Qoǵam belsendisi Janbolat Mamaı jýrnalısik zertteý dep ataıtyn Baýyrjan Baıbek týraly fılmi jýrnalısik normalarǵa esh sáıkes kelmeıdi. Nur Otan partıasy tóraǵasynyń birinshi orynbasary Baýyrjan Baıbektiń múddesin sotta qorǵap júrgen zańger Aıjan Tashenova osylaı deıdi. Onyń aıtýynsha, Janbolat Mamaı men onyń áıeli Inga Imanbaıdyń sotqa daıyndaǵan jaýabynda dálel dep aıtýǵa bolatyn eshqandaı resmı qujat joq.
"Mamaı isin" egjeı-tegjeıli zertteı otyryp, keltirilgen kýálikteriniń birde bireýi taǵylǵan aıyptaýlarǵa dáleldeme bola almaıtynyn jaýapkershilikpen málimdeımin.
Shyntýaıtynda, munda posttardan, BAQ pen anonımdi telegram-arnalardaǵy jarıalanymdardan, sondaı-aq túsiniksiz anyqtamalar men iske múldem qatysy joq qujattardan turatyn qoıyrtpaq jóninde sóz bolyp otyr. Zań men zańı tájirıbe turǵysynan alǵanda, bul – sot úshin eshqandaı mańyzy joq paıdasyz jalǵan dáleldemeler.
Sot talqylaýy – eń aldymen faktiler ekenin taǵy da atap ótkim keledi. Sot jalań joramaldar men "qıalı áńgimelerge" emes, tek solardyń negizinde ǵana zańǵa sáıkes aqıqatty anyqtaıdy. Bul – álemdik tájirıbe, quqyq ústemdigi degenimiz de, osy.
Eske sala keteıin, zańǵa sáıkes jaýapkerler jarıa túrde aıyptaý kezinde súıengen qujattary men rastaıtyn dáleldemelerin sotqa usynýy tıis. Áıtse de, B.Baıbek, 2 kún buryn sotqa J.Mamaı men I.Imanbaevanyń jalǵan aıyptaýlaryn joqqa shyǵaratyn barlyq qajetti qujattar men faktilerdi joldaı otyryp, óz quqyǵyn paıdalandy.
Endi jaýapkerlerdiń 16 bettik pikirine qysqasha toqtalyp, olardyń "dáleldeme" dep usynǵandary men biz bergen qujattardy salystyryp kórmekpin.
Birinshiden, jaýapkerler óz pikirin ártúrli zańdar men paktterden alynǵan normalar jıyntyǵynan bastaıdy.
Olardyń jalpy máni "jýrnalısiń aqparatty izdestirýdi júzege asyrýǵa, suratýǵa, alýǵa jáne taratýǵa... quqyǵy bar" degenge saıady. Bul rette, "BAQ týraly" Zańda anyq jazylǵan "jýrnalıs shyndyqqa janaspaıtyn aqparatty taratpaýǵa, sondaı-aq taratatyn aqparattyń shynaıylyǵyn tekserýge mindetti" degen norma ádeıi eleýsiz qaldyrylyp, aıtylmaıdy. Iaǵnı zańdardy óz múddesine qaraı iriktep túsindirýge tyrysýshylyq anyq kórinip tur.
Ekinshiden, jaýapkerdiń qarsylyǵyna jasalǵan taldaý J.Mamaı men I.Imanbaevanyń 13 sáýirdegi ózderiniń jalǵan vıdeosyna qatysty talap aryzdyń úsh tarmaǵyn múldem eleýsiz qaldyrǵanyn kórsetip otyr.
Munda mafıalyq-jemqorlyq qurylym qurdy, memlekettik jerdi aqyly turaq pen Atakenttegi qurylysqa berdi, sondaı-aq Almaty ákimi laýazymynda zańsyz 1 mlrd dollar paıda tapty-mys degen aıyptaýlar jóninde sóz bolyp otyr.
Ózderiniń zıandy jáne maqsatty túrde japqan jalalaryna qandaı da bir dáleldiń jurnaǵynyń da is júzinde bolmaýy jaýapkerlerdiń jeke tulǵaǵa qarsy baǵyttalǵan ótirikteriniń aýqymyna aıǵaq bolatyny aıdan anyq.
Kerisinshe, biz Atakent boıynsha ákimdiktiń 27 ga jerdi memleket menshigine qaıtarý týraly 3 qaýlysyn usyndyq, ol sonaý 90-jyldary barlyq jeke qolǵa berilgenderiniń jartysyn quraıdy.
Úshinshiden, «Qazaqfılm» kınostýdıasynyń jerin jeke maqsatqa aldy-mys degeni týraly. Jaýapkerler dálel retinde B.Bazarbektiń Facebook-tegi 2 postyn keltiredi. Bular múldem dáleldeme bola almaıdy.
Aıtpaqshy, osy posttardyń avtorynyń ózi 2017 jyly ýchaskeniń «Ethnoland» mádenı ortalyǵyn salý úshin Almaty qalasy Týrızm basqarmasynyń menshigine berilý faktisin moıyndaıdy.
Jaýapkerlerdiń aıyptaýlaryn joqqa shyǵarý úshin biz sotqa ákimdiktiń jer ýchaskesin komýnaldyq, ıaǵnı memlekettik menshikke berý týraly qaýlysyn, sondaı-aq jerdi memleketke berýdiń tolyqtaı zańdylyǵyn belgilegen aýdandyq, qalalyq jáne Joǵarǵy sottyń sheshimderin joldadyq.
Tórtinshiden, Kóktóbe men Kók-Jaılaý mańynda zańsyz qurylys júrgizdi jáne aǵashtardy kesti-mys degeni týraly.
J.Mamaı men I.Imanbaeva óz aıyptaýlaryna rastama retinde V.Boreıkonyń maqalalaryna 7 silteme keltirip, sonymen birge 2018 jylǵy "Kók Jaılaý" kýrorty qurylysynyń tehnıkalyq-ekonomıkalyq negizdemesi jobasynyń bólimderiniń biriniń 147 betin qosa bergen.
Eń aldymen, taǵy da eske sala ketkim keledi, bul joba sol kúıi iske asyrylmaǵan, aǵashtar da kesilmegen. Budan bólek, B.Baıbektiń Almaty ákimi laýazymynda jumys istegen kezinde 5 ga jer sot arqyly memleketke qaıtarylǵan, al jobanyń ońtaılandyrylýyna baılanysty 102 ga İle Alataý parkine qaıtarylǵan. Iaǵnı barlyq jerler memleketke qaıtaryldy, J.Mamaı men I.Imanbaeva aıtqandaı, qıaldaǵy "elıta ókilderine", berilgen joq" dep jazdy B:Baıbektiń ókili.
Budan ári zańger J.Mamaıdyń B.Baıbekti "Esentai city" qurylysyna sońǵy alma baǵyn satty, Almaty-1 jáne Almaty-2 temirjol vokzaldaryn jeke basqarýǵa berdi, qytaı avtobýstaryn kóterińki baǵamen satyp aldy degen aıyptaýlaryna qatysty usynǵan dáleldemelerine taldaý jasaǵanyn, J.Mamaı men I.Imanbaevanyń usynǵan materıaldary óz aıyptaýlaryn ózderi tolyqtaı joqqa shyǵaratynyn, olar birde-bir dálel usyna almaǵanyn aıtady.
4 maýsym kúni Baýyrjan Baıbek – Janbolat Mamaı sot prosesiniń kezekti otyrysy ótken. Sottan bir kún buryn J.Mamaı óziniń aıyptaýlarynyń dálelderi delingen 2 myń betke jýyq qaǵazdy sotqa tapsyrǵan. Baıbek ókili "posttar, BAQ pen anonımdi telegram-arnalardaǵy jarıalanymdar, sondaı-aq túsiniksiz anyqtamalar men iske múldem qatysy joq qujattar" dep osyny qujattardy aıtyp otyr. Sondaı-aq zańger Aıjan Táshenova erli-zaıyptylardyń sózi men isi qabyspaıtynyn, J.Mamaı ár sózinde eýropalyq jáne halyqaralyq standarttardy mysalǵa keltiretini, sóz bostandyǵy, zań ústemdigi týraly jıi aıtatyny jaı ǵana betperde ekenin jetkizgen.
Al J.Mamaı B.Baıbek talap aryzynda turǵylyqty mekenjaıy retinde óziniń naqty turatyn úıiniń mekenjaıyn emes, NurOtan partıasy keńsesiniń mekenjaıyn kórsetkenine nazar aýdaryp, munyń sebebin Baýyrjan Baıbektiń záýlim saraıda turatynymen, ony kórsete almaıtynymen túsindirgen..
Sondaı-aq J.Mamaı Qazaq ulttyq ýnıversıtetine tıesili jerlerdiń satylýyna, Kókjaılaýdaǵy aǵashtardyń zańsyz otalýyna Baýyrjan Baıbektiń qatysy bary týraly, alǵashqy másele boıynsha zańger Baqytjan Bazarbek arnaıy saraptama ázirlep jatqanyn, ekinshi máselege qatysty jýrnalıs Vadım Boreıkony kezekti sot otyrystaryna kýá retinde shaqyrý týraly jazbasha ótinish túsirgenin aıtady.
