اللا تاعالا سۇيگەن قۇلىن كوپ سىنايدى. نەگە؟

/image/2019/06/03/092638613100.jpg

ادام ومىرگە كەلگەن ساتتەن باستاپ، بارلىق ءومىرى پەشەنەسىنە جازىلىپ قوياتىنى بەلگىلى. مىنە، مۇسىلمانداردىڭ ەڭ ۇلكەن ابىرويى دا وسى. ءبىز سونى تۇسىنگەنبىز. نەشە جىل، نەشە كۇن ءومىر سۇرەتىنىمىزدى بىلمەيمىز، ءبىراق بارلىعى دا ءبىر اللانىڭ قولىندا ەكەنىن بىلەمىز. 

سىن ساعاتتا سىنالىپ، كۇرت جاعداي ناشارلاپ، دەنساۋلىق سىر بەرىپ، وتباسىنىڭ شىرقى بۇزىلىپ جاتقان جاندار قانشاما. وسىنداي جاعدايدا ەرى ايەلىن، ايەلى ەرىن تاستاپ كەتىپ جاتقان جاعدايلار دا از ەمەس.

قىسقاشا مىسال: وتباسى. كۇيەۋىنىڭ جۇمىسى كەرەمەت، ايەلى ۇيىندە ءۇش بالاعا باس-كوز بولىپ وتىراتىن. نەكەلەسكەن كۇننەن باستاپ قايعى-قاسىرەت كورمەگەن جانۇيا ەدى. ءبىر كۇنى قىمبات كولىكتى تىزگىندەگەن وتاعاسى جول ۇستىندە ەركەلىك تانىتىپ اپاتقا ءتۇستى. ءحالى اۋىر بولىپ، سوڭىندا توسەكتەن تۇرۋعا بولمايتىن دياگنوزبەن التى اي جاتتى. ءبىر قىزىعى، التى ايدان كەيىن ول ادامدا نە ايەل، نە بالا-شاعا بولمادى. توسەك تارتىپ قالعان كۇننەن ەكى ايدان كەيىن  "مۇگەدەك بولدى، ەندى ساۋىقپايتىن شىعار"،- دەپ زاتتارىن جيناپ كەتىپ قالعان. ارى قاراي وقيعا كىتاپ جەلىسىندەگىدەي وتە قايعىلى بولدى. بۇل جەردە اللا تاعالا بىردەن سىناقتى وتباسىنا سالدى. ەرىنىڭ دەنساۋلىعىن، جىگەرىن سىناسا، جارىنىڭ سابىر مەن سەزىمىن سىناعان بولاتىن.

اللا تاعالا سۇيگەن قۇلىن كوپ سىنايدى، ول تۋرالى:

"كەيدە ءبىر قورقىنىش-ۇرەي ءتوندىرۋ، تارشىلىق جاساۋ، مال-جاندارىڭا كەمشىلىك كەلتىرۋ، ونىمدەرىڭدى ازايتۋ ارقىلى ءبىز سەندەردى سىنعا الامىز. وسىنداي تاۋقىمەت كەلگەن شاقتا: "ءبىز اللانىڭ پەندەسىمىز جانە ونىڭ الدىنا قايتىپ، بارامىز"،–دەپ سابىر ساقتاۋشىلاردى (ەي، مۇحاممەد!) سەن قۋاندىر. اللانىڭ راقىمى مەن ىقىلاسىنا لايىقتى جاندار – سولار، تۋرا جولدان اۋمايتىندار دا سولار" (باقارا سۇرەسى، 155-157 اياتتار)،- دەگەن قۇراندا.

كوپ سىنعا الىنۋشىلار – كۇناسى كەشىرىلەتىندەر. جان بالاسى باسىنا قيىندىققا كەلگەن كەزدە، تومەنگە قاراي  ەمەس، جوعارى قاراي ورمەلەۋى ءتيىس. اللاعا دەگەن ماداعىن، زىكىرىن ارتتىرۋى قاجەت.

اللانىڭ ەلشىسى (س.ع.س): "اللا كىمگە جاقسىلىق قالاسا، ونى سىنايدى"،-دەگەن. بالكي، جاراتۋشى ءسىزدىڭ ونى ۇلىقتاعانىڭىزدى، كوپ ەسكە العانىڭىزدى، جالبارىنعانىڭىزدى، قول جايىپ دارمەنسىز پەندە ەكەنىڭىزدى مويىنداپ، يمانىڭىز بەرىك بولۋىن قالايدى. تۇبىندە وسى ءۇشىن ءسىزدى جانناتپەن مارتەبەلەر.

پايعامبارىمىز (س.ع.س): "ءمۇمىننىڭ ىستەرى عاجاپ، ونىڭ ىستەگەن ىستەرىنىڭ بارلىعى قايىرلى. بۇل نارسە تەك مۇمىنگە عانا بەرىلگەن. ەگەر قۋانىشقا بولەنسە، شۇكىر ەتەدى، ول وعان جاقسى. ەگەر باسىنا قيىنشىلىق تۇسسە سابىر ەتەدى، ول دا وعان جاقسى"،- دەگەن بولاتىن. سابىر – بارلىق جاقسىلىقتىڭ كىلتى. باسقا تۇسكەن ناۋبەتكە سابىر قىلعان پەندەنىڭ ساۋابى مول.

ەندەشە كەلگەن سىناقتى كۇلىپ قارسى الىپ، سابىرمەن شىعارىپ سالعان اللانىڭ قۇلىنان قايىرلى ەشكىم جوق. اۋزىنان دۇعاسى، قولىنان قۇرانى تۇسپەگەن جاننىڭ ءبارى دە سىنالماق. اللا تاعالا اركىمگە ءار ءتۇرلى سىناق جىبەرەدى. پايعامبارىمىز (س.ع.س) مۇباراك حاديسىندە بىلاي دەيدى:

"ادامداردىڭ ەڭ قاتتى سىنالاتىندارى – پايعامبارلار، كەيىن اركىم دارەجەسىنە ساي سىناققا الىنادى...پەندە جەر بەتىندە كۇناسىز جۇرمەيىنشە سىناققا الىنا بەرەدى»

عالىمدار بىلاي دەيدى: "پايعامبارلارعا بەرىلگەن سىناق-كۇنالارىن كەشىرۋ نەمەسە جازاسىن بەرۋ ەمەس، بالكىم، ساۋابى ەسەلەنىپ، سابىرلىقتارى جۇزەگە اسۋ ءۇشىن سىناققا الىنادى".

اللا تاعالا بىلاي دەيدى: "ادامدار: "سەندىك" دەۋمەن سىنالماي قويىلاتىندىقتارىن ويلاي ما؟ راس، ولاردان بۇرىنعىلاردى دا سىناعان ەدىك. سونداي-اق اللا، البەتتە، شىنشىلداردى دا بىلەدى، وتىرىكشىلەردى دە بىلەدى". ارينە، اللا شىنشىل مۇمىندەردى باسقالارىنان ايىرۋ ءۇشىن، كىم سابىرلى، كىم سابىرسىز ەكەنىن ءبىلدىرۋ ءۇشىن سىناق بەرەدى. انىقتاپ ايتار بولساق، ەكىجۇزدىلەر جاراتۋشىنىڭ بەرگەن اۋىر سىناقتارىنا سابىرلىق ەتپەي، ونىڭ قايىرى بولارىن ۇمىتىپ "سەندىك" دەگەن سوزىنەن تانسا، ال كامىل مۇسىلماندار وندايدا ءوزىن جاقسى كورەتىن جاراتۋشىسىنا يمان كەلتىرىپ، سابىرلىق تانىتپاق.

باسىڭا تۇسسە كونەسىڭ،

وسى كۇنىڭە شۇكىرلىك.

سىناقتار كەلسە كورەسىڭ،

اللانى ماقتا، زىكىر قىپ.

بەك بايتاس

قاسيەتتى رامازان ايىنىڭ اياقتالۋىنا ءبىر عانا كۇن قالدى. Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى "وسى ايدا تىلەگەن دۇعا-تىلەكتەرىڭىز، جاساعان قۇلشىلىقتارىڭىز قابىل بولسىن! فانيدە سابىر تانىتىپ، باقيدا ساۋاپ جيناڭىز! بارشامىزدان اللا رازى بولسىن!" دەپ تىلەك بىلدىرەدى.

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار