Soqyrlyqty aldyn-alý boıynsha halyqaralyq agenttik málimetinshe shamamen 285 mıllıon adam kórý qabiletiniń nasharlaýynan zardap shegedi. Bul kórsetkishtiń 19 mıllıonynan astamy-balalar, al 39 mıllıon adam tipten kórý qabiletinen aırylǵan jandar. Eskere ketetin bir jaıt, , eger de der kezinde dáriger kómegine júginip, qajetti aldyn-alý men kútim sharalary júrgizilse, osy kórsetkishtiń 80 %-yn aldyn-alýǵa bolar edi
Qazaqstanda resmı derek boıynsha jylyna shamamen 1 mıllıon turǵyn oftalmolog dáriger kómegine júginedi. Negizgi sebep-qabyný aýrýlary, alystan kórmeýshilik, katarakta, glaýkoma, jas shamasy makýlárly degenerasıa. Jyl saıyn elimizde kórý qabileti boıynsha 2000-ǵa jýyq adam múgedek atanady. Tirkelgen zaǵıp jandar sany 56 000 adamdy qurasa, onyń 1800 balalar bolyp sanalady. Bir ókinishtisi, kórý qabileti boıynsha tirkelgen múgedekterdiń basym bóligi eńbek jasyndaǵy jas azamattar enshisinde. Bul statısıka kimdi bolsa da oılandyra qoıatyny sózsiz.
Búgin - dúnıejúzilik kóz janarynyń kúni (World Sight Day). Bul kúni álemniń barlyq oftalmologtary kópshilikti kóz janaryn saqtap qalý men kózdiń qórý qabiletinen aırylǵan jandardyń saýyǵýy máselesine nazar salýǵa shaqyrady.
Tursyngúl Botabekova, QR UǴA –korespondent múshesi, medısına ǵylymdarynyń doktory, profesor:
«Kóz-óte kúrdeli ári názik aǵza, salmaǵy nebári 7-8 gram. Árbir adam balasy kózdiń qanshalyqty mańyzdy ekenin sózsiz biledi. Alaıda búginde oftalmologtar tek qana kóz aýrýlaryn emdep qana qoımaı, emdelýshilerdiń nanymy men mentalıtetimen de qatar kúresip kelýde. Oǵan sebep, emdelýshi óziniń aǵzasyna qajet deńgeıinde nazar salmaı, kútim jasamaı dárigerdiń aldyna medısınaǵa zor úmit artyp kelýi!»
Búgingi tańda oftalmologıalyq aýrý túrlerine jańa týylǵan sábıler de shaldyǵýda, basym kópshiligi shala týylǵan náresteler. Elimizde jylyna aı-kúni tolmaǵan shamamen 20 myń sábı dúnıege keledi, onyń 20 % shala týylǵandar retınopatıasy dertine shaldyǵady, eger de bul sábıler der kezinde dárigerge qaralmasa jáne em-dom sharalaryn almasa, bolashaqta kórý qabiletinen múldem aırylýy múmkin.
Jalpy bilim berý baǵdarlamalarynań qúrdelenýi, jappaı kompúterlený, kórý múshesine zor salmaq túsirýde. Máselen, mektep qabyrǵasyn attaǵan sátte kórý qabiletiniń nasharlyǵy 4% balalarda kezdesse, joǵary synyptarda bul san 40-45% quraıdy.
Álemde ómir súrý jasynyń uzaqtyǵy ulǵaıǵan saıyn, jas shamasyna qatysty katarkta, glaýkoma syndy aýrý túrleriniń sany artýda.
Dúnıejúzilik kóz janarynyń kúni álemde kórý qabiletiniń nasharlaýyn aldyn-alý maqsatynda túrli is-sharalar ótedi. Bul kúni oftalmologtar barlyǵyn jasyna, ómir súrý saltyna qaramastan dárigerge qaralyp turýǵa shaqyrady. Kez kelgen aýrýdy bastapqy satysynda emdegen oń nátıjege jetýdiń birden-bir kepili!
8 qazan kúni Qazaq kóz aýrýlary ǴZI osy data aıasynda Ashyq esik kúnderin ótkizip, Balalar úıi men Qarttar úıinde qaıyrymdylyq tekserý sharalaryn júrgizedi. Bul úrdis elimizdiń basqa da aımaqtarynda jalǵasyn tappaq.
Aıgerim Kojahmetova
