24 جەلتوقسان (1910 جىل) ۇلتىمىزدىڭ داڭقتى ۇلى، قازاقتىڭ باتىرى باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ تۋعان كۇنى.

باۋىرجان گەنەرال-مايور ي.ۆ.پانفيلوۆتىڭ باسشىلىعىمەن الماتى ماڭىندا جاساقتالعان 316 اتقىشتار ديۆيزياسىنىڭ قۇرامىندا مايدانعا اتتانادى، باتالون، پولك كومانديرى قىزمەتتەرىن اتقارادى. سوعىستىڭ سوڭعى جىلدارىندا گۆارديالىق ديۆيزيانى باسقارادى.
باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ باتىرلىعى الەكساندر بەكتىڭ «ۆولوكولامسك تاس جولى» اتتى كىتابىندا كەڭىنەن سۋرەتتەلەدى.

سوعىستان كەيىن ول  سوۆەت ارمياسى باس شتابىنىڭ جوعارى اسكەري اكادەمياسىن بىتىرەدى. اسكەري-پەداگوگيكالىق جۇمىسپەن اينالاسىپ، سوۆەت ارمياسى اسكەري اكادەمياسىندا ساباق بەرەدى. 1956 جىلى پولكوۆنيك اتاعىمەن وتستاۆكاعا شىقتى.

باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ  وفيسەر كۇندەلىگى"، "ءبىر ءتۇننىڭ وقيعاسى" (1956)، «موسكۆا ءۇشىن شايقاس” (1958)، “مايدانداعى كەزدەسۋلەر” (1962)، «كۋبا اسەرلەرى» جانە تاعى باسقا تۋىندىلارى بار.  ول كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى ي.ۆ.پانفيلوۆ جايىندا “ءبىزدىڭ گەنەرال” دەگەن عۇمىرنامالىق حيكايات جاريالادى. ال “ۇشكان ۇيا” رومانى ءۇشىن وعان 1976 جىلى كازاق كسر مەملەكەتتىك سىيلىعى بەرىلدى. ەل تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ  پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ جارلىعىمەن وعان «حالىق قاھارمانى» دەگەن اتاعى بەرىلدى.

 ****
1. جاۋىنگەرلىك تاربيە ىسكەري كيىمدە ەمەس، جەرگوكتە جاتىر.

2. جاقسى سولدات – كومانديرگە ۇستاز، ال اقىماق گەنەرال كوماندير تۇگىلى سولداتقا ۇستاز بولا المايدى.

3. جالتاقتاردىڭ كوبى اقىماق، اكىمقۇمار كەلەدى.
4. سيمۆولدىق سىيلىقتاردى قارا باستىڭ قۇلقىنىنا قۇربان ەتۋ – قاسيەتسىزدىك.
5. ادامنىڭ كوزقاراسى مەن ءتۇرى – جان دۇنيەسىنىڭ رەنتگەنى.
6. تەرلەپ ەڭبەك ەتپەگەننىڭ تىلەگىنە جەتكەنىن كورگەنىم جوق.
7. وپاسىزدا وتان جوق.
وتاندا وپاسىزعا ورىن جوق.

8. قارابەت بولىپ قاشقانشا،
قايرات كورسەتىپ ولگەن ارتىق.
9.تاياقتان تايسالماساڭ،
سەمسەردەن سەسكەنبەسەڭ،
جەڭدىم دەي بەر...
10. تارتىپكە باس يگەن قۇل بولمايدى،
ءتارتىپسىز ەر بولمايدى.
11. ۇرىستا تاۋەكەل ەتۋ دە – ەرلىك.

12. ادامنىڭ كوتەرىڭكى كوڭىل-كۇيى – ۇرىستا ەڭ ايبارلى قارۋ.

13. التىن باستى بولساڭ دا، اردان ارتىق ەمەسسىڭ.
14. انامىزدىڭ اق سۇتىمەن بويىمىزعا دارىعان ءتىلىمىزدى ۇمىتۋ – بۇكىل اتا-بابامىزدى، تاريحىمىزدى ۇمىتۋ.
15. تەكسىزدەن تەزەك ارتىق، ارسىزدان ايۋان ارتىق.
16. اركىم ءار جاعدايدا ولەدى، اقىماق تا، اقىلدى دا ولەدى.
ءبىراق، قالاي ءولۋ باسقاشا.
17. تىزە بۇگىپ، ءتىرى جۇرگەننەن، تىكە تۇرىپ، ولگەن ارتىق.
18. ەل دەگەندە – ەزىلىپ، جۇرت دەگەندە – جۇمىلىپ ىستە.
19. بۇيرىق – العىر باسشىنىڭ وي-ارمانى.
20. اسكەرسىز–قولباسشى قاۋقارسىز، باسشىسىز – اسكەر ءالسىز.
21. باتىرعا سىردىڭ سۋى سيراعىنان كەلمەيدى،
قورقاققا باتپاق تا كەدەرگى، شالشىق تا بوگەت.
22. ءتارتىپ كەيدە تارتىپسىزدىكتى تۋدىرادى.
23. ەكىجۇزدىلىكتىڭ بالىن تاتىپ جۇرگەننەن، ادىلدىكتىڭ اششى ۋىن ىشكەن ارتىق.
23. باقانىڭ باعىنان، سۇڭقاردىڭ سورى ارتىق.
24. جاقسى باستىق – جارتى باقىت.

25. سوعىس – ءومىر مەن ءولىمنىڭ اراسىنداعى قىل كوپىر.

26. ويلانىپ تۇجىرىم جاساۋ ويلاعان نارسەنى ورىنداعاننان كۇردەلىرەك.
27. جاۋىنگەرلىك باقىت ۇرىستا كومانديرگە كەزدەيسوق كەلمەيدى، جەڭىسپەن كەلەدى
28. باسقا جازۋشىلار سيامەن جازسا، ءبىز قانىمىزبەن جازامىز.

29. بيلىك تە ءقاۋىپتى. ەگەر بيلىك اقىلدى ادامنىڭ قولىنا بەرىلگەن بولسا – وندا اقىلدى باسشىعا، ال ەگەر اقىماققا بەرىلگەن بولسا – وندا ەسەرسوققا اينالادى.
30. ءتىل بايلىعى، ءتىل تازالىعى – ۇلت قاسيەتىنىڭ، سالت-ساناسىنىڭ نەگىزگى ونەگە، ناعىز باستى بەلگىسى.

31. ايەلدىڭ سايقالى ءبىردى عانا اربايدى، ادەبيەت سايقالىنىڭ مىڭعا زيانى تيەدى.
32. ساۋاتسىز جازۋشىنىڭ كەيىپكەرى نادان بولىپ شىعادى

33. جاۋدى ولتىرسەڭ - ولىمنەن قۇتىلدىڭ،
ولتىرمەسەڭ – ولىمگە تۇتىلدىڭ.

34. تەكسىزدەن تەزەك ارتىق، ارسىزدان ايۋان ارتىق.

35. يمەنىپ ءجۇرىپ كورگەن يگىلىكتەن، قارسىلاسىپ ءجۇرىپ كورگەن بەينەت ارتىق.