قازىرگى تاڭدا تەگىن مەديسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدەندىرىلگەن كولەمى اياسىندا ەم جۇرگىزىلەتىن سىرقات تۇرلەرى وتە كوپ. تۇرعىندار ولاردىڭ ءبىرىن بىلسە، ەندى ءبىرىن بىلمەۋى مۇمكىن. سونداي سىرقاتتاردىڭ ءبىرى – پاركينسون اۋرۋى. اۋرۋدىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا، ءبىز بۇگىن وسى سىرقات جايىندا ايتۋدى ءجون كوردىك.

پاركينسون اۋرۋى — ميدىڭ جۇيكەلىك جاسۋشالارىنىڭ بىرتىندەپ سەمۋى (تىرشىلىگىن جويۋى) سالدارىنان پايدا بولاتىن اۋرۋ. مۇندايدا ادامدا دىرىلدەۋ، جالپى قيمىلدىڭ ناشارلاۋى، قيمىل-قوزعالىستىڭ قيىنداۋى، ۇيلەسىمسىزدىگى، تەپە-تەڭدىكتىڭ بۇزىلۋى بايقالادى. ناۋقاس ءوزى جۋىنا المايدى، تاماق ىشە المايدى، كيىنە المايدى، ءبىر سوزبەن ايتقاندا كۇندەلىكتى قاجەتىن ءوز بەتىنشە اتقارا المايدى. سىرقات باياۋ تۇردە، قيمىل قىزمەتىنە، بۇلشىق ەت پەن قان تامىرلاردىڭ شيراقتىعىنا، تىنىس الۋعا، جۇرەك قىزمەتىنە جاۋاپ بەرەتىن، ميدىڭ ورتاسىندا ورنالاسقان جاسۋشالار بۇزىلعاندا داميدى.

ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك، پاركينسون اۋرۋىنا 50-60 جاسقا دەيىنگى ادامداردىڭ 1% شالدىعادى ەكەن. ايەلدەرگە قاراعاندا ەر ادامدار جيىرەك اۋىرادى. اۋرۋدىڭ العاشقى سيمپتومدارى ءحىح عاسىردا سيپات العان. سىرقات ونى انىقتاعان دارىگەر دجەيمس پاركينسوننىڭ تەگىمەن اتالادى.

ەلوردامىزدا، الەۋمەتتىك مەديسينالىق ساقتاندىرۋ قورىنىڭ نۇر-سۇلتان قالاسى بويىنشا فيليالىنىڭ مەديسينالىق قىزمەتتەردى جەتكىزۋشىلەرىنىڭ ءبىرى نەيروحيرۋرگيا ۇلتتىق ورتالىعىندا تەگىن مەديسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدەندىرىلگەن كولەمى (تمككك) ەسەبىنەن ينتراكرانيالدى نەيروۇدەتكىش ەلەكترودىن (ەلەكترودتارىن) اۋىستىرۋ نەمەسە يمپلانتاسيالاۋ وتالارى (وپەراسيالارى) جاسالادى. پاركينسون اۋرۋىن حيرۋرگيالىق جولمەن ەمدەۋ ناۋقاستاردىڭ جاعدايىن ەداۋىر جاقسارتادى. وتا جاسالعانعا دەيىن ناۋقاس توسەكتەن تۇرا المايتىن جاعدايدا بولسا، وتادان كەيىن ەركىن ءجۇرىپ-تۇرىپ، تاماعىن ءىشىپ، كيىنە الادى. ياعني، ناۋقاس جاڭا ءومىر باستاعانمەن بىردەي، وز-وزىنە كەلەدى.

وكىنىشكە قاراي، پاركينسون اۋرۋىن تولىق ەمدەۋ ءتاسىلى تابىلا قويعان جوق. اتالعان وتا الەمدىك ستاندارت بويىنشا جاسالادى جانە جوعارى جەتىستىككە يە.

مەديسينالىق قىزمەت ساپاسىن باسقارۋ جۇيەسىنىڭ دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك، نەيروحيرۋرگيا ۇلتتىق ورتالىعىندا وسى دياگنوز بويىنشا 2017 جىلى – 29 ادامعا، 2018 جىلى – 36 ادامعا، ال 2019 جىلدىڭ 1-توقسانىندا – 4 ادامعا وتا جاسالعان.

 نەيروحيرۋرگيا ۇلتتىق ورتالىعىندا پاركينسون اۋرۋى دياگنوزى بويىنشا وتا جاسالعان ناۋقاستار سانى (ادام).

ادەتتە، ناۋقاستار اۋرۋدىڭ العاشقى بەلگىلەرىنە ءمان بەرمەيدى. ەگەر:

- قول-اياق قوزعالىسىنىڭ باسەڭدەۋى؛

- ميميكالىق بەلسەندىلىكتىڭ (بەت بۇلشىق ەتىنىڭ بەلسەندىلىگى) جويىلۋى نەمەسە قيىنداۋى؛

- بۇلشىق ەت شيراقتىعىنىڭ ارتۋى؛

- ءجيى قۇلاۋ، ءجۇرىستىڭ وزگەرۋى، بۇكىرەيۋ؛

- سويلەۋدەگى وزگەرىستەر؛

- قۋىقتىڭ ديسفۋنكسياسى (نەسەپتىڭ ءجيى كىدىرۋى نەمەسە ۇستاماۋى)؛

- سوزىلمالى دەپرەسسيا؛

- ۇرەيلەنۋ، كۇيزەلىس؛

- ويلاردىڭ شاتاسۋى؛

- ەستەن تانۋ؛

- گالليۋسيناسيا (جوق زاتتاردى كورگەندەي نەمەسە دىبىستاردى ەستىگەندەي بولۋ) بايقالسا، دەرەۋ دارىگەرگە كورىنۋ كەرەك. سەبەبى، سىرقات اسقىنار بولسا، ونىڭ سالدارى وتە اۋىر.

پاركينسون اۋرۋىنىڭ پايدا بولۋ ءقاۋپىن ازايتۋ ءۇشىن ۋىتتى زاتتەكتەردى، سونداي-اق، دارىلەردى ارتىق تۇتىنباعان، مىسالى، نەيرولەپتيكتەردى مۇمكىندىگىنشە قابىلداماعان دۇرىس. باس سۇيەك-مي جاراقاتى دا وسى اۋرۋعا شالدىقتىرۋى ىقتيمال. بەلسەندى جانە سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋ، ورگانيزمگە قولايسىز ەكولوگيالىق فاكتورلاردىڭ اسەرىن جويۋ، ينفەكسيالىق اۋرۋلاردى ۋاقىتىلى ەمدەۋ، اقىل-وي جانە دەنە ەڭبەگىمەن تۇراقتى شۇعىلدانۋ اۋرۋدىڭ الدىن الۋعا ىقپال ەتەدى. سالاۋاتتى ءومىر – ساۋلىعىمىزدىڭ كەپىلى!

جانارگۇل ۇمبەتوۆا

نۇر-سۇلتان قالاسىنداعى فيليالى