توۋدجوۋ قالاسىندا چيۋدزاەمون دەگەن قاراقشى بولىپتى. اراق iشiپ، قۇمار ويىن ويناپ، ۇرلىق جاساپ، ەلدi توناپ كۇنەلتiپتi.

چيۋدزاەموننىڭ قورلىعىن كورگەن ەل ونى الىستان كورسە بولدى، بەزە قاشادى ەكەن. چيۋدزاەموننىڭ قاراقشىلىعى كۇننەن-كۇنگە كۇشەيiپ كەتكەن سوڭ جۇرت قازىعا شاعىمدانىپتى. قازى كوپ قىلمىس جاساعان چيۋدزاەموندى دارعا اسۋ تۋرالى قاتال ۇكiم شىعارادى. قاراقشىدان قۇتىلاتىن بولدىق دەپ قۋانادى ەل.

جازا جۇزەگە اساتىن كۇنi تاڭەر­تەڭنەن ىزعىرىق سوعىپ، اۋا رايى دا بiر ەرەكشە وقيعانىڭ بولارىنان حابار بەرiپ تۇرعانداي. چيۋدزاەموندى اتقا وتىرعىزىپ، اياق-قولىن بايلاپ، اۋىل­دىڭ ءار كوشەسiمەن جۇرگiزەدi. جۇرت قىل­مىسكەرگە تاس لاقتىرىپ، بالاعاتتاپ جاتسا دا چيۋدزاەمون مiز باقپاپتى.

بiر كەزدە توپ iشiنەن بiر كەمپiر شىعىپ: – ساعان وسى جازا لايىق، — دەپ اۋىر سوزدەردi توگiپ-توگiپ جiبەرiپتi. چيۋد­زاەمون بۇل كەمپiردiڭ قىزىن ءولتiرگەن ەدi.

ات ءۇستiندەگi اياق-قولى بايلاۋلى چيۋدزاەمون كۇلiمسiرەگەن قالپىنان تانبايدى.

دار اعاشى سەنداگاۆارا الاڭىنا قويىلادى. قىلمىسكەردiڭ قالاي ولەتiنiن كورۋ ءۇشiن جينالعان حالىقتىڭ سانىندا شەك بولمايدى. چيۋدزاەمون اتتان ءتۇسiرiلiپ، دار اعاشىنا جاقىن اكەلiنەدi. سول ساتتە ول قازىنىڭ الدىنا تiزەرلەپ بىلاي دەپتi:

– حالايىق، مەنiڭ سوڭعى تiلەگiمدi ايتۋعا رۇقسات ەتiڭiزدەر!

– ءجا، نەمەنە، قاشىپ قۇتىلعىڭ كەلە مە؟

– وكiنبەستەي بولۋ ءۇشiن سوڭعى رەت اناممەن جۇزدەسسەم دەيمiن. شەشەممەن قوشتاسۋىم كەرەك.

– بولمايدى.

چيۋدزاەمون قازىنىڭ اياعىنا باس ۇرىپ، اناسىمەن كەزدەستiرۋiن ءوتiنiپ، كەمسەڭدەپ جىلاعان سوڭ قازى:

– اناسى وسىندا كەلسiن، — دەپتi.

قارت انا ءتالتiرەكتەي باسىپ، دار اعاشىنا جاقىندايدى.

– شەشە، ەمشەگiڭنەن سوڭعى رەت ەمiزشi.

كەمپiر سولعان ەمشەگiن بالاسىنىڭ اۋزىنا توسادى. سودان سوڭ جان داۋسى شىعا شىڭعىرعان كۇيi شالقالاپ بارىپ قۇلاپ تۇسەدi. چيۋدزاەمون قانى سورعالاعان ەمشەكتiڭ ۇشىن جەرگە تۇكiرiپ تاستايدى دا، بىلاي دەيدi:

– مەن انامنىڭ ارقاسىندا قىلمىسكەر بولدىم.

جينالعان جۇرت تىم-تىرىس.

– ۋا، حالايىق، تىڭداڭىزدار! مەن تىپىرلاپ جۇرە باستاعان بالا كەزiمدە كورشi ءۇيدiڭ گەتاسىن (اعاشتان جاسالاتىن اياق كيiم – ش.ج.) شەشەمە اكەلiپ بەردiم. مەنiڭ قىلمىسكەرلiك جولىم سودان باستالدى. كەيiن اۋىر قىلمىستار جاساۋعا بەيiمدەلدiم. سوندا بiرەۋدiڭ دۇنيەسiن توناپ اكەلگەندە «شەشەم ۇرساتىن شىعار» دەپ ويلايتىن­مىن. بiراق شەشەم ماعان «بالام، بۇنىڭ دۇرىس ەمەس قوي» دەپ تە ايتقان ەمەس. قايتا، مەنiڭ جاساعان ءار قىلمىسىمدى قۇپتاپ، دەم بەرiپ وتىردى. شەشە، سەن نەگە مەن العاش ۇرلىق جاساعاندا ۇرىسپادىڭ؟ نەگە قوي دەپ ايتپادىڭ؟ — دەدi دە، چيۋدزاەمون ەڭكiلدەپ قويا بەردi.

دەمiن iشiنە تارتىپ، ءوڭi قاشقان كiسiلەر چيۋدزاەمون مەن ونىڭ اناسىنا كەزەك-كەزەك قارادى. ىزعىرىق جەل چيۋدزاەموننىڭ اق كيمونوسىنىڭ ەتەگiن جەلپiپ ءوتتi.

قازى ۇكiمدi ورىنداۋعا بۇيرىق ەتتi. قىلمىسكەر ولگەن سوڭ، ونىڭ اناسىنىڭ ومىراۋىنان قان توقتاماي ءجانتاسiلiم ەتتi.

بiر جىل ءوتiپ، كوكتەم كەلدi. سەنداگا­ۆارا الاڭىندا ءشوپتiڭ باسى قىلتيعاندا ەكi باستى جىلان پايدا بولىپتى دەيدi. «چيۋدزاەمون مەن ونىڭ اناسىنىڭ كۇنا­ھار رۋحتارى جىلانعا اينالدى» دەپ جوريدى جۇرت. ەكi باستى ماقۇلىقتى چيۋدزاەمون جىلانى دەپ اتايتىن بولىپتى. سول جىلاننىڭ تۇقىمى ما ەكەن، حيروسيماداعى كوك مايسالى شالعىندا ەكi باستى جىلان قازiر دە قىلاڭ بەرiپ قالادى.

جاپون تiلiنەن اۋدارعان

شارافات جىلقىبايەۆا