وتكەن جىلدان بەرى قۇدايى قوناعىمىز بولعان ديەۆالۆاسيا قايتا كەلىپ، كۇتپەگەن قوناقتاي ءبارىمىزدى ءبىر شۋلاتتى. تەڭگەنى ۇستاپ تۇرا المايمىز دەپ پرەمەر-مينيستر كارىم ءماسىموۆ دارمەنسىزدىك تانىتسا، اش قالدىم دەپ كوشەگە شىقساڭ جازالاناسىڭ دەپ پرەزيدەنتىمىز تۇردى. «ءا، بارەكەلدى، جاقسى بولدى»، - دەپ ازىن-اۋلاق اۋىر ونەركاسىپتىڭ تىزگىنىن ۇستاعاندار تۇردى. ءبىز بەن ءسىز سياقتى قاراپايىم قازاقتار ەرتەڭگى كۇنىمىز نە بولار دەپ ينتەرنەت پەن اۋىل-اۋىلدى شۋىلداتتىق. «تاحۋا» جاندار سابىرعا شاقىرىپ، ءتول تەڭگەمىز قانشا قۇنسىز بولسا دا نەسىبەمىزدى ءبىر اللا  تاعالا بەرەتىنىن ەسكەرتتى.

نەسىبەمىزدى بەرەر اللا ەكەنى انىق. اللانىڭ امىرىمەن، اتا-بابامىزدىڭ كۇشىمەن وسىناۋ ۇلى دالانى مەنشىكتەن جەردەن ءوندىرىپ، كوكتەن جاۋدىرىپ نەسىبەمىزدى تاۋىپ جەپ جۇرگەن ەدىك قوي. ال، مىنا جاقاندانۋ زامانىنا كەلگەندە اللانىڭ بەرەر نەسىبەسىن ءوز كۇشىمىزگە عانا سۇيەنىپ تابۋدان قالدىق ەمەس پە؟ كيەر كيىم مەن ىشەر اس، پايدالانار تەحنيكانىڭ ءبارى شەتتەن كەلەتىندىكتەن اللانىڭ نەسىبەسى وسى ءتول تەڭگەمىزگە الىپ تۇرعان سوڭ، تەڭگەنىڭ قۇنسىزدانۋىن اللانىڭ بەرگەن نەسىبەسىنەن ايىرعانى دەپ تۇسىنبەگەندە قايتبەكپىز؟

ەلباسىعا راحمەت ايتىپ، تەڭگەمىزدىڭ قۇنىنىڭ ءتۇسۋى ءتيىمدى بولدى دەپ جاتقاندار ەلدەگى ازىن-اۋلاق ەكسپورتقا جارايتىن ۇلكەن ءوندىرىس وشاقتارىنىڭ يەسى بولسا كەرەك. مۇمكىن ولاردىڭ ونىمدەرى شىنىمەن باسەكەگە ساي بولسا، ولار ءۇشىن ءتيىمدى دە بولاتىن شىعار، الايدا سول ەكسپورتقا شىعارار ونىمدەرىمىز بەن شيكىزاتىمىز حالىقتى تىعىرىقتان الىپ شىعۋعا قاۋقارلى ما؟ ءبىزدىڭ ەلدىڭ ەكونوميكاسىندا ەكسپورتتىڭ ۇلەسى قانشالىقتى؟ ديەۆالۆاسيانى ءتيىمدى پايدالانۋعا قاۋقارى جەتە مە؟ مىنە وسى سياقتى حالىقتىڭ كوكەيىندەگى سانسىز سۇراققا بيلىك جاعىناندا، ەلدەگى ەكونوميستەر جاعىنان دا جاۋاپ بولمادى.

وتكەن جىل ءبىزدىڭ بيلىكتىڭ سەنىمدى دوسى رەسەيدە ديەۆالۆاسيا بولدى. رەسەي ءۇشىن ديەۆالۆاسيا سىرتتان اقشا الىپ كەلۋدىڭ وڭتايلى كوزى بولدى، وزگە مەملەكەتتى ايتپاعاندا ءبىزدىڭ ەلدەن اعىلعان تەڭگەنىڭ وزىندە ەسەپ جوق. ءبىزدىڭ كەدەنشىلەر رەسەيدەن كەلگەن كولىكتەر مەن تاۋارلاردى تىزىمدەپ وتكىزۋگە مۇرشالارى كەلمەي قالعان ەدى. ال ءبىز ءۇشىن ونداي مۇمكىندىك تۇسىمىزگە دە كىرمەيدى. كەرىسىنشە ءبىزدىڭ بار تۇتىنارىمىز قىر اسىپ كەلەتىندىكتەن، تەڭگەمىز سىرتقا قاراي تاسىمالدانارى انىق. ءبىزدىڭ 24 جىلعى دامۋ كورسەتكىشىمىزدىڭ ناتيجەسى وسىعان اكەلىپ وتىر. بۇل تەك شيكىزات بازاسىنا اينالىپ، ۇدەمەلى يندۋستريالدى دامىپ جاتىرمىز دەپ اشىلىپ-جابىلىپ تۇراتىن ءوندىرىس ورىندارىنا سۇيەنگەن ۇكىمەتىمىزدىڭ ارقاسى. مەملەكتتىڭ ورتا، شاعىن بيزنەس پەن جەڭىل ونەركاسىپكە «قولداۋ» كورسەتىپ جاتقان ساياساتىنىڭ  ناتيجەسى بولسا كەرەك.

جەڭىل ونەركاسىپ پەن ورتا، شاعىن بيزنەس وتاندىق تامىرى بولماعاندىقتان ءبىز ءۇشىن ديەۆالۆاسيا ۇلكەن ۇرەيگە اينالىپ وتىر. بۇل تۇرعىدا اۋىلشاراشىلعىمىزدىڭ دا ۇلەسى از ەمەس، ءبىر قازاقستاندى ەمەس بۇكىل جارتى الەمنىڭ  تويدىرار ۇلان بايتاق جەرىمىزدەن ءبىر وبلىسىمىزدى تولىق قامتيتىن ازىق-تۇلىك ءوندىرىپ وتىرعان جوقپىز. سوندىقتان بۇل داعدارىس ىشەر اسىمىز بەن كيەر كيىمىمىزگە دەيىن قاتىستى بولعاندىقتان ءار ازاماتتىڭ باسىنان اينالىپ وتپەسى انىق. سوندا نە ىستەيمىز، ءۇش كۇننەن بەرى باس- باسىمىزعا شۋىلداپ جاتىرمىز. سەبەبىن ءبارىمىز قازۋدامىز، سالدارمەن كىم اينالىسادى؟ بىزگە تىعىرىقتان شىعار جولدى كىم كورسەتەدى؟ بۇعان كەلگەندە ءبارىنىڭ اۋىزى جابىق.

ۇكىمەت ەندى دارمەنسىزدىگى مەن قاتۋلىعىن تانىتا بەرمەي، حالىقتى ەرتەگىمەن الداماي، 2020 مەن 2050- ءدىڭ قادامدارىن تانىستىرىپ، حالىقتىڭ باسىن اۋىرتپاي 2015- جىلدىڭ حالىقتى داعدارىستان الىپ شىعار جوسپارلارىن جاساپ، حالىققا تانىستىرسىن. نەگىزگى ۇلكەن كۇش ورتا، شاعىن بيزنەس پەن جەڭىل ونەركاسىپكە تۇسەتىندىكتەن بۇل جولداعى كاسىپكەرلەرگە ەرەكشە جەڭىلدىكتەر جاسالۋى ءتيىس. اسىرەسە ءبىزدىڭ تۇتىنار ونىمدەر شەتەل اسىپ كەلەتىندىكتەن، كەدەندىك سالىق ماسەلەلەرىن قايتا قاراپ، جەڭىلدىكتەر ەنگىزۋ كەرەك. ەلدەگى ەكونوميستەر حالىقتىڭ قارجىلىق ساۋاتىن ارتترىپ، داعدارىستان شىعىۋ ءۇشىن اقپارات قۇرالدارى ارقىلى جول كورسەتسىن. وتكەن جىلى ەلباسى «نۇرلى جول» اتتى جولداۋىن الداعى داعدارىستان الىپ شىعار جول دەپ ەدى. سول جولدى ءالى تاپپاي جۇرگەن سياقتىمىز. ەندى سول جول دا باسىمىزدى قوسسىن.

تۇردىبەك قۇرمەتحان