بۇگىن اقوردانىڭ رەسمي سايتىنا ەلباسىنىڭ رۋحاني جاڭعىرۋ باعدارلاماسىنىڭ جالعاسى رەتىندە "ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى" اتتى ماقالاسى جارىق كوردى. بۇل ماقالاعا قاتىستى ق ر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى، ۇلتتىق سپورت قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى بەكبولات تىلەۋحان ءوز پىكىرىن ءبىلدىردى دەپ جازادى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى.
ەلباسىنىڭ «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» اتتى ماقالاسى – ۇلت رۋحىنىڭ ايرىقشا سالتانات قۇرۋىنا نەگىز بولعان ەرەكشە ۋاقيعا!
جەلمەن جارىسقان جۇيرىكتى قولعا ۇيرەتۋىمەن اتا-بابالارىمىزدىڭ ادامزات وركەنيەتىنە ۇلەس قوسقانى بەلگىلى.
«ەر قاناتى – ات» دەپ بىلگەن الاش بالاسى ءار ءسوزىنىڭ استارىن اتپەن ساباقتايدى. ايتار ويىن اتپەن بايلانىستىرا بەينەلەيدى.
جىلقى مىنەزدى جۇرتتىڭ ادام ۇعلىنىڭ مىنەزىن، ءومىرىنىڭ ءاربىر بەلەسىن، تۇلعانىڭ قالىپتاسۋ كەزەڭدەرىن جىلقىمەن قاتىستىرا سۋرەتتەۋى – بۇل قۇبىلىستىڭ دۇنيەتانىمىمىزعا قانشالىقتى ءسىڭىستى بولعانىنا دالەل.
«ءسوزى جوعالعان جۇرتتىڭ ءوزى دە جوعالادى» دەگەن احمەت بايتۇرسىن ۇلى. ياعني ءسوزىنىڭ مانىنە بويلاعان ەل ءوزىنىڭ بولمىسىن تانىماق. اتتى اسپەتتەۋ – بولمىسىڭدى زەردەلەۋ. سوندىعىمەن دە، وسى ماقالانىڭ مەڭزەرى الىس، ءمانى تەرەڭ.
ۇلتتىق كود، گەنەتيكالىق جادىڭنىڭ ءبىر ۇشىعى، قوردالى قورى وسىندا جاتىر. دالەلگە تارتساق، مىسالدا قيساپ جوق. دەگەنمەن، ەسكە تۇسكەن بىرەن-ساران تىركەستەردى ءتىزىپ كورسەك.
قوعامنان ورىن تاپپاققا بەت العان جاندى قازەكەڭ «ات جالىن تارتىپ ءمىندى» دەسە، مانساپقا قولى جەتكەندى «اتقامىنەر» دەيدى. ۇشقىر (بۇل دا اتقا قاتىستى ءسوز) ويلى جاندى «ات سۇرىنگەنشە اقىل تاپقان» دەپ، بارشانىڭ كوڭىلىنەن شىققان كىسىنى «سۋ توگىلمەس جورعا» دەيدى.
بيلىك العاندى «ەكى تىزگىن، ءبىر شىلبىردى قولىنا العان» دەسە، ارىپتەسىنە «ۇزەڭگى جولداس» دەپ ات قويعان.
سىيى اسىپ، ەلگە ەڭبەگى وتكەن ەگدە كىسىنىڭ قادىرىنە بايلانىستى «جاقسى اتتىڭ جاعىن اشپايدى» دەيدى.
اقىلى اسقان جاستى «تايىندا تۇلپاردان وزعان» دەپ بەينەلەيدى.
ءوزى ءبىلىپ، ءىس قىلعاندى «قامشى سالدىرماس» دەسە، ءىسى باياۋ جايباساردى «شابان» دەگەن.
ءىستىڭ بايىبىنا بويلامايتىن، شالا شەشىمدى «ات ءۇستى» دەپ اتاپ، اڭقاۋدى «استىنداعى اتىن التى اي ىزدەگەن» دەپ قاعىتادى.
الا قوتىرىن ۇيىرگە جۇقتىرعان كەسەلدى مالداي بۇلىكشىلدى «ەل ءىشىن الاتايداي بۇلدىرگەن» دەپ سيپاتتاسا، كەتىسكەن جاندى «ات قۇيرىعىن كەسىستى»، تابىسقان جاندى «ات اينالىپ، قازىعىن تاپتى» دەيدى.
اقىلى شولاقتى «ات قۇلاعىنان ءارىنى كورمەس» دەسە، ارنارسەگە ورىنسىز ۇرىنعان سۇعاناقتى «سوقىر قۇلىن اتتان ەمشەك ىزدەيدى» دەپ ءاجۋالايدى.
ەشتەڭە جاقپايتىن، قاناعاتى كەم، شۇكىرسىز جاندى «اتى ك..ءتىن، ك...ءتى اتىن جاقتىرماس» دەۋى انايىلاۋ بولسا دا، ايىزدى قاندىرعانداي تىركەس.
ونەر وزدىرعاندى «اقتاڭگەر»، ءباسى جوعارىنى «شوقتىعى بيىك»، جارىستى «بايگە»، تالاستى «دودا» دەۋى، ءبارى-بارى – جىلقىمىنەز حالىقتىڭ بولمىسىمەن بىتە قايناسىپ كەتكەن ۇعىمدار.
بەرەكەنى «اعايىن تاتۋ بولسا، ات كوپ، ابىسىن تاتۋ بولسا، اس كوپ» دەپ سۋرەتتەيدى.
ايىبىنا ات-شاپان بەرىپ، باسىرەگە تاي اتاپ، قۇرمەتتىسىنە ات مىنگىزۋ – بۇل ءسوز عانا ەمەس، سان عاسىردان جەتكەن سالت ەدى.
ۇلتتىق ويىندارىمىزدى دا اتسىز ەلەستەتۋ استە مۇمكىن ەمەس. بايگەڭىز دە، اۋدارىسپاق، كوكپارىڭىز دا، تەڭگە ءىلۋ مەن جامبى اتۋىڭىز دا ات ۇستىندە وتەدى.
ساناعا ءسىڭىستى بولعان ءسوز ورامدارى – ۇلتتىق بولمىسىڭنىڭ ۇستىنى. ات ايبارىم عانا ەمەس، ادامزات وركەنيەتىندە ورنىمدى كورسەتكەن ايعاعىم.
اياعى جەردەن كوتەرىلىپ، اتقا قونعان قازاق ەشكىمگە كەۋدەسىن باستىرماعان. تاعى دا اتقا قونىپپىز.
تاريحي سانا قالىپتاسپاي، مەملەكەتشىلدىك سانا ورنىقپاسى بەلگىلى. ال تاريحي سانانىڭ تۇعىرى قاشاندا ۇلتتىق بولمىستان.
الەمدىك وركەنيەت كوشىنە ۇلتتىق سيپاتىڭدى ساقتاي وتىرا ىلەسۋ ەلباسى ماقالاسىنىڭ نەگىزى وزەگى دەپ تۇسىندىك. وسىنداي يگى باستاماعا اتسالىسۋ – ءارقايسىمىزعا قاستەرلى مىندەت.
