Qazaq tarıhy – eń aldymen tarydaı shashylǵan qazaqtyń taǵydyry. Ony jıyp-terip, urpaq kádesine jaratý kezek kúttirmeıtin is. Osyǵan deıin Qazaqstan tarıhy dep negizinen otarshyl ımperıanyń qoldan jasap bergen tarıhyn oqydyq. Endi táýelsiz eldiń ózi jazǵan táýelsiz tarıhy kerek. Ol úshin álemdegi bar qazaqtyń múmkindigin paıdalanǵan jón. Mysaly, qalt etkendi qaǵazǵa túsirip otyratyn kórshi Qytaı jurtynda Alashtyń qanshama tarıhy jatyr. Eger biz qazaqtyń tól tarıhyn burmalaýsyz jazamyz desek sheteldegi qazaq tarıhshylarynyń da eńbekterin eskergenimiz jón. Solardyń biri Qytaıda turatyn ataqty tarıhshy Jaqyp Birlikuly. 

Áıgili tarıhshy, jazýshy Jaqyp Birlikuly Myrzahanov 1940 jyly qyrkúıekte Qorǵas aýdanynyń Sarbulaq aýylynda dúnıege kelgen. 1958 jyly Shyńjań ýnıversıteti tarıh-geografıa fakúltetinde oqydy. 1959 jyly Qytaı Ǵylym akademıasy Shyńjań bólimshesiniń tarıhı-zertteý ortalyǵyna qyzmetke ornalasty. 1960 jyldan 1981 jylǵa deıin SHUAR ulttardy zertteý ornynyń ulttar tarıhyn zertteý bóliminde qyzmet atqardy. 1981 jyldan beri Shyńjań qoǵamdyq Ǵylym akademıasynda jumys istep keledi. Jaqyp ǵylymı-zertteý isi men ádebı jasampazdyqpen teń shuǵyldanyp, ekeýinen de kórnekti tabysqa qol jetkizdi. "Qazaqtyń tegi jáne ult bolyp qalyptasýy týraly", "Alash qaýymy týraly", "Qazaq shejiresiniń tarıhı jazba derektermen baılanysy» syndy úlkendi-kishili alpystan asa ǵylymı maqalalary jarıalandy. "Jaılaý gúlderi", "Týǵan jer mahabbaty", "Tekes dalasynda", "Ot júrek", "Taǵdyrdyń tartýy» sıaqty otyzdan asa áńgime-ocherkteri, "Arman asýynda", "Tańqýraı" sıaqty romandary, "Dala gúli" atty áńgime-ocherkter jınaǵy, "Qazaq ulty", "Tarıhı-etnografıalyq zertteýler", "Qazaq halqy jáne onyń salt-sanasy", "Qazaqtar" (qytaı tilinde jarıalanǵan), "Abylaı han", "Kúshlik han", "Ǵasyrlar qoınaýynan" (ǵylymı maqalalar jınaǵy), "Taǵdyrdyń tartýy" (áńgimeler jınaǵy) sıaqty on kitaby baspadan shyqqan. "Arman asýynda" – Qytaıdaǵy qazaq ádebıetindegi 1949 jyldan keıingi tuńǵysh roman. Qytaı tiline de tuńǵysh ret aýdarylǵan. Qoǵamdyq ǵylym salasy boıynsha memlekettik zertteý josparyndaǵy tórt tomdyq "Qazaq ádebıetiniń tarıhy" atty úlken ǵylymı taqyrypqa jetekshilik etti. Tórt tomǵa ortaq alǵy sóz jazdy. Osy kólemdi kitaptyń 1, 2- tomdary Oqý-aǵartý mınıstrligi jaǵynan 2-dárejeli syılyq aldy. JK Qytaı memlekettik jospaynrdaǵy "Juńgo tarıhnamalaryndaǵy qazaqqa qatysty derekter" atty kóp tomdyq iri aýdarma ǵylymı tapsyrmalyq tobynyń bas jaýapty hatshysy, "Qazaq mádenıetiniń aıdyny" atty bir tomdyq memlekettik ǵylymı taqyryptyń jaýapty redaktory. Beıjińdegi Ulttar baspasynan shyǵyp jatqan "Qazaq tarıhyndaǵy áıgili adamdar" atty jeliles kitaptardyń (jalpy 36 kitap) bas redaktory. 1998 jyly Qazaqstan Ǵylym mınıstrligi, QR Ǵylym akademıasy J.Myrzahanovty qazaq tarıhyn zertteý jáne mamandar tárbıeleýge erekshe úles qosqany úshin Qurmet gramotasymen marapattady. Bes kitaby men qyrýar ǵylymı maqalalary, áńgime-esseleri qytaı tilinde jaryq kórdi. Jazýshy, tarıhshy Jaqyp Myrzahanulynyń esimi men ulaǵatty eńbekteri "Halyqaralyq áıgili adamdar", "Juńgo az ulttarynan shyqqan áıgili adamdar", "Qazaqstan ádebıeti ensıklopedıasy", "Juńgo jazýshylar sózdigi", "Juńgo tarıh ǵylymdary sózdigi", t.b. ensıklopedıalyq sózdikterge engizildi.