ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ «100 ناقتى قادام» ۇلت جوسپارى
ستراتەگيالىق باعدارلاماسىندا ءار سالاعا بايلانىستى باعدار بەرگەنى
ءمالىم. ونىڭ ىشىندەگى ەڭ باستىلارىنىڭ ءبىرى – جالپى حالىققا قاتىستى
مەديسينالىق ساقتاندىرۋ ەكەنى ءمالىم. ال بۇل ورايدا بۇگىنگى كۇنگە دەيىن
نە ىستەلىنىپ جاتىر؟ جالپى مىندەتتى مەديسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىنەن
الارىمىز نە؟
ايتا كەتۋ كەرەك، ۇلت جوسپارىنىڭ «80-قادامىندا «مەملەكەت، جۇمىس
بەرۋشى جانە ازاماتتىڭ ىنتىماقتاسقان جاۋاپكەرشىلىگى قاعيداتى
نەگىزىندە دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ قارجىلىق ورنىقتىلىعىن كۇشەيتۋ.
باستاپقى مەديسينالىق-سانيتارلىق كومەكتى (بمسك) باسىمدىقپەن
قارجىلاندىرۋ. باستاپقى كومەك اۋرۋدىڭ الدىن الۋ جانە ەرتە باستان
كۇرەسۋ ءۇشىن ۇلتتىق دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ ورتالىق بۋىنىنا اينالادى»
دەپ اتاپ كورسەتىلگەن.
ناقتى ايتار بولساق، مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديسينالىق ساقتاندىرۋعا
(ءمامس جۇيەسى) 2020 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ ىسكە قوسىلاتىنىن
ايتا كەتكەن ءجون. ارينە كەلەر جىلدان باستاپ ءمامس-تىڭ ەنگىزىلەتىنىن
ءبارى دە بىلەدى. ال اتالعان باعدارلاما ەنگىزىلۋ ءۇشىن نە ىستەلىنۋى كەرەك؟ ەڭ
الدىمەن زاڭ-زاكون كەرەك. ال مۇنىڭ بارلىعى دا بۇگىنگە كۇنگە دەيىن
ىستەلىنىپ قويدى. اتاپ ايتار بولساق،
1. ءبىرىنشى نورماتيۆتىك زاڭدار قابىلداندى.
2. حالىق اراسىندا اۋقىمدى ءتۇسىندىرۋ، ۇگىت-ناسيحات جۇمىستارى
جۇرگىزىلدى.
3. مەملەكەتتىڭ حالىق الدىنداعى مىندەتتەمەلەرى تولىقتاي
ناقتىلاندى.
4. وسىعان بايلانىستى ارنايى كەلىسىمدەر دە بەكىتىلدى.
5. مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديسينالىق ساقتاندىرۋدىڭ پاكەتى
ناقتىلاندى. اتالعان پاكەتتىڭ تىزىمىندە كىمدەر بار، مۇنىڭ بارلىعى
دا حالىققا ايقىن كورسەتىلدى.
ارينە ءمامس جۇيەسى الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرىندە بۇعان دەيىن ەنگىزىلگەن.
مۇنىڭ پايدالى جاعى وتە كوپ. ەڭ بىرىنشىدەن، ازاماتتار جۇمىسسىز
بولماۋى قاجەت. وسى ورايدا ۇكىمەت ازاماتتاردىڭ جۇمىسسىز قالماۋى
ءۇشىن بارلىق شارالاردى جاساۋدا. ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ
مينيسترلىگى حالىقتى جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتۋدە. ءبىر عانا مىسال،
مينيسترلىكتىڭ دەرەگىنە سەنسەك، قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستاندا 5،1 ميلليون
جۇمىسكەر بار. ولار–جالدامالى، ال جەكە كاسىپپەن شۇعىلداناتىنداردىڭ
سانى 800 مىڭنىڭ شاماسىندا، ياعني 1 ميلليونعا جۋىق ادام شاعىن جانە
ورتا كاسىپپەن اينالىسادى دەگەن ءسوز. سونداي-اق ءوزىن ء-وزى جۇمىسپەن
قامتاماسىز ەتىپ وتىرعان تاعى 1،9 ميلليون ادام بار.
دەمەك جۇمىس ىستەيتىن ازاماتتاردىڭ بارلىعى دا مىندەتتى الەۋمەتتىك
مەديسينالىق ساقتاندىرۋدىڭ قىزمەتىنە جۇگىنە الادى. قاراپايىم تىلمەن
ايتار بولساق، جۇمىس ىستەيتىن ازاماتتاردىڭ بارلىعىنا دا ارنايى جارنا
اۋدارىلىپ وتىراتىن بولادى. ال مەملەكەت ءوز ەسەبىنەن تولەيتىن ارنايى
ازاماتتار دا بار. ولار جەڭىلدىك جاسالعان 15 ساناتقا كىرەتىندەر. ولارعا
مەملەكەت ءوز قازىناسىنان اقشا تولەيدى. نەگىزى ءبىز اتاپ وتكەن 15 ساناتقا
كىمدەر كىرەدى؟ وعان «التىن القا» مەن «كۇمىس القا» يەلەرىنەن باستاپ،
بالالار، ءتىپتى ۋاقىتشا تەرگەۋ يزولياتورىندا جاتقان ادامدارعا دەيىن
كىرەدى. دەمەك، بۇدان شىعاتىن قورىتىندى نە؟ مەملەكەت جۇمىس
ىستەيتىندەردى دە، جۇمىسسىز وتىرعانداردى دا مىندەتتى الەۋمەتتىك
مەديسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسى ارقىلى ولاردىڭ دەنساۋلىعىنىڭ مىقتى
بولۋىن قامتاماسىز ەتىپ وتىر.
پىكىر قالدىرۋ