqa» men «Kúmis alqa» ıelerinen bastap,
balalar, tipti ýaqytsha tergeý ızolátorynda jatqan adamdarǵa deıin
kiredi. Demek, budan shyǵatyn qorytyndy ne? Memleket jumys
isteıtinderdi de, jumyssyz otyrǵandardy da mindetti áleýmettik
medısınalyq saqtandyrý júıesi arqyly olardyń densaýlyǵynyń myqty
bolýyn qamtamasyz etip otyr.