Qazaqstandyq qalalardyń qarqyndy ósýi jańa turǵyn úıler men komersıalyq keńistikterge suranys týǵyzady. Jasyl qurylys óz kezeginde osy suranysty, sondaı-aq jaılylyq pen ómir sapasyna degen qajettilikti eskeretin sheshimderdi usynady.

Jasyl qurylys tek balkondardaǵy aǵashtar nemese shatyrlar men qasbetterdi kógaldandyrý emes ekenin túsiný mańyzdy. Joǵaryda aıtylǵandardyń barlyǵy úılerdiń estetıkalyq kelbetin ǵana jasaıdy, biraq fýnksıonaldy emes.

 – Jasyl qurylys-eń aldymen ınjenerlik ınfraqurylymǵa júktemeni azaıtý, paıdalaný shyǵyndaryn únemdeý jáne avtonomdy "aqyldy" júıelerdi qurý arqyly turaqtylyq pen turaqtylyq týraly. Bul jaǵdaıda "aqyldy" - bul sıfrlandyrý ǵana emes, sonymen birge jalpy utymdy tutyný. Jaqsartylǵan jeldetýdi engizýdi, tabıǵı materıaldardy paıdalanýdy jáne jasyl aımaqtardy qurýdy qosa alǵanda, - deıdi ýrbanıst Erqanat Zaıtov.

Aleksandr Belyı Qazaqstannyń jasyl qurylys salasynda kóshbasshylyq pozısıany alýǵa barlyq múmkindigi bar ekenine senimdi.

— Sońǵy jyldary Qazaqstan jasyl qurylys qaǵıdattaryn keńinen engizý boıynsha belsendi jumys júrgizýde. Elimizde energıa tıimdiligi men jasyl standarttar boıynsha túrli ekologıalyq bastamalar men jobalar iske asyrylýda. Biraq ázirge birqatar qıyndyqtar bar, - dep sanaıdy ol.

Jasyl qurylystyń damýyn qalaı yntalandyrýǵa bolady?

Erqanat Zaıtovtyń aıtýynsha, jasyl qurylys máseleleri eskirgen bilim berý júıesimen jáne qurylys salasyna monıtorıń pen baqylaýdyń bolmaýymen baılanysty.

— Kóptegen qurylys salýshylar, sáýletshiler men qurylysshylar jasyl qurylys tehnologıalary, sondaı-aq olardyń artyqshylyqtary týraly bilimderi joq. Aqparattyń jetispeýshiligi konservatıvti tásilge jáne dástúrli ádisterge artyqshylyq beredi. Elde ekologıalyq turaqty ǵımarattardy jobalaý men salýda tájirıbesi bar mamandar jetkilikti bolǵanymen, olardyń kópshiligi baǵalanbaǵandyqtan jáne jalaqysy tómen bolǵandyqtan elden ketedi. Shetelde tájirıbeli mamandar kóp nárseni baǵalaıdy, - deıdi Zaıtov.

Sarapshylardyń arasynda jasyl tehnologıalar qymbat degen pikir bar, biraq Aleksandr Belyı uzaq merzimdi perspektıvada bul tásil óz jemisin beredi dep málimdeıdi.

– Jasyl tehnologıalar jyldan jylǵa qol jetimdi bolyp keledi, al dızaınerlerdiń mindeti — ǵımaratqa maksımaldy áser etý úshin osyndaı tehnologıalardy tańdaý jáne obektini sertıfıkattaý kezinde joǵary deńgeıge ıe bolý. Ókinishke oraı, bul bárine birdeı bola bermeıdi jáne árdaıym bola bermeıdi", — deıdi ol.

Ǵımarattyń eskirý jyldamdyǵy jyljymaıtyn múlik naryǵynda áli de mańyzdy faktor bolyp tabylady. Qazirgi zamanǵy ǵımarattar tez eskiredi: mysaly, 15 nemese 20 jastaǵy saýda ortalyǵyn jalǵa alý qıyn. Cushman & Wakefield Kazakhstan kompanıasynda eskirý máselesi de turaqty qurylyspen baılanysty dep esepteıdi:

— Jasyl qurylystyń sońǵy damý tendensıalary klımattyń ózgerý senarılerin eskeredi. Qazir ǵımarattar 50-100 jylǵa paıdalanýǵa salynýda jáne ınjenerlik júıeler qorshaǵan ortanyń ózgerýine qalaı jaýap beretinin túsiný kerek. Mysaly, nóserli káriz júıesi belgili bir aımaqtaǵy jaýyn-shashyn qarqyndylyǵynyń artýyna tótep bere ala ma? Kondısıoner júıeleri jylý tolqyndaryn basqara ala ma? Elektr qýaty óship qalsa ne bolady?