قامشىنىڭ ەلەكتروندى حات قورجىنىنا  "اقتۇيعىن" ج ش س ديرەكتورى ارمانگۇل سولتانمۇرات قىزىنىڭ اتىنان "وتانداستار" قورى وي-جوبا ۇرلاي ما؟" دەگەن تاقىرىپتا حات كەلىپ ءتۇستى. قامشى - ەركىن پىكىر الاڭى بولعاندىقتان، سولتانمۇرات قىزىنىڭ "وتانداستار" قورى كوممەرسيالىق ەمەس اكسيونەرلىك قوعامىنىڭ جۇمىسىن سىنعا الىپ جازعان حاتىن جاريالاۋدى ءجون كوردىك. 

ەسكەرتۋ: حات اۆتورىنىڭ كوزقارىسى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگىنىڭ ۇستانىمىن بىلدىرمەيدى. ەگەر "وتانداستار" قورى كوممەرسيالىق ەمەس اكسيونەرلىك قوعامى وسى حاتقا  بايلانىستى قانداي دا ءبىر تۇسىنىكتەمە بەرەتىن بولسا، Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى ونى دا جاريالاۋعا دايىن. 

دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعى ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ز.ق. تۇرىسبەكوۆ پەن "وتانداستار" قورى كوممەرسيالىق ەمەس اكسيونەرلىك قوعامىنىڭ پرەزيدەنتى ن.ابىقايەۆتىڭ نازارىنا! وسىدان ءبىر جىل بۇرىن جولداسىم، جازۋشى ءجادي شاكەن ۇلى دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعى ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ز.ق. تۇرىسبەكوۆكە جانە "وتانداستار" قورى كوممەرسيالىق ەمەس اكسيونەرلىك قوعامىنىڭ پرەزيدەنتى ن.ابىقايەۆقا "شەتەل قازاقتارىنىڭ كىتاپحاناسى"-سىن اشۋ تۋرالى وي-جوبا" تاقىرىبىمەن ۇسىنىس حات جازعان ەدى. حاتتى 2018 جىلدىڭ اياعىندا اتالعان ۇيىمدارعا اپارىپ بەرگەن بولاتىن.

اتالعان حاتتا: "قازاق ءالىپبيىنىڭ وزگەرۋى مەن جۇڭگو سىندى ەلدەردەگى قانداستارعا جاسالعان بۇعاۋ سەبەپتى شەتەلدەگى قازاقتارعا قاتىستى قۇندى دۇنيەلەردىڭ بىزدەن الىستاپ، ءبولىنىپ قالۋ ءقاۋپى تۋىنداپ وتىر. شەتەلدەگى نەمەسە شەتەلدەن ورالعان قانداستاردىڭ ادەبيەتى مەن مادەنيەتىنە، رۋحاني الەمىنە جاناشىرلىق تانىتۋ – قازاقتىڭ تۇگەندەلىپ جاتقان باي قازىناسىنا دەگەن قامقورلىق قانا ەمەس قازاق رۋحانياتىن بايىتۋعا قوسقان ۇلەس سانالادى.

سول سەبەپتى دە وسى ۇردىستەردىڭ شەشىلۋىنە وڭ ىقپال ەتىپ، ەلباسىنىڭ "ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى" ماقالاسىندا ايتىلعان ءتول تاريحىمىز بەن ءتول مۇرامىزدى ارداقتاپ ەل كادەسىنە ۇسىنۋ ءۇشىن – "شەتەل قازاقتارىنىڭ كىتاپحاناسى"-سىن اشۋ يدەياسىن ۇسىنىپ وتىرمىن" دەگەن جولدار بار بولاتىن.

ءۇش اي كۇتسە دە حاتتان ەش جاۋاپ بولماعاسىن جولداسىم اتالعان ۇيىمدارعا كىرىپ، حاتتىڭ جاۋابىن سۇرايتىندىعىن بىلدىرگەن ەدى. بىردە «وتانداستار» قورى كوممەرسيالىق ەمەس اكسيونەرلىك قوعامىنىڭ پرەزيدەنتىنىڭ ورىنباسارالارى تالعات، ماناتبەكتەرگە كىرىپ اتالعان اڭگىمەنى قايتا قوزعاعانىن ايتىپ، مەنىمەن اقىلداستى. ءارى تالعات مىرزانىڭ اتالعان جوبانى ىسكە اسىرۋدىڭ ناقتىلى جوباسى جونىندە ۇسىنىس-جوبا جازىپ بەرسەڭىز دەگەنىن ايتىپ كەلدى. ءسويتىپ، جولداسىم ج.شاكەن ۇلى ەكەۋىمىز جاڭا جوبا دايىندادىق. كىتاپحانا اتىن "وتانداستار كىتاپحاناسى" دەپ اتاۋدى ءجون كوردىك.

اتالعان جوبا "شەتەل قازاقتارىنىڭ "وتانداستار كىتاپحاناسى" تۋرالى وي-جوبا" دەپ اتالادى. جازباشا دايىندالدى. بىلايشا باستالادى: "جوبا "وتانداستار" قورى كوممەرسيالىق ەمەس اكسيونەرلىك قوعامىنىڭ قارجىلىق دەمەۋشىلىگىمەن جك "اقتۇيعىن" ارقىلى ىسكە اسادى. ەگەر جك قۇجاتى لايىقتى ەمەس دەپ تانىلسا ۇيىمداستىرۋشىلار جاعىنان وزگە دە زاڭدى تۇلعالار ۇسىنىلادى.

ەكى جاق ءوزارا كەلىسكەن سوڭ ناقتى  جۇمىس بارىسى كەلىسىم-شارت ارقىلى جۇزەگە اسادى. ق ر زاڭناماسىن باسشىلىققا الادى.

كىتاپتار قورىن توپتاۋدى ۇيىمداستىرۋ، كىتاپحانا جۇمىسىن جۇرگىزۋ، قىزمەتكەرلەر تاعايىنداۋ، كىتاپحاناعا ءتان وزگەدە ءىس-شارالاردى ۇيىمداستىرۋ جك "اقتۇيعىن" ارقىلى جۇرەدى".

اتالعان جوبا "وتانداستار" كىتاپحاناسىن اشۋدىڭ بارلىق جولدارى مەن امالدارىن، ءىس بارىسىن ەگجەي-تەگجەيلى بايانداعان.  حاتتىڭ سوڭىنا  "جوبا ۇسىنۋشى:  جك "اقتۇيعىن" جانە "اقتۇيعىن" ج ش س ديرەكتورى ارمانگۇل سولتانمۇرات (مەنىڭ ەسىمىم)، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ، ەۋرازيا جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى. حالىقارالىق شىڭعىسحان اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى، جازۋشى  ءجادي شاكەن ۇلى» دەپ قول قويىلعان.

حاتتى اتالعان قۇزىرەتتى مەكەمەلەرگە جەتكىزگەن جولداسىم قۋانا جاۋاپ كۇتىپ ءجۇردى. الايدا حاتتان تاعى دا جاۋاپ جوق. سوسىن اتالعان جوبا بويىنشا ءوزىن قولداۋشى ەكى ازاماتپەن بىرگە "وتانداستار" قورى باسشىسى ن.ابىقايەۆقا كىرمەك بولىپ ارنايى حات جازدى. حاتتى بىرگە دايىنداعان ەدىك.

"وتانداستار" قورى كوممەرسيالىق ەمەس اكسيونەرلىك قوعامىنىڭ پرەزيدەنتى ن.ابىقايەۆتىڭ اتىنا جازىلعان ءوتىنىش حاتتىڭ ءماتىنى مىناداي: "شەتتەن ورالعان جانە ورالماقشى قازاقتارعا كورسەتىلەتىن رۋحاني-مادەني كومەكتەر حاقىندا ارنايى ساۋالدارمەن ءسىزدىڭ قۇزىرەتتىلىگىڭىزگە كىرۋگە رۇقسات ەتىپ، ارنايى قابىلداۋىڭىزدى سۇرايمىز.

ۇلت جاناشىرلارى مەن زيالى قاۋىم وكىلدەرىنەن:

"استانا 20 جىل" مەدالىنىڭ يەگەرى، ق ر "ارداگەرلەر ۇيىمى" رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ ورتالىق كەڭەسىنىڭ مۇشەسى، ق ر تاريح جانە قوعامدىق عىلىمدار اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى، "شيپالى ەمدەۋ ورتالىعىنىڭ" ديرەكتورى قايرات ايدارحان ۇلى، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ، ەۋرازيا جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى، حالىقارالىق شىڭعىسحان اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى  جازۋشى ءجادي شاكەن ۇلى ۇلت جاناشىرى، قوعام بەلسەندىسى، بەلگىلى كاسىپكەر ءبىلال سقاق".

اتالعان حاتقا تاعى دا جاۋاپ بولماعاسىن، جولداسىم ج.شاكەن ۇلى ءوزىن قولداۋشى كاسىپكەر ازاماتتارمەن اقىلداسا كەلە، "وتانداستار" قورى قارجىلىق دەمەۋ كورسەتسە بولدى، كىتاپحانا جوباسىن ىسكە اسىرماق نيەتپەن ن.ابىقايەۆتىڭ اتىنا تاعى دا حات جازدى.

حات "وتانداستار كىتاپحاناسى"-سى ءوز جۇمىسىن باستاماق" دەگەن تاقىرىپپەن باستالعان.

اتالعان حاتتا مىنانداي جولدار بار: "اتالعان كىتاپحانانى كىتاپپەن قامتۋ جانە وعان جەتەكشىلىك ەتۋشى بەلگىلى جازۋشى ءجادي شاكەن ۇلى العاشقى ادىمدا كىتاپ قورىنا قاجەتتى 2 مىڭنان استام كىتاپ قورىن دايىندادى. 500 كىتاپتىڭ ەلنۇسقاسى دايىندالدى. باسىم پايىزى شەتەلدەگى قازاق ادەبيەتى مەن تاريحىنا ارنالعان باسىلىمدار. ونىڭ ىشىندە قۇندى قولجازبالار مەن ارحيۆتىك ماتەريالدار دا بار".

حات وسىلاي جازىلا كەلە «اتالعان شارانى ىسكە اسىرۋعا – "وتانداستار" قورى، "اقتۇيعىن" ج ش س، "تاريحي اتاجۇرت" قوعامدىق بىرلەستىگى، ت.ب. زاڭدى تۇلعالار مەن جەكە كاسىپكەرلەر قولداۋ كورسەتەدى" دەي كەلىپ، "وتانداستار" قورىنىڭ دا قارجىلىق مۇمكىندىگىنە قاراي قولداۋ ءبىلدىرىۋىن سۇراعان.

بۇل حاتتا ءىزىم-عايىم جوق. تەڭىزگە تاستالعان ينەدەي بولىپ، جوعالىپ كەتتى. نەگىزى قانداي مەكەمەلەرگە جازىلعان حات بولماسىن ارىسى 1-2 ايدا، بەرىسى ءبىر اپتادا جاۋاپ حات بەرىلۋى كەرەك ەدى. اتالعان حاتتاردىڭ ەشقايسىسىنان جازباشا نەمەسە اۋىزشا تۇردە جاۋاپ كەلگەن ەمەس.

"ايتا-ايتا التايدى، جامال اپاي قارتايدى" دەمەكشى، ءسويتىپ، جولداسىم ەكەۋىمىز اتالعان مەكەمەلەردەن كۇدەرىمىزدى ءۇزىپ، كىتاپحانا اشۋدىڭ باسقا جولدارىن قاراستىرا باستادىق. ءسويتىپ، "تۇعۇرۇل حان – ون حان" كورپوراتيۆتىك قورىنىڭ قولداۋىمەن اتالعان جوبا يدەياسىمەن "تۇعىرىلحان كىتاپحاناسىن" اشۋعا كىرىستىك. العاشقى ادىمدا 3000 دانا كىتاپ قورىن توپتاپ، جۇمىستى باستاپ كەتتىك.

ءسويتىپ جاتقاندا، جاقىندا عانا، ياعني، وسىدان ءبىر اپتا بۇرىن قاۋىمداستىق پەن وتانداستار قورى اتىنان تالاپبەك تىنىسبەك ۇلى دەگەن اقىن ءىنىسى حابارلاسىپ: "قاۋىمداستىق پەن وتانداستار قورى ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانامەن بىرىگىپ، شەتەلدەگى قازاقتاردىڭ وتانداستار كىتاپحاناسىن اشايىق دەپ جاتىرمىز، سوعان كىتاپتارىڭىزدى بەرىڭىز» دەگەن ءوتىنىشىن ءبىلدىردى. ءبىزدىڭ كىسى (ج.شاكەن ۇلى) وعان دا ايىلىن جيماي، قۋانا ماقۇلدىق بەرىپ جاتتى.

بۇكىل ءىستىڭ كۋاگەرى بولىپ جۇرگەن مەن شىر-پىر بولىپ ەدىم: «كىم ىسكە اسىرسادا ەل ءۇشىن عوي، جاساي بەرسىن! بىزدە باستاپ قويدىق، شەگىنەرگە جول جوق. بىزدە جاساي بەرەيىك" دەيدى. ايتپاقشى، جولداسىمنىڭ حاتتارى مەن جازبالارىنا كومەكتەسىپ وتىراتىندىعىمنەن ول كىسىنىڭ جازعان حاتتارىنا دا قانىقپىن. ءارى اتالعان جوبانى بەلگىلى زاڭدى تۇلعالار جانە جك "اقتۇيعىن" مەن "اقتۇيعىن" ج ش س ارقىلى ىسكە اسىرماق بولعانىمىز ءۇشىن بىرلىكتە ىسكە كىرىسىپ ەدىك.

بۇرىنعىلاردان قالعان: "قارنىمنىڭ اشقانىنا ەمەس، ءقادىرىمنىڭ قاشقانىنا جىلايمىن" دەيتىن ءبىر ءسوز بار. "وتانداستار" قورىنىڭ وي-جوبا ۇرلاپ، ونى بىزدەن بۇركەمەلەپ، يدەيا، جوبا-جوسپار – ءبارى-بىرىن ەگجەي-تەگجەيلى جازعىزىپ الىپ، ەندى جالعىز-اق كۇندە "جارق ەتپەكشى" بولعاندارىنا قايران قالىپ وتىرمىن!

ءبارىن ايت تا، ءبىرىن ايت – قۇزىرەتتى مەكەمەلەر باسشىلارىنىڭ وسىنداي كولەڭكەلى ويىندارعا بارماي، حالىققا ادالدىقپەن قىزمەت ەتۋىن سۇرايمىن!

دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعى مەن "وتانداستار" قورى جاعىنان ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانا بۇرىشىنان اشىلعالى وتىرعان "وتانداستار وقۋ زالىنا" دا، "تۇعۇرۇل حان – ون حان" كورپوراتيۆتىك قورى جاعىنان جاڭادان اشىلعان "تۇعىرىلحان كىتاپحاناسىنا" دا  ساتتىلىكتەر تىلەيمىن. ەكەۋىنىڭ دە مۇرات-ماقساتى بىرەۋ. بۇل ءبىزدىڭ عانا كۇتكەنىمىز ەمەس، حالىقتىڭ جۇرەگىندەگى ىزگى ارماننىڭ ءبىرى ەدى. اسىرەسە، ءار ءتۇرلى الاڭداۋشىلىق تۋدىرىپ وتىرعان شەتەلدەگى قازاقتىڭ ادەبيەتى مەن مادەنيەتىن قۇتقارىپ، ولارعا رۋحاني دەم بەرۋ – بۇگىنگى كۇننىڭ ۋاقىت كۇتتىرمەس قاجەتتىلىگى سانالادى!

ارمانگۇل سولتانمۇرات قىزى،

«اقتۇيعىن» ج ش س ديرەكتورى