ونىڭ ءيىسى وزگەشە ەدى... تال شىبىقتاي يىرىلگەن ءبىتىمى، نازىك كەلبەتى مەن وسى كەلبەتىنە اسا ساي كەلمەيتىن  جۋانداۋ داۋىسى ءالى ەسىمدە. داۋسى كەرەمەت ەدى... ءبىر قاراعاندا نازىك قىز دەيسىڭ، تىلدەسكەندە باسقاشا اسەر... سۇيكىمدى نازىك قىز ىلەزدە داۋسىنىڭ سەنىمدى ىرعاعىمەن باۋراپ الاتىن.

ونى ويلامايتىن  كۇنىم  دە، ءتۇنىم دە بولدى دەسەم- وتىرىك ايتقانىم. بارلىعى سوناۋ وتكەن كۇندەر ەلەسىندە قالىپ قويسا دا، مەن ءدال وسى ەستەلىكتەردىڭ  ءبىرىن دە الەمنىڭ بار بايلىعىنا الماستىرماس ەم. سەبەبى وندا – جارقىناي بار...

الماتىنىڭ جاڭبىرلى كەشتەرىنىڭ بىرىندە ۇزىن سونار كەپتەلىس ۋاقىتىندا تەلەفونىم شىرىلدادى.

—  اللو، ءيا؟

—  ارمان، قايداسىڭ؟ تەزدەت!-دەيدى ماعان اشۋلى داۋىس.

—  جولدامىن. الماتىنىڭ كەپتەلسىن بىلەسىڭ عوي..

—  ايتپاقشى، وزىڭمەن بىرگە مەن ايتقان نارسەنى الدىڭ عوي؟

—  و، اللام! ەسىمە تۇسكەنى ءقازىر.... قاپ، نە ىستەسەم ەكەن؟

—  ارمان! اقىماقسىڭ! قالايشا ەسىڭنەن شىعادى، وسى سەنىڭ باسىڭدا اقىل دەگەن نارسە بار ما ءوزى؟-دەيدى تەلەفوننىڭ ارعى جاعىنداعى داۋىس. جاقىن باۋىرىمدى كۇتتىرىپ قويعانىم ءۇشىن  ىشتەي وزىمە ريزا ەمەس ەدىم... بارلىعىنا كىنالى مەنىڭ ويلارىم. سوڭعى ۋاقىتتارى كوپ ويلاناتىن بولىپ كەتىپپىن.

-—  رەنجىمە، باۋىرىم. ءقازىر ۇيگە قايتىپ بارىپ، الىپ كەلەمىن. كۇت مەنى، -دەدىم دە تەلەفوندى تاستادىم. جول ەرجەلەرىن ءدال وسىنداي قىسىلتاياڭ ساتتە بۇزۋعا بولاتىن شىعار دەدىم دە كولىك جىلدامدىعىن 100-گە كوتەردىم.

الدىمدا كەتىپ بارا جاتقان «حيۋنداي ەلانترا» ارى-بەرى ءوتىپ مەنىڭ جۇيكەمە تيە باستادى. اسىعىپ كەلە جاتقان ماعان جول بەرمەي سەس كورسەتىپ قويادى-تاعى..

«قاپ بالەم، ءقازىر ساعان كورسەتەم. وسىدان تۇسەرسىڭ قولىما...».

مەنەن ءسال عانا قالىپ بارا جاتقان ەلانترا الدىما شىعىپ، جولىمدى بوگەدى. ونسىزدا كەشىگىپ بارا جاتقان مەن اشۋعا بۋلىعىپ گازدى باسىپ كەپ قالدىم. «قارعىس اتقىر!!! جەتپەگەنى وسى ەدى!». كولىگىمنىڭ سول جاق تەرەزەسىن جۇلىپ كەتە جازدادى عوي مىناۋ..

كولىكتەن شىقتىم. ول دا توقتادى. ءبىراق ونىڭ كولىكتەن شىعاتىن ءتۇرى جوق. كەنەتتەن الدەنەدەن سەسكەنگەندەي توقتاپ قالدىم. اشۋىم دا، ىزام دا  - ءبارى سەيىلىپ كەتتى. الدەبىر كۇش ماعان توقتاۋ قويعانداي الدىعا جىلجۋعا شامام كەلمەي، اياق-قولىم بايلاندى.  ارادا ءبىر مينۋت وتەر-وتپەستە كولىك ىشىنەن ورتاشا بويلى، اق ءتۇستى كۇرتەشە كيگەن شاشى تۇيىلگەن جىلى ءجۇزدى قىز شىقتى. كۇلىمسىرەم كەلە جاتتى، الايدا كوزىمە تىكە قارامايدى. قورىققان بولار دەدىم ىشتەي.

ال مەن بولسام، ساناۋلى مينۋتتار بۇرىنعى اشۋىمنىڭ قايدا كەتكەنىن تۇسىنبەي، ەندى بۇل قىزعا ءوزىمنىڭ قانشالىقتى كۇيىنىپ تۇرعانىمدى قالاي جەتكىزەرىمدى بىلمەي ابىرجىپ تۇرمىن.

بەلگىسىز قىز قاسىما كەلدى دە:

—  كەشىرىڭىز، اسىعىپ كەلە جاتىر ەم،-دەدى

ءسىز ءوزى جۇرگىزۋشى ءتولقۇجاتىڭىزدى وقىپ الدىڭىز با؟-دەدىم وعان كوزىنە تىكە قاراۋعا تىرىسىپ. كوزىن الىپ قاشادى. بۇل قىلىعىنا تىپتەن كۇيىنىپ ەندى تاعى بىردەڭە دەي بەرگەندە، كوز جانارىمىز كەزدەستى. كەزدەستى دە، بىر-بىرىمەن ۇزاق ۋاقىت كورىستى...

 شامامەن 5 مينۋتتىڭ كولەمى ءۇنسىز تۇردىق.

ماعان سالسا، وسى ءمولدىر كوزدەرگە ماڭگى قاراپ تۇرا بەرەر ەم. شىنىمدى ايتسام، وسى ساتتە ۋاقىتتىڭ توقتاپ قالعانىن قالار ەم. ۇنسىزدىكتى ءومىرىمدى 360 گرۋداسقا بۇرىپ اكەتكەن اق كۇرتەشەلى قىز بۇزدى:

— قۇدايىم-اي! سەن.. سەن.. سەن قايدان ءجۇرسىڭ؟-دەدى ول ءجۇزى بوزارىپ.

— كولىكتە وتىرعان سەن بە ەدىڭ؟-دەيمىن وعان.

— امانسىڭ با ءوزى؟ قالىڭ قالاي؟-دەيمىن تاعى دىردەكتەپ..

ول ماعان تىكە قارايدى دا، كوزىن تومەنگە تۇسىرەدى.  «مەن وعان 189  8-گە قالدىقسىز بولىنە مە» دەگەن سياقتى ويلانۋدى تالاپ ەتەتىن سۇراق قويعانداي ۇزاق ءۇنسىز تۇردى.

— جارىعىم- اۋ! مەن سەنى ىزدەدىم عوي،-دەدىم شىداي الماي.

جۇرەگىم اۋزىما تىعىلىپ تاپ ءقازىر تاماعىما شىعىپ دۇرسىلدەپ تۇرعانداي سەزىلدى. تىنىسىم تارىلىپ، سوزگە شامام جەتكەن جوق. ون جىل ءجۇزىن كورمەگەن، امان-ساۋلىعىن بىلمەگەن جارقىنايعا ءلام-ميم دەۋگە شامام كەلمەي قۇشاعىما قىستىم.

«كۇل بولسىن كوك، جەمىرىلسىن جەر، ۋايىم جوقتىڭ» ءحالىن كەشىپ، مەن ءۇشىن ۋاقىت توقتاپ قالدى. جوسپارلارىم ءمانسىز، ماعىناسىز، ماڭىزسىز بولىپ كەتتى. قالتامداعى تەلەفون شىرىلى مەنى قيال الەمىنەن شىندىق دۇنيەگە ورالتتى.

جول جيەگىندە تۇرعان ەكەۋمىز اينالاداعى ءومىردى ۇمىتىپ كەتىپپىز. وسىلاي جالعاسا بەرەتىن بولسا، ماي قىزمەتكەرلەرى كەلىپ وسى ءبىر ءتاتتى شاقتى بۇزاتىنداي كورىندى. سوندىقتان بارلىعىن باسقاشا شەشۋگە تىرىستىم..

ءبىر ساعاتتان كەيىن جارقىناي ەكەۋمىز كولىگىمىز سوقتىعىسقان جەردەن الىس ەمەس  جەردە ءشاي ءىشىپ وتىردىق.

ەكەۋمىزدە دە ءۇن جوق. تەك كوزدەرىمىز عانا بىر-بىرىمەن تىلدەسىپ، سويلەسىپ جاتقان سىڭايلى.

— مەن سەنى كۇتتىم،-دەدى ول كەنەتتەن. شىنىمدى ايتسام، وزىڭنەن كەيىن ەشكىمدى شىنايى سۇيە المادىم.

قۋانىم كەتتىم. 30 جىلدىق عۇمىرىمنىڭ ءدال وسى ءساتى مەن ءۇشىن ەڭ باقىتتى ساتتەردىڭ ءبىرى ەدى، بويىمدى بيلەگەن قۋانىش پەن باقىتتى، ۇلكەن ءۇمىتتى  مەكتەپ كەزىنەن ءسۇيىپ، كۇتكەن ماحابباتىم، ءومىرىمنىڭ ماعىناسى جارقىنايىم ءبىر ساتتە ءۇزىپ جىبەردى.

— جارىعىم، جانىم جارقىنايىم، ال مەن سەنى قانشالىقتى ساعىنعانىمدى بىلسەڭ عوي،-دەگەنشە بولمادى.

—  مەن تۇرمىسقا شىقتىم. ۇلىمىز بار،-دەدى.

باياعىدا رومانتيكالىق سۋرەتتەردەن «وزىڭە ۇلكەن باقىت سىيلاي الاتىن ادام ءبىر ساتتە ءوزىڭدى باقىتسىز ەتۋى مۇمكىن» دەگەن سوزدەردىڭ ماعىناسىن ءتۇسىندىم.

مەن جارقىنايدى كىنالاعان جوقپىن، كىنالاۋعا قۇقىعىم دا جوق  ەدى. سەبەبى ەكەۋمىزدى تاعدىر ەكىگە ايىرعاندا ءبىز بالا ەدىك. بىر-بىرىمزگە عاشىقتىق سەرتىن بەرگەن جوقپىز، دەسەك تە بىرگە بولاتىنىمىزعا سەندىك.  الايدا مەن ونى جوعالتىپ العانىما وكىندىم. مەكتەپ كەزىندە بەس جىل بويى دوس بولعان ەكەۋمىزدى تاعدىر ەكىگە ايىردى دەيتىنىم: ول مەكتەپتى بىتىرگەن سوڭ، بىردەن استاناعا كوشتى. ءىز-تۇسسىز كەتتى. سول كەزدە قوشتاسىپ تا ۇلگەرمەگەن ەدىك. الايدا مەن ونىڭ ماعان دەگەن كىرشىكسىز تازا سەزىمىنىڭ ولمەيتىنىنە سەندىم. ىزدەدىم، تانىس-تامىر ارقىلى دا بايلانىسقا شىقتىم. ول كەزدە الەۋمەتتىك جەلىنىڭ دە اسا دامىماي تۇرعان ۋاقىتى بولاتىن. ەستۋىم بويىنشا، ول شەتەلگە كەتىپ قالعان. ماحابباتىمنان ايىرىلعان مەن، قاتتى كۇيزەلدىم. وسى ۋاقىتقا دەيىن ونى ويلاماعان كۇنىم بولعان ەمەس. سەبەبى مەن ونى شىنايى سۇيگەن ەدىم..

وسى ويلارعا شومىپ وتىرعاندا ونىڭ ءالسىز عانا:

— كەشىر مەنى. سەنى كۇتە المادىم،-دەگەن ءسوزىن ەستىدىم. مەن سەنى ءالى دە سۇيەمىن-دەدى سالدەن سوڭ.

-— جۇبايىڭ قالاي؟- دەدىم ايتقان ءسوزىن ەستىمەگەنسىپ.

—  جاقسى ادام. ۇلىمىز وسى جازدا ەكىگە كەلەدى،- دەيدى كۇلىمدەپ.

—  ەسىمى كىم؟

—  راسۋل

—  ەسىمى ماعىنالى ەكەن..

—  وتباسىن قۇرعاندارىڭا قانشا ۋاقىت بولدى؟

-— ءۇش جىلدان استى..... ءوزىڭ نەمەن اينالىسىپ ءجۇرسىڭ؟ قالىڭ قالاي، جالپى؟

-— جامان ەمەس، جارقىناي. جۇمىس ءوز رەتىمەن، بالىق شارۋاشىلىعىنا بايلانىستى جەكە بيزنەسىمدى دامىتىپ كەلەمىن،-دەدىم دە:

—  شىنىمدى ايتسام، ەشتەڭە دە جاقسى ەمەس. ءوزىڭسىز وتكەن كۇندەر ماعىناسىز، ءمانسىز بولدى. وسى ۋاقىت ىشىندە ءبىر ءوزىڭدى كەزدەستىرسەم دەگەن ارمانمەن ءومىر ءسۇردىم. الايدا، مەن كەشىگىپپىن-دەدىم ءىشقۇسا بولىپ.

قىنجىلىسىم سونداي اۋىر ەدى، ونىڭ ۇنسىزدىگى اۋانى تارىلتىپ، ازاپ شەكتىردى. ورنىمنان تۇرىپ كەتكىم كەلدى.   جارقىنايىمدى ون جىلدا ءبىرىنشى رەت كەزدەستىرىپ تۇرعانىمدى ويلاپ، ساباما كەلدىم.

ول ەش وزگەرمەپتى. نازىك كەلبەتى، سۇلۋ ءبىتىمى، وزىنە جاراسىمدى داۋىس ىرعاعى، بەتىنىڭ قىزىلى مەن سوناۋ جاستىق شاقتا قۇشىرلانا سۇيەتىن ەرىندەرى سونداي ادەمى ەدى.. ول حاس سۇلۋدىڭ ءوزى بولاتىن. قويۋ قوڭىر شاشى جايۋلى كۇيىندە قانداي ادەمى بولاتىنىن ەلەستەتىپ وتىردىم.

مەنىڭ جۇرەگىمدى ماحابباتپەن تولتىرعان، وسى جۇرەككە پىشاق سۇعىپ، قانىن اعىزعان حاس سۇلۋىم، ءۇمىتىم، جانىمنىڭ سەرىگى – قارسى الدىمدا وتىردى.

— مەن ولاردى تاستاپ كەتە المايمىن. وتباسىمدى ويران ەتۋگە بارا المايمىن،-دەدى ول ءبىر كەزدە ويىمدى ءبولىپ.

— ارينە، جانىم. مەن سەنى تۇسىنەمىن. تەك بۇگىنگى كەشتى ون جىل بويى كورمەگەن ەسكى دوسىڭا ارناشى. تىلەگىم وسى عانا.

ءبىز ۇزاق اڭگىمەلەستىك. ول ماعان مەكتەپتەن كەيىنگى ءومىرى، ماماندىعى تۋرالى ايتىپ، شەتەلدەگى ساياحاتىن، ومىرىندە بولعان ماڭىزدى  جايتتارىمەن ءبولىستى. كەش باتپاي ونى ۇيىنە شىعارىپ سالدىم. قۇشاعىما قىسىپ، ۇزاق ۇستاپ تۇردىم. ول دا مەنى قيمايتىنىن سەزدىم. تاعى دا كورىسەيىك دەدىم. ول - ۇندەمەدى. ءبىر-بىرىمىزدى قيماي قوشتاسساق تا، جۇرەك شىركىنگە داۋا بار ما؟

كوزىمنەن جاس شىقپاسا دا، جۇرەگىم قان جىلادى وسى ساتتە....

كولىك سوقتىعىسقان  كەش  تاعدىرلار سوقتىعىسىنا اينالاتىنىن كىم بىلگەن. «اپىراۋ، ءومىرىمنىڭ ءمانىن تاۋىپ، ونى ءبىر ساتتە جوعالتىپ العانداي كۇيدە ەدىم. وسى ۋاقىتقا دەيىن ۇلكەن ۇمىتپەن ءومىر ءسۇردىم. ال ەندى، ول ءۇمىتتىڭ دە تاس-تالقانى شىقتى.

ول وتباسىلى. وتباسىن تاستامايدى. جانە وسى ءۇشىن - مەن ونى سۇيەمىن. ءومىر بويى ءسۇيىپ وتەم...

دالا قىزى