ق ر پرەزيدەنتىنىڭ باسپا ءسوز حاتشىسى بەرىك ءۋالي ءوزىنىڭ facebook-تاعى پاراقشاسىندا قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرى، كورنەكتى جازۋشى ءابىش كەكىلبايەۆتىڭ تۋعانىنا 80 جىل تولۋىنا وراي ۇيىمداستىرىلعان جيىنعا ارنالىپ جازىلعان بايانداماسىنىڭ ءماتىنىن جاريالادى. وندا بەرىك ءۋالي ۇلى قازاق ادەبيەتى ابىزىنىڭ ۇلت ءۇشىن، مەملەكەت ءۇشىن سىڭىرگەن ەڭبەگى، ءتول ادەبيەتىمىزگە سالعان سۇرلەۋى تۋرالى وي تولعاعان.

«ءابىش الەمى» وقۋ كونگرەسىندە ءسوز سويلەيسىز دەگەن سوڭ شاعىن بايانداما دايىنداعان ەدىم. سول كۇنى جۇمىس قاۋرىت بولىپ بارا المادىم. ودان كەيىن ءىسساپارلارعا شىعىپ كەتتىك. قىسقاسى، ابىز ءابىش اعام تۋرالى جازعانىمدى الەۋمەتتىك جەلىدە جاريالاندى ءجون كوردىم.

«ۇلىلىقتىڭ ەتالونى قانداي بولادى؟» دەسە، كوز الدىمىزعا بىردەن ءابىش كەكىلباي ۇلى كەلەدى. الەمنىڭ ءىلىمى مەن ءبىلىمىن ءبىر بويىنا جيعان، پاراسات-پايىمى كەڭ، قايراتكەرلىك پەن قالامگەرلىك قاسيەت قاتار قونعان اسىل ابىزدىڭ ۇلتىنا دەگەن ماحاببات-مەيىرىمى جۇزىنەن توگىلىپ تۇرۋشى ەدى. سويلەپ كەتسە، ەلىمىزدىڭ قادىم زامانداعى تاريحىن ءتىرىلتىپ، بۇگىنگى جايى مەن كۇيىن ناقتى ايتىپ، بولاشاعىنا زور ۇمىتپەن قارايتىن.

ءابىش كەكىلباي ۇلىنىڭ ءاربىر شىعارماسى وقىرماندى وتكەننىڭ مۇنارىنا، بولاشاقتىڭ شىڭىنا شىعارادى. ادامزاتتىڭ ەڭ ىزگى قۇندىلىقتارىن ويىمىزعا ءسىڭىردى. "اڭىزدىڭ اقىرى"، "ەلەڭ-الاڭ"، "ۇركەر"، "شىڭىراۋ" سەكىلدى شوقتىعى بيىك شىعارمالارى الەمنىڭ كلاسسيكالىق تۋىندىلارىنىڭ قاتارىن تولىقتىردى دەسەك، اقيقاتتان الىس كەتپەيمىز.

تاۋەلسىزدىكتىڭ ەلەڭ-الاڭىندا مەملەكەتىمىزدىڭ اياقتان تۇرۋىنا، ەگەمەندىگىمىزدىڭ ەڭسەلى بولۋىنا، ازاتتىعىمىزدىڭ ايشىقتالا تۇسۋىنە زور ۇلەس قوستى. بويىنداعى قاجىر-قايراتىن، ومىرلىك تاجىريبەسىن ەلىمىزدى وركەندەتۋگە ارنادى. ەڭبەگى ەلەۋسىز قالمادى. ەلباسى "قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى" اتاعىن ءوز قولىمەن تاپسىردى. مۇنى تۇتاس قازاق حالقىنىڭ ءابىش اعاعا كورسەتكەن قۇرمەتى دەپ تۇسىنەمىز.

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ ەل تىزگىنىن قولىنا العاننان كەيىن وڭىرلەرگە ەكىنشى جۇمىس ساپارىن قاسيەتتى ماڭعىستاۋ جەرىنە ارناعانىن بىلەسىزدەر. بۇل كەزدەيسوق جاعداي ەمەس. ويتكەنى ماڭعىستاۋ – بارشاعا بەلگىلى 362 اۋليەنىڭ مەكەنى جانە ءپىر بەكەت، شاقپاق اتا، شوپان اتا سياقتى عۇلاما بابالارىمىز ءومىر سۇرگەن جەر. قازاقستان پرەزيدەنتى وسى ساپارىندا «قازاقتىڭ تاڭدايى» اتانعان ءابىش كەكىلبايداي تۇلعاعا ايرىقشا قۇرمەت كورسەتۋگە ءتيىسپىز دەپ ايتقان بولاتىن. مەملەكەت باسشىسى ماڭعىستاۋ جەرىندە وتكەن ءابىش اعامىزدىڭ 80 جىلدىق مەرەيتويىنا ارنايى كەلەمىن دەگەن ۋادەسىندە تۇرعانىن ايتقان ابزال. وسىناۋ ايتۋلى مەرەيتوي بارىسىندا قازاقستان پرەزيدەنتى زاڭعار تۇلعانىڭ قۇرمەتىنە تۇرعىزىلعان ەسكەرتكىشتى ءوز قولىمەن اشىپ، جاڭا عيماراتقا كوشكەن وڭىردەگى تاريحي-ولكەتانۋ مۋزەيىنە ءابىش كەكىلباي ۇلىنىڭ ەسىمىن بەردى.

مەملەكەت باسشىسى ءابىش اعانىڭ 80 جىلدىق مەرەيتويىندا سويلەگەن سوزىندە كورنەكتى قايراتكەردىڭ ەگەمەن ەلىمىزدىڭ تاريحي شەجىرەسىندە ءوز قولتاڭباسىن قالدىرعانىن اتاپ ءوتىپ، ونىڭ «تاۋەلسىزدىك – ءتاتتى ءسوز عانا ەمەس، ۇلتتىق جاۋاپكەرشىلىك» دەگەن تۇجىرىمى بارشاعا وي سالاتىنىن ايتتى. سونىمەن قاتار قاسىم-جومارت توقايەۆ قازىرگى جاستارىمىز ءابىش كەكىلبايەۆتىڭ قوعامدىق-ساياسي كوزقاراستارىن ءتانىپ-بىلۋى كەرەك ەكەنىن، ءبىرتۋار تۇلعانىڭ «تاۋەلسىزدىك ءبىزدىڭ تىلەگىمىزدى ەمەس، ءبىز ونىڭ تىلەگىن تىلەۋىمىز قاجەت» دەگەن ءسوزى بۇگىنگى بۋىننىڭ ۇستانىمىنا تولىق ساي كەلەتىنىن زەردەلەپ بەردى. سوندىقتان مەملەكەت باسشىسى ءابىش اعانى ەل مۇددەسىن جوعارى قويعان ناعىز پاتريوت دەپ سانايتىنىن جەتكىزدى.

قازاقستان پرەزيدەنتى ءوز سوزىندە ءابىش كەكىلبايدىڭ جوعارعى كەڭەس ءتوراعاسى، مەملەكەتتىك حاتشى، سەناتور قىزمەتتەرىن ابىرويمەن اتقارعانىن اتاپ ءوتىپ، «ءابىش اعامەن پارلامەنتتە ارىپتەس رەتىندە ەتەنە ارالاسىپ، ەرەكشە سىيلاستىم. ءبىز بۇگىن رۋحىن ۇلىقتاپ وتىرعان ءابىش كەكىلباي – ادامزاتتىق بولمىستىڭ جوعارى دەڭگەيىنە كوتەرىلگەن ءبىرتۋار تۇلعا، قازاق حالقىنىڭ ۇلى پەرزەنتى. حالىقتىڭ ماقتانىشىنا اينالعان ازاماتتاردىڭ ەسىمىن جادىمىزدان شىعارماۋ – بارشامىزدىڭ پارىزىمىز» دەپ اتاپ وتكەن بولاتىن.

ءابىش كەكىلباي ۇلى سانالى عۇمىرىن ەلىنە قالتقىسىز قىزمەت ەتۋگە ارناعان ارداقتى ازامات رەتىندە بارشا حالىققا ۇلتجاندىلىقتىڭ وزىق ۇلگىسىن كورسەتتى. وسى ورايدا مەملەكەت باسشىسى پاتريوتيزم، ەڭ الدىمەن، ءتول تاريحىمىز بەن شىققان تەگىمىزدى تەرەڭ ۇعىنۋدان باستالاتىنىن جانە ەل ەڭسەسىن كوتەرگەن جەتىستىكتەرىمىزدى جاس ۇرپاقتىڭ بىلگەنىن ماڭىزدى سانايدى.

«جاقسىنىڭ اتى، عالىمنىڭ حاتى ولمەيدى» دەيدى حالىق دانالىعى. ءابىش كەكىلباي ۇلىنىڭ سۇبەلى ەڭبەكتەرى – حالقىمىزدىڭ رۋحاني قازىناسىنا قوسىلعان اسىل مۇرا. ونىڭ شىعارمالارى كەيىنگى ۇرپاقتىڭ ومىرلىك تەمىرقازىعىنا اينالارى حاق. سوندىقتان ءابىش اعانىڭ رۋحى قازاق حالقىمەن ماڭگى بىرگە جاساي بەرەدى.

بۇگىنگى «ءابىش الەمى» وقۋ كونگرەسىنىڭ جۇمىسىنا ساتتىلىك تىلەيمىن.
«ۇركەر» اۋماسىن، «اڭىزدىڭ اقىرى» اياقتالماسىن!

1-سۋرەت

ر.S. 1-سۋرەتتى 2015 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعان ەل بولىپ اتاپ وتكەندە ەلوردادا تۇسكەن ەدىك.

 2-سۋرەت

2-سۋرەتتى 2009 جىلدىڭ جەلتوقسانىندا ءابىش اعامىز سەناتور بولىپ جۇرگەندە "بەتپە-بەت" باعدارلاماسىنا قوناققا شاقىرعاندا تۇسكەنبىز.