قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزدىك كۇنى مەرەكەسىنە وراي Cۋلەيمان دەميرەل ۋنيۆەرسيتەتى ستۋدەنتتەرىنىڭ ءتورت كىتابى جارىققا شىقتى. كىتاپتار التى ءتۇرلى جانرداعى، اتاپ ايتقاندا، اڭگىمە، اۋدارما، پوست، ساتيرا، ەسسە جانە حاتتار جانرى بويىنشا جازىلعان ادەبي شىعارمالاردان تۇرادى. 4 كىتاپتىڭ ءارقايسىسى 1000 دانامەن «سامعا» باسپاسىنان باسىلىپ شىقتى. جوبا جەتەكشىلەرى ادەبي كىتاپتاردىڭ زاماناۋي جاستارعا جول تارتىپ، وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ انا تىلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرارىنا سەنىمدى.
– ماقساتىمىز – قازاق ءتىلىن جاستارعا ناسيحاتتاۋ، قولدانۋ اياسىن كەڭەيتۋ، قالامگەرلىكتى دامىتۋ، جاڭا سارىندا جازاتىن جاس اۆتورلاردى، جاڭا ەسىمدەردى تابۋ. زامان اعىمىنا بايلانىستى جاڭا كوزقاراستاعى جاستاردى انىقتاپ قولداۋ كورسەتۋ، ادەبيەت الەمىنە سەرپىلىس، جاڭا لەپ اكەلۋ، جاستاردىڭ زاماناۋي سۇرانىسىنا يە باعىتتاردى قولدانا وتىرىپ، قازاق ءتىلدى كونتەنتتى دامىتۋعا ۇلەس قوسۋ. ءبىزدىڭ بىلىمگەرلەر باسقا دا جاستارعا ۇلگى-ونەگە بولسىن، كىتاپ وقۋعا، جازۋعا دەگەن ىنتاسى ارتسىن دەگەن نيەتتە وسى «جاس قالامگەر» جانە «وقىرمان بايگەسى» جوبالارىن قولعا الىپ وتىرمىز، – دەيدى جوبا جەتەكشىسى، سدۋ وقىتۋشىسى قانات يبراگيموۆ.
– بۇل جيناقتاردا ادەبيەت الەمىنە العاش قادام باسىپ، ءوز وي-سەزىمدەرىن قاعاز بەتىنە تۇسىرگەن جاس قالامگەرلەردىڭ تۋىندىلارى بەرىلدى. جاس بۋىننىڭ وزىندىك كوزقاراستارى، تىڭ ويلارى وقىرماندارىنا جاڭا ءورىس اشادى دەگەن سەنىمدەمىز. الداعى ۋاقىتتا جاس دارىنداردىڭ كوكجيەگىن كەڭەيتەتىن وسى ەكى سايىسىمىزدى رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدە وتكىزۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز، – دەگەن فاكۋلتەت دەكانى ەششجانوۆ تالعات مىرزا ستۋدەنتتەرگە ۇلكەن قولداۋ كورسەتىپ كەلەدى.
«جاس قالامگەر» جانە «وقىرمان بايگەسى» سايىستارى باستاپقى كەزدە ءبىر ءپان مەن توپ اياسىندا وتكىزىلىپ، ءارى قاراي كافەدرا، فاكۋلتەت جانە ۋنيۆەرسيتەت دەڭگەيىنە شىعىپ، كەزەڭ-كەزەڭ بويىنشا ءوز جالعاسىن تاپتى. ناتيجەسىندە سايىس جەڭىمپازدارى مەن قاتىسۋشىلارىنىڭ ەڭبەكتەرى تولىق جيناق بولىپ 5 كىتاپ رەتىندە جارىققا شىعىپ وتىر.
ەكى سايىسقا ۋنيۆەرسيتەت تاراپىنان 156 ستۋدەنت قاتىسىپ، ولاردىڭ ىشىنەن ۇزدىك شىعارمالار انىقتالىپ، جەڭىمپازدار ماراپاتتالدى. اتاپ ايتقاندا، «اڭگىمە» جانرىندا: «قارا نيەت»، «شىتىناعان تاعدىر»، «ءوزىم بىلمەيتىن قۇپيام»، «مەنى وزگەرتكەن ماحاببات»، «ادام بوپ ومىرگە كەلگەن سوڭ...»، «پانام سەنسىڭ»، «بالالىق شاققا ساياحات»، «تار ءۇي»، «جاقسىلىق»، «دوس كەرەك پە؟»، «سالاۋاتتى بول!»؛ «ەسسە» جانرىندا: «ومىردەگى قيىندىققا قالاي قارسى تۇرا الامىز؟»، «وقيعادان تۇيگەن ويىم»، «جەتىمدى جىلاتپا!»، «وقيعادان تۇيگەن ويىم»،«وتكەن داۋىردەگى قازاق دالاسىنداعى ماسەلەلەردى بۇگىنگى كۇنمەن ۇشتاستىرۋ» «مەيىرىمدىلىك – الەمنىڭ جارىعى»؛ «حاتتار» جانرىندا «انا سەنىڭ ءالديىڭ جۇرەگىمدە....»، «ەڭ ءقادىرلى جانعا حات»، «جۇرەك تورىنەن ورىن العان تەڭدەسسىز تۇلعاعا حات»، «سول ءبىر جانعا»، «اناشىما حات»، «جاۋاپسىز حات»، «اكەگە حات»؛ اۋدارما جارىندا: «توقاش ۇرىسى»، «بەيبىتشىلىك دەگەن نە؟»، «زەرەكتىك»، «ءومىردىڭ ءمانى»، «جاڭعىرىق»، «حانشايىم جانە بۇرشاق»، سۇيىسپەنشىلىك شىڭى، ءتاتتى بوتقا؛ پوست جانرىندا: «تاعدىرىڭنىڭ الدىن وراپ اسىقپا»، «سەن دە – بiر بوق كوتەرگەن بوقتىڭ قابى»، «اينالانداعى ءومىر سەنى قاجەت ەتپەيدى، ءومىر ساعان قاجەت…»، «مەنى جازۋعا قىزىقتىرعان جان...»، «تەلەفون مەنىڭ، سەنىڭ، ونىڭ بالالىق شاعىن ۇرلادى!»، «ەل بولام دەسەڭ...»؛ ساتيرا جانرىندا: «بوس ماقتانشاقتىق»، «المانىڭ قۇرتى» تۋىندىلارىنىڭ اۆتورلارى جۇلدەلى ورىندارعا يە بولدى. ۇزدىك شىعارمالاردى انىقتاۋدا قازىلار القاسى ءار جانر بويىنشا قالامگەرلەردىڭ تىلدىك قولدانىسىنا، ءسوز ساپتاۋ شەبەرلىگىنە، لوگيكالىق ويلاۋىنا ەرەكشە ءمان بەرگەن.
ۇيىمداستىرۋشىلار جوبانىڭ كەلەسى كەزەڭىن الماتى قالاسىنىڭ جوعارى وقۋ ورىندارى اراسىندا ۇيىمداستىرىپ، جاستاردىڭ سۇرانىسىنا يە بولعان جاعدايدا، رەسپۋبليكا كولەمىندە اۋقىمدى ءىس-شارا رەتىندە وتكىزۋدى كوزدەپ وتىر. مۇنداعى ماقسات – جوباعا مەكتەپ وقۋشىلارىن، ستۋدەنتتەردى، جاس قالامگەرلەردى، ءتىپتى ەرەسەك اۆتورلاردى تارتۋ.
– «ءبىر ۇلتتىڭ ءتىلى – سول ۇلتتىڭ تاريحىنىڭ ايناسى، سەزىمىنىڭ جاۋھارى» دەگەندەي، بۇل ادەبي سايىستار جازۋعا دەگەن قۇشتارلىعىمدى ارتتىرىپ، شىعارماشىلىق الەممەن ۇشتاستىردى. مەن اڭگىمە جانرىندا جازىلعان «قارا نيەت»، «شىتىناعان تاعدىر» اتتى تۋىندىلارىمدى بايگەگە تىگىپ باس جۇلدەگە يە بولدىم. اڭگىمەلەرگە ارقاۋ بولعان وقيعالار ومىردەن الىنعان، سەبەبى شىعارمالارىمىزدىڭ ەڭ باستى ەرەكشىلىگى – شىنايىلىق، – دەپ ءبولىستى «قازاق ءتىلى جانە ادەبيەت» ماماندىعىنىڭ 3-كۋرس ستۋدەنتى گۇلدەن ازىلبەك.
ال وسى ماماندىقتىڭ 4-كۋرس ستۋدەنتى مالىكە سەرعالى، بولسا، جوباعا قاتىسۋ ارقىلى، جاس جەتكىنشەكتەرگە قيال-عاجايىپ جانردا تۋىندىلار جازۋدى ماشىقتاپ ءجۇر.
– ءقازىر بولاشاق ماماندىعىم بويىنشا بالالارعا ءبىلىم بەرۋ ورتالىعىندا قوسىمشا جۇمىس ىستەيمىن جانە وقۋشىلارعا جازۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋدى ۇيرەتىپ ءجۇرمىن. ماقساتىم – ولاردى ەركىن ويلاۋعا، قيال-عاجايىپ وقيعالار جازۋعا ۇمتىلىسىن ارتتىرىپ، جاڭا جانرداعى تۋىندىلاردى دۇنيەگە اكەلۋگە سەبەپشى بولۋ، – دەگەن كوزقاراستا جاس قالامگەر مالىكە.
ال بىرنەشە جانر بويىنشا جۇلدەلى ورىن العان ايدانا قۋانىشبەك ءوزىنىڭ جازبا جۇمىستارىمەن ءاردايىم قۇربىلارىمەن ءبولىسىپ وتىراتىنىن، ولارعا دوستىق اقىل-كەڭەسىن بەرىپ وتىراتىنىن جەتكىزدى.
«بۇلاق كورسەڭ، كوزىن اش» دەمەكشى، جاس قالامگەرلەردىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىن جەتىلدىرىپ، ولارعا باعىت-باعدار بەرىپ وتىرعان «شابىت» قالامگەرلەر كلۋبىنىڭ «مەنى وزگەرتكەن ماحاببات»، «جاسىرمايمىن»، «ءومىردىڭ ءمانى نە؟» جانە «ساعىندىم عوي...» اتتى كىتاپتارىنىڭ تۇساۋكەسەرى ۋنيۆەرسيتەت قابىرعاسىندا ءوتتى. تۇساۋكەسەر سالتاناتىنا SDU رەكتورى قۋانىش ەرعالييەۆ، فاكۋلتەت دەكانى تالعات ەششجانوۆ، كىتاپ رەداكتورلارى بەرەكە جۇماقايەۆا، اقبوتا ابيىر، بايان كەرىمبەكوۆا، جايناگۇل دۇيسەبەكوۆا جانە ۋنيۆەرسيتەت وقىتۋشىلارى مەن ستۋدەنتتەر قاتىستى.
پىكىر قالدىرۋ