Pýtın Obamanyń aldyn oraǵany jóninde tynymsyz aıtylyp jatqan áńgime, jazylyp jatqan aqpar kóp búginde. Degenmen, bul bar bolǵany shyndyqpen janaspaıtyn úgit-nasıhattyń quraly hám pıardyń úırenshikti qadamy.
Qazirgi saıası jaǵdaıdy oryndy baǵalar bolsaq, Obama Reseıdiń ILIM-ge qarsy kúresine múldem qarsy emes. Biraq, «Islamdyq memleketti» batystyq jaq jeńe almaıtyndyqtan nemese Pýtın Obamaǵa qaraǵanda áldeqaıda utymdy kúres júrgizip, kóp isti az ýaqytta tyndyratyndyqtan emes. Bul rette kópqyrly sebep qana emes, astary mol saıasat jatyr.
RF-nyń resmı túrde Sırıaǵa enýi men ILIM-ge shabýyl jasaýy «barlyǵyn óz moınynda arqalaýǵa úırengen» batystyq koalısıany artyq problemadan qutqardy deýge bolady. Birinshi kezekte, árbir bombalaý, ushaq ushyrý prosesteri – salyq tóleýshilerdiń aıalmaı jumsalǵan aqshasy. Bul, árıne, máseleniń bergi jaǵy ǵana. Ekinshiden, Máskeýdiń aldynan Sırıaǵa jol ashý arqyly, amerıkandyqtar Reseıdiń olar qoldan jasaǵan batpaǵyna belshesinen batatynyna senimdi. Qarap otyrsaq, oqıǵa soǵan sáıkesinshe órbýde.
Al, Reseıdiń Qarýly kúshteri, óz kezeginde, ILIM men sırıalyq opozısıa arasynan aıyrmashylyq taýyp, bas qatyryp jatqan joq. «Aqyry, ekeýi de Asadty taqtan taıdyrýdy kózdeıdi eken, endeshe birinen birin ajyratyp keregi ne?», - dedi me eken, kim biledi?! Sondyqtan, bálkim, «abaısyzda» sırıalyq opozısıa ornalasqan aımaqty bombalap ketýden de taıynar emes shyǵar.
Osy ispetti «aǵattyqtar» jalǵasa berse, Máskeý saý basyna saqınany ózi tilep almaq. Saldarynan, tek ILIM nemese Asadtyq opozısıa ǵana emes, Asadty álem sahnasynan ketirýdi kózdeıtinniń barlyǵy Reseı Qarýly kúshterine qarsy kúres ashady. Sońynda bul soǵystan Máskeý ońaılyqpen shyǵa almasy anyq. Kerisinshe, ózge terıtorıada qatań qarjylyq daǵdarys kezeńinde soǵysýy reseılik halyqtyń úkimetine degen narazylyǵyn ǵana týdyrmaq. Oǵan sebep – «Sırıany jarylqap, aqshany aýaǵa shashqansha, ashyqqan halyqty toıdyrsa eken, qanekeı?» degen halyqtyń jan aıqaıy bolmaq.
Kez kelgen soǵys, meıli onyń túbiri tereńde jatsyn, ıa kúni keshe bastalǵan bolsyn, sebep mańyzdylyǵy jóninen álemdik deńgeıde bolsyn, ıa tipten negizsiz bolsyn, qalaı bolǵanda da ol – orny tolmas shyǵyn. Oǵan qosa, ol qashanda bopsalaýdyń, aıamaı paıda tabýdyń, áldebir soǵysqa qatynasqan elderge qatysty ózindik maqsattarǵa jetýdiń utymdy joly sanalady.
Sondyqtan, Vashıngton úkimeti Sırıadaǵy daý-damaıdyń shamasy jetkenshe jalǵasa berýine, oǵan qatysýshy memleketterdiń kóbeıe berýine tipten qarsy emes. Jaqynda ǵana Saýd Arabıasynyń rýhanı kóshbasshylarynyń Reseıge qarsy jıhad uıymdastyratyny jónindegi málimdemesi sonyń aıqyn dáleli emeı nemene?!
Saýdıtterdiń, reseılikterdiń jáne Qıyr shyǵystaǵy ózge de memleketterdiń soǵysqa qatysýy olardy, birinshiden, qarjylaı álsiz etedi, ekinshiden, qalaı bolǵanda da osal tustarynyń kóptep tabylýyna túrtki bolady, jáne úshinshiden, áldebir suraqtarǵa baılanysty kóngish bolyp ketýine áser etpek.
Reseılik Qarýly kúshterdiń ILIM-di az ýaqytta jaýlap alatynyna sený – úlken aqymaqtyq. Biraq áskerı qadamdarynyń keleshegi joqtyǵynan Pýtın Sırıadan áskerin alyp ketedi dep oılaý – odan úlken aqymaqtyq sanalady. Onyń ústine Sırıadaǵy jaǵdaı Reseıdiń qatysýynan keıin burynǵydan artyq ýshyqqanyn eskersek, Reseıdiń Sırıadaǵy bul sapary uzaqqa sozyldy deýge tolyq negiz bar...
Nazgúl Nazar
