Úkimet pen burynǵy prezıdent Nursultan Nazarbaevqa narazylyqtyń artýy da aýqymdy sherýlerge áser etti.

Buǵan jaýap retinde Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev 2022 jyldyń 5 qańtarynan bastap Mańǵystaý oblysy men Almatyda tótenshe jaǵdaı jarıalady. Mamın kabıneti sol kúni otstavkaǵa ketti. Tótenshe jaǵdaı az ýaqytta búkil elde boldy. Toqaevtyń ótinishine jaýap retinde Ujymdyq qaýipsizdik sharty uıymy (UQSHU) – Reseı, Armenıa, Belarýs, Qyrǵyzstan, Tájikstan jáne Qazaqstannyń ózi kiretin odaqtas memleketterdiń áskerı alánsy– Qazaqstanǵa ásker engizýge kelisti. Maqsat bitimgershilik dep jarıalandy. Burynǵy prezıdent Nazarbaev Qazaqstan Qaýipsizdik Keńesiniń tóraǵasy qyzmetinen bosatyldy.

Prezıdent Toqaev jeńildik retinde kólik gazynyń lıtrine 50 teńge kóleminde bolatynyn, baǵany kóterýge 6 aılyq moratorıı jarıalady. 7 qańtarda ol málimdemesinde "Eldiń barlyq aımaqtarynda konstıtýsıalyq tártip negizinen qalpyna keltirildi" dedi. Sondaı-aq ol áskerler narazylyq bildirýshilerge atýǵa múmkindik beretin eskertýsiz atý týraly buıryq berdi. Ol "bandıtter men terrorıster" degen sóz qoldandy jáne kúsh qoldaný arqyly olardy joıý jalǵasatynyn málimdedi.

10 qańtarda bılik narazylyq qurbandaryn eske alý úshin aza tutý kúnin jarıalady. 11 qańtarda Toqaev Qazaqstanda tártip ornaǵanyn aıtty. Ol 13 qańtarda UQSHU áskerleri elden shyǵaryla bastaıtynyn jáne aldaǵy 10 kúnde tolyq shyǵarylatynyn habarlady. Ótken kúnderge qatysty parlamentte sóılegen sózinde ol halyqtyń tabys teńsizdigine narazylyǵyn moıyndap, Nazarbaev pen onyń seriktesterin baılyǵyna baılanysty synǵa aldy. Ol sondaı-aq jańa premer-mınıstr Álıhan Smaıylovty usyndy. El astanasy Nur-Sultanǵa halyqaralyq áýe reısteri qaıta jandandy.

Resmı aqparat oqıǵa kezinde 164 adam qaza tapqany habarlady (keıin ózderi teriske shyǵardy), 9 900-den astam adam qamaýǵa alynǵany jarıalandy.  

Keńes Odaǵy ydyraǵannan keıin burynǵy Keńes Odaǵy úkimetimen baılanysy bar aýqatty adamdar jekeshelendirýden baılyq jınap, baǵaly resýrstary bar aýmaqtardy ıemdenip, artyqshylyqtarǵa ıe boldy. Nursultan Nazarbaev  Qazaqstannyń tuńǵysh prezıdenti boldy, eldi 1990 jyldan 2019 jylǵa deıin basqardy. Osy ýaqyt ishinde halyqaralyq baqylaýshylar Qazaqstandaǵy birde-bir saılaýdy ádil dep tanymady, Nazarbaev The Daily Telegraph jazǵandaı, avtorıtarızm, nepotızm jáne qarsylastaryn ustaý arqyly eldi basqaryp otyrdy.

Osy kezeńde Qazaqstan 2010 jyldardyń ortasynda munaı baǵasy tómendegenge deıin munaı óndirý ekonomıkalyq ósiminiń úlken paıyzyn quraıtyn Ortalyq Azıadaǵy eń kúshti ekonomıkasy bar elderdiń biri boldy.

Jańaózen oqıǵasy

Mańǵystaý oblysyndaǵy munaı óndirýshi qala Jańaózende jumysshylardyń ereýilderi men sherýleri buryn da ótken. 2011 jyly qalada Táýelsizdik kúniniń 20 jyldyǵy qarsańynda kóterilis bolyp, resmı málimetter boıynsha 16 adam qaza taýyp, 100 adam jaraqat alǵan. Qazaqstannyń qaýipsizdik kúshteri jumys jaǵdaıyn jaqsartýdy talap etken narazylyq bildirýshilerge oq jaýdyrdy. Osy ýaqyt ishinde Jańaózende suıytylǵan gazdyń lıtriniń baǵasy shamamen 30-35 teńgeni qurady jáne sodan beri birneshe ret kóterildi.

2018 jylyǵy narazylyqtar men demonstrasıalardyń basyp-janshtaldy. Nazarbaev ómir boıyna Qazaqstannyń Qaýipsizdik Keńesiniń tóraǵasy bolyp taǵaıyndaldy.

2019 jyldyń qańtarynan bastap Qazaqstan úkimeti memlekettik gazdy sýbsıdıalaýdy birte-birte toqtatyp, onyń ornyna naryqqa baǵany anyqtaýǵa múmkindik berý úshin SKG elektrondy naryqtyq saýdasyna kóshý saıasatyn kezeń-kezeńimen júrgizdi, nátıjesinde (Eurasianet málimetteri boıynsha) gaz baǵasy kóterildi.

2020 jyldyń qańtarynda Jańaózende qala turǵyndary 55 teńgeden 65 teńgege deıin kóterilgen gaz baǵasyn tómendetýdi talap etken narazylyq aksıasy ótti.COVID-19 pandemıasy ekonomıkaǵa áser etkendikten, únemdeý sharalary men úkimettiń ekonomıkalyq yntalandyrýynyń jetkiliksiz mólsheri ınflásıa men jalaqynyń jetispeýine ákeldi.

2022 jyldyń 1 qańtarynan bastap, jańaózendik narazylyq bildirýshilerdiń aıtýynsha, suıytylǵan gaz baǵasy eki esege jýyq ósip, lıtrine 120 teńgege deıin kóterilip, turǵyndardyń narazylyǵyn týdyrdy. Burynǵy kóshbasshy Nursultan Nazarbaevqa, ulttyń olıgarhıasyna, jemqorlyq jáne ekonomıkalyq teńsizdikke narazylyq sherýdi odan ári kúsheıtti.

2 qańtar

2 qańtar kúni tańerteń Jańaózen qalasynyń turǵyndary gaz baǵasynyń ósýine narazylyq retinde joldardy jaýyp tastady. Sol jerden sherýshiler Mańǵystaý ákimi Nurlan Noǵaev pen qala ákimi Maqsat Ibaǵarovty baǵany turaqtandyrý jáne janarmaı tapshylyǵyn boldyrmaý sharalaryn qabyldaýǵa shaqyrdy. Turǵyndar Jańaózen qalasy ákiminiń mindetin atqarýshy Ǵalym Baıjanovpen kezdesip, jınalǵandarǵa qala ákimdigine shaǵym hat jazýǵa keńes berdi, onda narazylyq bildirýshiler olardyń shaǵymdaryn qala bıligi eleýsiz qaldyrǵanyn eske aldy.

3 qańtar

Túni boıyna júzdegen jańaózendikter jınalyp, qala alańynda lager qurdy. Tústen keıin jınalǵan halyqqa basqa turǵyndar da qosyldy, alańda shamamen 1000 adam án aıtyp, jergilikti basshylardy tikeleı saılaýdy talap etti. Polısıa qyzmetkerleri demonstrasıa kezinde alańda turdy, biraq sherýge aralaspady. Mańǵystaý ákimi Nurlan Noǵaev pen Jańaózen qalasynyń ákimi Maqsat Ibaǵarov, sondaı-aq Qazaq gaz óńdeý zaýytynyń dırektory Naqbergen Tólepov alańǵa shyǵyp, gaz baǵasyn 85-90 teńgege deıin túsiremiz dep ýáde berip, narazylyq tanytqandardy tynyshtandyrýǵa tyrysty, bul sherýshilerdiń kóńilinen shyqpady. Ashýly halyq Noǵaevty da, onyń qaramaǵyndaǵylardy da alańnan qashýǵa májbúr etti.

Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev jaǵdaıǵa baılanysty Twitter-degi jaýabynda úkimetke Mańǵystaý oblysyndaǵy jaǵdaıdy "quqyqtyq saladaǵy ekonomıkalyq turǵydan eskere otyryp" qarastyrýdy tapsyrdy. Ol sondaı-aq sherýshilerdi qoǵamdyq tártipti buzbaýǵa shaqyryp, qazaqstandyq azamattardyń jergilikti jáne ortalyq bılikke "zańǵa sáıkes" jarıa túrde óz daýysyn bildirýge quqyǵy bar ekenin eske saldy. Mańǵystaýdyń áleýmettik-ekonomıkalyq jaǵdaıyn qaraý úshin Premer-Mınıstrdiń orynbasary Eraly Toǵjanov bastaǵan úkimettik komısıa quryldy.

Tutqyndalǵandar týraly habarlamalar Nur-Sultan, Aqtóbe jáne Almaty qalalarynda paıda boldy. Almatyda Respýblıka alańy men Astana alańy jabylyp, qaýipsizdik qyzmetkerleri tartyldy. Basqa qalalarda qoǵamdyq oryndarda polısıa kóbeıgen.

Aqtaýda bir top narazylyq bildirýshiler qala ákimshiligi ǵımaratynyń aldyndaǵy Yntymaq alańyna shyǵyp, lager úshin shatyrlar men kıiz úıler tikken. Keshke qaraı alańǵa shamamen 6000 demonstrant jınalyp, gaz baǵasyn tómendetýdi, sondaı-aq úkimettiń otstavkaǵa ketýin talap etti. Olarǵa Qazaqstannyń túkpir-túkpirindegi kórshi oblystar men qalalardan kelgen basqa da qoldaýshylar toptary qosyldy. Mıtıńke Mańǵystaý ákimi Nurlan Noǵaev baryp, jınalǵan jurtshylyqqa Qazaqstan úkimetiniń gaz baǵasyn tómendetkenin jáne Básekelestikti qorǵaý jáne damytý agenttiginiń gaz jetkizýshilerine baǵalyq sóz baılasý degen kúdikpen monopolıaǵa qarsy tekserý bastaǵanyn eske saldy. Noǵaev aqtaýlyq sherýshilerdi qoǵamdyq tártipti saqtaýǵa shaqyryp, bılikpen syndarly dıalog júrgizýdi usyndy.

4 qańtar

4 qańtarda Almatynyń ortalyǵyna 1000-ǵa jýyq adam jınaldy. Polısıa narazylyq bildirýshilerdi taratý úshin shýly granatalar men kózden jas aǵyzatyn gaz qoldandy. Toqaev Mańǵystaý aýdany men Almaty qalasynda jergilikti ýaqyt boıynsha 5 qańtar 01:30-dan jergilikti ýaqyt boıynsha 19 qańtar 00:00-ge deıin tótenshe jaǵdaı engizý týraly jarlyqtarǵa qol qoıdy. Toqaevtyń aıtýynsha, narazylyq bildirýshilerdiń barlyq zańdy talaptary qarastyrylady. Arnaıy komısıa narazylyq bildirýshilermen kezdeskennen keıin gaz baǵasyn lıtrine 50 teńgege deıin tómendetýge kelisti. NetBlocks ınternet-qadaǵalaý uıymy halyqtyń saıası narazylyǵyn bildirý múmkindigin shekteý úshin "uıaly baılanys qyzmetterine kedergi jasaıtyn" eleýli ınternet úzilisterin qujattaǵan. Taldyqorǵanda da halyq narazylyq bildire bastady.

5 qańtar

5 qańtarda Toqaev úkimettiń otstavkasyn qabyldady. Sol kúni Reuters tilshisiniń habarlaýynsha, qaýipsizdik kúshteri olardy kózden jas aǵyzatyn gaz ben shýyldy granatalarmen tarata almaǵan soń, myńdaǵan narazylyq bildirýshiler Almaty qalasynyń ortalyǵyna qaraı alǵa umtyldy. Sol kúni keıinirek Toqaev burynǵy prezıdent Nursultan Nazarbaev Qazaqstannyń Qaýipsizdik Keńesiniń tóraǵasy qyzmetinen ketkenin, al bul qyzmetti Toqaevtyń ózi atqarǵanyn habarlady. Sandyq quqyqtardy baqylaýshy NetBlocks ınternet úzilisteri saǵat 17:00-de kúsheıgenin habarlady. Jergilikti ýaqyt boıynsha keshki beske deıin Qazaqstandy "el boıynsha ınternet buǵattaldy". Odan bir kún buryn mobıldi ınternet úzilisteri men ishinara shekteýler boldy.

Almatyda qala ákiminiń keńselerine basyp alynyp, otqa orandy. Beıbit sherýmen qatar zorlyq-zombylyq oqıǵalary kóbeıe bastady. Atqysh qarýlar saqtalǵan oryndar basyp alyndy. Almaty halyqaralyq áýejaıynda áýe reısteriniń toqtatylýyna jáne baǵytynyń ózgerýine ákeldi. Sherýshilerdiń bes ushaqty basyp alǵany týraly habarlardy úkimet habarlady. Almaty áýejaıyn qaıtaryp alýǵa árekettengen Qazaqstan armıasynyń eki sarbazy qaza tapty. Reseıdiń memlekettik aqparat quraldary sherýshiler prezıdent Toqaevtyń úıine de myltyq pen granatamen shabýyl jasap, onyń ishinara qıraǵanyn habarlady. Sonymen qatar, bıliktegi «Nur Otan» partıasynyń keńseleri de órtendi. «Atameken» qazaqstandyq bıznes-lobbı toby bankterge, dúkenderge jáne meıramhanalarǵa jasalǵan shabýyldar týraly habarlady.

İshki ister mınıstrligi ońtústiktegi Shymkent pen Taraz qalalarynda da úkimettik ǵımarattarǵa shabýyl jasalǵanyn habarlady.

Taldyqorǵanda burynǵy kóshbasshy Nazarbaevtyń músinin «shal, ket!» dep urandaǵan demonstranttar qulatyp, qıratty.

Tús aýa prezıdent Toqaev 19 qańtarǵa deıin búkil el boıynsha tótenshe jaǵdaı jarıalady. Bul saǵat 23:00-den 07:00-ge deıin komendanttyq saǵatty, qozǵalysty ýaqytsha shekteýdi jáne jappaı jınalýǵa tyıym salýdy qamtıdy. Telearnada sóılegen sózinde prezıdent «Men barynsha qatal áreket etýdi josparlap otyrmyn» dedi jáne onyń elden qashý nıeti joq ekenin aıtty.

6 qańtar

Narazylyqtar Qazaqstandaǵy eń iri munaı kenishi Teńizdegi óndiristi toqtatty.
Qazaqstandaǵy eń joǵary munaı ken orny Teńizde munaı óndirý qysqardy. AQSH-tyń munaı óndirýshisi Chevron Corporation Teńiz munaı ken ornyn basqaratyn Teńizshevroıldyń (TSHO) 50% úlesine ıe.

QR İshki ister mınıstrligi: "Almaty qalalyq İİD qyzmetkerleri Qarasaı batyr jáne Masanchı kóshelerinde tazalaý jumystaryn bastady. Tártip buzýshylardy ustaý sharalary júrgizilýde. Barlyǵy 2 myńǵa jýyq adam qamaýǵa alyndy" dep málimdeme jasady.

Ondaǵan sherýshiler men kem degende 12 polısıa qyzmetkeri qaza tapqany, bir polıseıdiń basy kesilgeni jarıalandy. Almatydaǵy kýágerler úkimettik ǵımarattardy basyp alý nemese órtep jiberý jáne jappaı tonaý sıaqty haos kórinisterin sıpattady. İshki ister mınıstrligi tártipsizdikter kezinde 2298 adamnyń qamaýǵa alynǵanyn aıtsa, polısıa ókili Saltanat Ázirbek «Habar 24» memlekettik arnasyna «ondaǵan shabýyl jasaǵan adamnyń kózi joıyldy» dep málimdedi.

6 qańtar kúni tańerteń prezıdent Toqaev Ujymdyq qaýipsizdik sharty uıymyna kómek kórsetý týraly resmı ótinish jasaǵannan keıin 3 myń reseılik ásker Qazaqstanǵa keldi. Armenıa, Belarýs, Qyrǵyzstan jáne Tájikstan da ásker jiberdi.

6 qańtarda Aqtaý qalasynda narazylyq bildirýshiler turdy. Jańaózenniń ortalyǵynda alty myń adam narazylyq bildirdi. Jańaózen qalasynyń ákimi Maqsat Ibaǵarov «jergilikti belsendilerdiń eshqaısysy qýdalanbaıdy» dep málimdedi.

7 qańtar

7 qańtarda prezıdent Toqaev janarmaı baǵasynyń lıtrine 50 teńgelik shekti 6 aıǵa qalpyna keltirilgenin aıtty.

Toqaev málimdemesinde: «Eldiń barlyq aımaqtarynda konstıtýsıalyq tártip negizinen qalpyna keltirildi» dedi. Sondaı-aq ol áskerlerge qarsylyq bildirgenderge eskertýsiz oq atýǵa buıryq bergenin jarıalap, oqıǵaǵa qatysýshylardy "bandıt" dep atady. "Lańkesterge" kúsh qoldanýdyń jalǵasa beretinin aıtty. Ol halyq aldynda sóılegen sózinde "Shetelden taraptardy máselelerdi beıbit jolmen sheshý úshin kelissózder júrgizýge shaqyrǵan úndeýlerdi estımiz, bul bos sóz. Qylmyskerlermen, qanisherlermen qandaı kelissózder bolýy múmkin? Olardy joıý kerek jáne bul oryndalady" dedi. Ol tártip ornatýǵa kómektesýge ásker jibergeni úshin Reseıge alǵysyn bildirdi.

Reseıdiń Qorǵanys mınıstrligi Reseı áskerlerin Qazaqstanǵa engizý úshin táýlik boıy 70-ten astam ushaq ushyp jatqanyn jáne olar Almatynyń bas áýejaıyn baqylaýǵa kómektesetinin málimdedi. Birneshe reseılik aqparat kózderiniń habarlaýynsha, burynǵy prezıdent Nursultan Nazarbaev úsh qyzy men olardyń otbasymen elden ketken. Nazarbaevtyń qaıda ketkeni belgisiz, biraq ol densaýlyǵyna baılanysty elden ketken kórinedi dep jazyldy.

Jańaózende beıbit sherý ótti, onda narazylar jańa úkimet qurýdy, azamattyq quqyq qorǵaýshylarǵa kóbirek erkindik berýdi jáne 1993 jylǵy Qazaqstan konstıtýsıasyna qaıta oralýdy surady. Narazylyqtar Aqtaýda da jalǵasty.

Qazaqstan úkimeti Almatyda qosymsha jeti polıseıdiń qaza tapqanyn habarlady. 22 jastaǵy Izraıl azamaty Levan Kogeashvılı Almatyda jumysqa kólikpen bara jatqanda oq tıip óldi. Izraıl Syrtqy ister mınıstrligi onyń Qazaqstanda birneshe jyldan beri turyp jatqanyn jarıalady jáne onyń otbasy onyń narazylyq aksıalaryna qatysy joq ekenin málimdedi.

8 qańtar

Jańaózende narazylyqtar jalǵasty.

Ulttyq qaýipsizdik komıteti komıtettiń burynǵy basshysy jáne burynǵy premer-mınıstr Kárim Másimovtiń memleketke opasyzdyq jasady degen kúdikpen qamaýǵa alynǵanyn habarlady. Eurasianet-te jazǵan Djoanna Lıllıs Másimovtiń memlekettik tóńkeris jasaý áreketine qatysý múmkindigin senimdi dep sanaıdy, bul Qazaqstandaǵy elıtalyq saıasattyń ózgerýin bildiredi.

İshki ister mınıstrligi narazylyqtardyń saldarynan 4404 adamnyń ustalǵanyn jáne keminde 40 adamnyń qaza tapqanyn habarlady.

Qazaqstan bıligi kúdikti sóz baılasýǵa baılanysty 180 gaz satýshysyna qatysty el boıynsha monopolıaǵa qarsy tergeýdi bastady.

9 qańtar

9 qańtarda ishki ister mınıstrligi bastapqy baǵalaýlar boıynsha múliktik shyǵyn shamamen 175 mıllıon eýrony quraıtynyn aıtyp, 100-den astam kásiporyndar men bankterge shabýyl jasalyp, tonalyp, 400-ge jýyq kólik qıraǵanyn aıtty. Mınıstrlik tártipsizdikterge qatysty 125 bólek tergeý aıasynda 160-tan astam adamnyń qaza tapqanyn jáne 5000-nan astam adamnyń jaýap alý úshin qamaýǵa alynǵanyn rastady. İshki ister mınıstrligi 2200-den astam adam narazylyqtardan zardap shekkenderge em izdegenin jáne 1300-ge jýyq qaýipsizdik qyzmetkeriniń jaralanǵanyn habarlady. Qazaqstan prezıdentiniń keńsesi barlyǵy 5800 adamnyń ustalǵanyn habarlady. Densaýlyq saqtaý mınıstrligi barlyǵy 164 adam, onyń ishinde eki bala qaza tapqanyn habarlady. Sondaı-aq, Qazaqstannyń eń iri qalasy Almatyda 103 adamnyń qaza tapqany kórsetilgen. İshki ister mınıstri Erlan Turǵymbaev baspasóz máslıhatyn ótkizip, «Búgingi tańda elimizdiń barlyq aımaqtarynda jaǵdaı turaqtandy... elde tártipti qalpyna keltirý maqsatynda terorızmge qarsy operasıa jalǵasýda» dedi.

10 qańtar

10 qańtarda úkimet narazylyq qurbandary úshin aza tutý kúni dep jarıalady. Qazaqstannyń İshki ister mınıstrligi el boıynsha barlyǵy 7 939 adam ustalǵanyn habarlady. Ulttyq qaýipsizdik komıteti, Qazaqstannyń qarsy barlaý jáne lańkestikke qarsy agenttigi eldegi jaǵdaı «turaqtaldy jáne baqylaýda» dep málimdedi. Toqaev narazylyq aksıalaryn «tóńkeris jasaý áreketi» dep atady. Ótken aptada úkimet ǵımarattary men qaýipsizdik kúshterine shabýyl jasaǵandardyń qatarynda «shetelde daıyndalǵan ıslamshyl radıkaldar» bolǵanyn jarıalady jáne polısıa jaǵdaıdy baqylaýǵa alý úshin 8000-ǵa jýyq adamdy ustaǵany habarlandy.

Almatyda ınternet baılanysy bes kún úzilip qalǵannan keıin qaıta qosyldy.

11 qańtar

11 qańtarda UQSHU áskerı alánsynyń onlaın-májilisinde beınebaılanys arqyly sóılegen sózinde Toqaev qazir Qazaqstanda tártip ornaǵanyn aıtyp, narazylyq sherýlerin toqtaǵanyn jetkizdi. Ol UQSHU-nyń Qazaqstandaǵy mısıasyn aıaqtaǵanyn jáne 13 qańtarda elden shyǵaryla bastaıtynyn jáne aldaǵy 10 kúnde tolyǵymen shyǵarylatynyn habarlady. Reseı prezıdenti Vladımır Pýtın Qazaqstandy «shetel qoldaý kórsetken lańkestik kóterilis oqıǵasynan qorǵaýda jeńiske jetkenin málimdedi jáne ózge de burynǵy keńestik memleketterdiń basshylaryna Máskeý basqaratyn aláns (UQSHU) olardy da qorǵaıtynyna ýáde berdi.

Ótken kúnderge qatysty parlamentte sóılegen sózinde Toqaev halyqtyń tabys teńsizdigine narazylyǵyn moıyndap, Nazarbaev pen onyń seriktesterin baılyǵyna baılanysty synǵa aldy. Ol halyqtyń narazylyǵyn aqtap, burynǵy prezıdent Nursultan Nazarbaevtyń serikteriniń baılyǵyn halyqpen bóliskenin qalaıtynyn aıtty. Toqaev parlamentte: «Nazarbaevtyń arqasynda elde óte tabysty kompanıalar toby, sondaı-aq halyqaralyq standarttar boıynsha aýqatty adamdar toby paıda boldy, meniń oıymsha, olar Qazaqstan halqyna óz jarnalaryn tólep, júıeli jáne turaqty negizde olarǵa kómektesetin ýaqyt keldi dep oılaımyn» dedi. Odan ári ol qarjy júıesinde ádiletsiz qaǵıdaǵa negizdelgen iri bıznes toptary basym ekenin aıtty. Ol ál-aýqat alshaqtyǵyn azaıtý jónindegi bastamalar týraly aıtty. Taý-ken sektoryna salynatyn salyqty kóterý, memlekettik satyp alýlardaǵy jáne Nazarbaevtyń seriktesteriniń iskerlik múddeleri bar salalardaǵy zańsyzdyqtardy joıý týraly sóz qozǵady.

İshki ister mınıstrligi qaýipsizdik kúshteri narazylyqtarǵa baılanysty 9900-den astam adamdy ustaǵanyn málimdedi. Toqaev jańa premer-mınıstr Álıhan Smaıylovty usyndy. Sonymen qatar, el astanasy Nur-Sultanǵa halyqaralyq áýe reısteri qaıta jańǵyrtyldy.

Zorlyq-zombylyq

5 qańtarda Almaty bıligi "sherýlerden 400-den astam kásiporyn zardap shekti jáne 200 adam qamaýǵa alyndy" dep habarlady; Atyraýda polısıa ereýilshilerge oq jaýdyrdy, nátıjesinde kem degende bir adam qaza tapty. Úkimet 5 qańtarda segiz quqyq qorǵaý qyzmetkeriniń qaza tapqanyn jáne 317 adam jaralanǵanyn habarlady. Fransýzdyq AFP aqparat agenttiginiń habarlaýynsha, ondaǵan narazylyq bildirýshiler qaza tapty, al reseılik TASS aqparat agenttigi Almatynyń Respýblıka alańy mańynda bolǵan atys-shabys túsirilimin kórsetti. 6 qańtarda operasıa kezinde ondaǵan narazylyq bildirýshiler qaza tapty, al óltirilgen qaýipsizdik kúshteriniń sany 18-ge jetti. Jergilikti bıliktiń málimetinshe, qaýipsizdik qyzmetiniń eki qyzmetkeriniń basy kesilgen kúıde tabylǵan.

7 qańtarda prezıdent Toqaev armıa men quqyq qorǵaý organdaryna «eskertýsiz atýǵa» buıryq berilgenin aıtty.

Derekkóz: Ýıkıpedıa. "2022 Qazaq narazylyǵy".