كامەلەت جاسقا تولماعان بالانىڭ وكىلى قۇرمانعازى ءمۇسىر مەن قوعام قايراتكەرى ارۋجان ساين 7 جاستاعى بالاعا قاتىستى ءىس قالاي ءجۇرىپ جاتقانىن Facebook پاراقشاسىندا جازدى.

قۇرمانعازى ءمۇسىر وقو ءىىد كريمينالدىق پوليسيا باسقارماسىنىڭ باسشىسى پوليسيا پولكوۆنيگى ب.س سەلتانوۆتىڭ ۇستىنەن تۇسىرىلگەن شاعىم بويىنشا قوزعالعان قىلمىستىق ءىستى ق ر باس پروكۋراتۋراعا وتكىزۋدى سۇراعاندا ءوتىنىشى قابىلدانباعانىن جازدى.

«30.03.2018 جىلى كامەلەتكە تولماعان سەنىم ءبىلدىرۋشىنىڭ اتىنان (7 جاستاعى اباي تۇرعىنى) وقو ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىنىڭ  جەكە قاۋىپسىزدىك باسقارماسىنا وقو ءىىد كريمينالدى پوليسيا باسقارماسىنىڭ باسشىسى پوليسيا پولكوۆنيگى ب.س سەلتانوۆتىڭ ۇستىنەن ارىزداندىم. وسىدان كەيىن ق ر قك  362 بابى «ءوز قىزمەتىن اسىرا پايدالانۋ» بويىنشا  ونىڭ ۇستىنەن قىلمىستىق ءىس قوزعالدى.

10 كۇن وتكەننەن كەيىن اتالمىش قىلمىستىق ءىستى ق ر باس پروكۋراتۋراسىنىڭ ارنايى پروكۋرورىنا تاپسىرۋ تۋرالى ءوتىنىش ءبىلدىردىم.

وقو پروكۋراتۋراسى ەشتەڭەنى تۇسىندىرمەدى، ماعان جانە باسقا دا تۇلعالارعا ءوتىنىش قابىلدانباعانى تۋرالى قاۋلىنى كورسەتپەدى. ول قاۋلىنىڭ بار ەكەنى كۇمان تۋدىرادى. ق ر قىلمىستىق-پروسەسسۋالدىق كودەكسكە سايكەس، 99 باپ بويىنشا ءبىزدىڭ قۇقىعىمىز بۇزىلدى.

5 كۇن وتكەننەن كەيىن كريمينالدىق پوليسيا باسقارماسىنىڭ باسشىسىنا قاتىستى ءىس قايتا وقو ءىىد جبق-عا جىبەرىلدى.

25.04.2018 جىلى مەن قىلمىستىق ىستە شاعىمدانۋشىلاردى «جابىرلەنۋشى» رەتىندە تانىپ، ب.س. سەلتانوۆتى تەرگەۋ امالدارى بىتكەنشە «كۇدىكتى» دەپ تانۋ تۋرالى قاۋلى شىعارۋعا ءوتىنىش ءبىلدىردىم. سەبەبى ۇسىنىلعان مەملەكەتتىك قورعاۋدان باس تارتىلدى.

15 كۇن وتكەننەن كەيىن وقو ءىىد جبق-عا تەرگەۋ بولىمىنە بارىپ، مەنىڭ ءوتىنىشىم قابىلدانباعانى تۋرالى جازباشا نۇسقانى الۋعا ءماجبۇر بولدىم. ول حات 28.04.2018 جىل جازىلىپتى مىس. ەگەر ماعان شىنىمەن حابارلاسىپ، زاڭ اياسىندا جۇمىس ىستەگىسى كەلسە، وسى ۋاقىت ارالىعىندا حاتتى پوشتا نەمەسە باسقا كوممۋنيكاسيا جولدارى ارقىلى جەتكىزەتىن ەدى. قاۋلى دا ءالى شىقپادى.

ق ر قپك نورماسى مەن كامەلەتكە تولماعان سەنىم ءبىلدىرۋشى مەن باسقا دا ءجابىر كورگەندەردىڭ قۇقىعى تاپتالىپ وتىر» دەپ جازدى قۇرمانعازى ءمۇسىر.

ول شىمكەنت قالاسى، ءال-فارابي اۋدانىنىڭ پروكۋرورى ءال-فارابي اۋداندىق سوتتىڭ ب.سەلتانوۆتىڭ 04.05.2018 جىلى تۇسىرگەن شاعىمى بويىنشا ءوزىن اقتاعان شەشىمىنە قارسى شىعۋعا بارىنشا تىرىسىپ ءجۇر دەگەن سىبىس ەستىگەنىن دە جازادى.

«پروكۋراتۋرا مەنى ايىپتاعىسى كەلىپ تۇرعانداي اسەر قالدىرادى. مۇمكىن پروكۋراتۋرا مەنى جازالاماق ويدا شىعار؟» دەيدى بالانىڭ رەسمي وكىلى.   

بۇل جاعداي تۋرالى ارۋجان ساين دا Facebook پاراقشاسىندا ءوز پىكىرىن ءبىلدىردى.

«ەگەر ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ ماماندارى مەن پوليسيا كەلىپ تۇسكەن شاعىم بويىنشا ادىلەتتى تەكسەرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزگەن جاعدايعا ولارعا قاتىستى ەشقانداي ماسەلە تۋىنداماۋشى ەدى!

مەكتەپ ديرەكتورى حالىقتىڭ الدىنا شىعىپ «ءيا، مەن قاتەلەستىم. بالا، ونىڭ اجەسى مەن ولاردىڭ زاڭدى وكىلدەرىنىڭ شاعىمىنا نەمقۇرايلى قارادىم، وسىلايشا زاڭ اياسىندا ارەكەت ەتپەدىم. مەن مۇنى جامان ويمەن جاساعانىم جوق. ەندى مۇنداي قايتالانبايدى» دەپ ايتۋدىڭ ورنىنا بالانىڭ قورعاۋشىسىن سوتقا بەرەدى.

مەكتەپ ديرەكتورى نە ىستەۋ كەرەك ەدى؟ بالانىڭ اجەسى كەلىپ ديرەكتورعا سۇمدىق نارسەلەردى ايتتى، بالانى زورلايتىندىعىن جەتكىزدى. كەز كەلگەن قازاقستان ازاماتى، شەنەۋنىك، ديرەكتور بۇل جاعدايدا نە ىستەيدى؟  قازاقستان ازاماتى زاڭ بويىنشا پوليسياعا حابارلاسۋ كەرەك. اجەسى مەن بالاسىن قۇقىققورعاۋ ورگاندارى قىزمەتكەرلەرىنە تاپسىرۋى كەرەك ەدى. سەبەبى ول بالامەن پسيحولوگيالىق تۇرعىدا سويلەسۋگە، تەرگەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە جانە بالانى زورلاپ كەلگەن بولۋى مۇمكىن بالالارمەن سويلەسۋگە ەشقانداي قۇقىعى جوق ەدى. بۇل جەردە ماسەلە ءبىر-بىرىنىڭ وقۋلىعىن تارتىپ الۋ نەمەسە ۇرىپ-سوعۋ تۋرالى ەمەس، قىلمىستىق ءىس تۋرالى بولىپ تۇر. بارلىعى زاڭدى جولمەن ەمەس، ماسەلەنى ءوزىنىڭ جەكە باس ماسەلەسى سەكىلدى شەشۋگە تىرىسادى.  

ەگەر ديرەكتور زاڭ بويىنشا ارەكەت ەتسە... ونىڭ فاميلياسى وقو ءىىد كريمينالدىق پوليسيا باسىشىمەن بىردەي بولسا، وعان حابارلاسىپ، «تۋىسقان، مەنىڭ بالامدى رەنجىتىپ جۇرگەندەر بار ەكەن. ءوزىڭنىڭ باقىلاۋىڭا الشى، ول بالا عوي» دەپ ايتسا بارلىعى باسقاشا بولۋشى ەدى. ولار قاھارمان، بالانى قورعاعان، ماسەلەنى زاڭدى تۇرعىدا شەشكەن ادام بولۋشى ەدى.

بۇل جاعدايعا نەمقۇرايلى قارامايتىن Kurmangazy Mussir، دىنمۋحانمەد ارتىقوۆ، جاننا نۋرسەيتوۆا سەكىلدى ازاماتتار بار. ولار ءوز اۋداندارىندا بالانىڭ قۇقىعىن قورعاۋعا تالپىنىپ ءجۇر. جۇيە قازاقستان كونستيتۋسياسىندا جازىلعانداي جۇمىس ىستەيدى دەگەن ءۇمىت بار.

ۇيىمداستىرۋ مەن قاجەتتى كومەك كورسەتۋ بويىنشا كەتىپ جاتقان قارجىنى اسەل مەن ەركىن تاتىشيەۆتەر، انار مەن ايدىن راحىمبەكوۆتەر، ايدا مەن ءنۇرالى الييەۆتەر قارجىلاندىرىپ وتىر» دەپ وتباسىن قولداپ وتىرعان باسقا دا ادامدارعا العىسىن ءبىلدىردى.

ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، وسىدان بىرنەشە اي بۇرىن  «وقو-داعى سارىاعاش اۋدانى اباي اۋىلىنىڭ جەتى جاستاعى تۇرعىنى زورلىقتىڭ قۇربانى بولدى» دەگەن حابار الەۋمەتتىك جەلىگە كەڭ تاراپ، جەرگىلىكتى باق-تىڭ نازارىنا ءىلىنىپ، الەۋمەتتىڭ اشۋ-ىزاسىن تۋدىرىپ، قاتتى تالقىلاۋعا ۇلاسقان. قىلمىستىق ءىس قوزعالعان.