نەمىس باسىلىمى: جۇڭگو مەن تاليباننىڭ ورتاق مۇددەلەرى قانداي؟

/image/2021/08/19/crop-9_7_363x683_58893533_303.jpeg

گەرمانيانىڭ DW باسىلىمى جۇڭگو مەن تاليباننىڭ ورتاق مۇددەلەرى تۋرالى قىسقاشا ساراپتاما جاريالادى. قامشى ءتىلشىسى نەمىس باسىلىمىنداعى ماقالانى اۋدارىپ، ۇسىنىپ وتىر.

تالىپتەر اۋعانستاندى باقىلاۋعا العان سوڭ باتىس ۇكىمەتتەرى ءوز قىزمەتكەرلەرى مەن ازاماتتارىن اۋعانستاننان اكەتۋگە تىرىسىپ جاتىر. ال ونداعى رەسەي مەن جۇڭگو ەلشىلىكتەرى كەرىسىنشە جۇمىسىن جالعاستىرۋدا.

تاليبان حالىقارالىق اسكەرلەردىڭ شىعارىلۋىنان قالعان بيلىك ۆاكۋۋمىنىڭ ورنىن تولتىردى. جۇڭگو شەنەۋنىكتەرى الدىن الا ساقتىق شارالارىن قابىلداپ تاليبانمەن كەلىسىم جاساستى.

بوستاندىق پەن ادام قۇقىقتارىن جەك كورەتىن اۆتوريتارلىق ەلدەر اۋعانستان ماسەلەسىنە باسقاشا كوزقاراستا. ال وسى قۇندىلىقتارعا (بوستاندىق، ادام قۇقى) ماڭىز بەرەتىن دەموكراتيالىق ەلدەر قولداعان 20 جىلدىق حالىقارالىق مىندەتتەمەلەر اياقسىز قالدى.  بۇل بەيجىڭ، ماسكەۋ جانە كابۋل اۆتوكراتتارىنىڭ جەڭىستى كوڭىل-كۇيىن كورسەتكەندەي.

جۇڭگو سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ۆان ي شىلدەدە تاليبان دەلەگاسياسىمەن كەزدەسىپ، بۇل توپتى "ايماقتىڭ ماڭىزدى ويىنشىسى" دەپ اتاعان. بەيجىڭ شەنەۋنىكتەرى "قىتايدىڭ اۋعانستاندا بولۋى ايماقتى جانە قىتايدىڭ باتىسىنداعى شىڭجاڭ پروۆينسياسىن تىنىشتاندىرادى" دەپ ۇمىتتەنەدى. شىڭجاڭدا ءقازىر 1 ميلليوننان استام قازاق، ۇيعىر سياقتى ازشىلىق ەتنيكالىق توپتار تۇرمەگە جابىلىپ، "قايتا ءبىلىم بەرۋ" دەپ اتالاتىن كونسلاگەرلەرگە مەرزىمىن وتەپ جاتىر.

جۇڭگو قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ

جۇڭگو ۇكىمەتى تاليبان باقىلاۋىنداعى اۋعانستانعا قوماقتى قارجى بولەتىنىن جاريالاعاننان كەيىن، بۇل توپ اۋعانستان اۋماعىنان قىتايعا سوعىس جاريالاماۋعا ۋادە بەردى. سونىمەن قاتار، شىڭجاڭداعى مۇسىلمانداردىڭ قامالعانىنا نارازى بولعان توپتاردى باقىلاۋعا كەلىستى. ازىرگە بەيجىڭ جاعدايدىڭ قالاي ءوربيتىنىن كۇتپەك.

اۋعانستان مەن قىتايدىڭ ورتاق شەكاراسى 76 شاقىرىمعا سوزىلادى. شەكاراعا جاقىن ايماقتا قىتايدىڭ "ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول" باستاماسىنا تيەسىلى ماڭىزدى ءدالىزى ورنالاسقان. بۇل اۋقىمدى ينفراقۇرىلىمدىق جوبا بەيجىڭنىڭ ەكسپانسياسىن كۇشەيتۋگە جانە ىقپالىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان. ەگەر اۋعانستانداعى تۇراقسىزدىق بۇل دالىزگە ءقاۋىپ توندىرەتىن بولسا، وندا قىتايدىڭ پاكىستانداعى مۇددەلەرىنە دە زيانى تيەدى.

قىتايدىڭ اۋعانستاندا دا ەكونوميكالىق مۇددەلەرى بار. قىتايلىق كومپانيالار بۇرعىلاۋ قۇقىعىن العان مۇناي كەن ورىندارىنان باسقا، اۋعانستاندا سمارتفون، پلانشەت جانە جارىقديودتى ەكراندارعا قاجەتتى ماڭىزدى مينەرالداردىڭ كەن ورىندارى بار. ءقازىر كەڭ كولەمدە تالقىلانىپ جۇرگەن كومپيۋتەرلىك چيپتەر تاقىرىبىنا كەلەتىن بولساق، قازىرگى ۋاقىتتا قىتايدا تايۆان مەن وڭتۇستىك كورەيامەن باسەكەلەسە الاتىن تەحنولوگيالىق نوۋ-حاۋ جوق، ءبىراق مينەرالدى قورلاردىڭ 1 تريلليون دوللارعا دەيىن جەتۋى الەمدىك چيپ ءوندىرىسىنىڭ بولاشاعىنا ەلەۋلى اسەر ەتۋى مۇمكىن. ناتيجەسىندە، اقش پەن ەۋروپاداعى ساتىپ الۋشىلارعا قىسىم كۇشەيەدى.

بۇل ادەتتە بوستاندىق پەن ادام قۇقىعىن قورعاۋمەن ماقتاناتىن ەلدەر ءۇشىن نامىس سياقتى، سەبەبى جاعداي ۆاشينگتون مەن بەرليندەگى ساياساتكەرلەردىڭ ەپيكالىق ساتسىزدىگىن كورسەتەدى. ولار ءقازىر ماسقارا بولىپ اۋعان حالقىن تاستاپ كەتۋدە.

ال وسى كەزدە بەيجىڭ مەن ماسكەۋ شامپان اتىپ قۋانىپ جاتىر. كەيبىرەۋلەر اۋعانستانداعى جەڭىلىسكە شىدام كەرەك دەيدى. الايدا بۇل جەڭىلىس ەركىن جانە اۆتوكراتيالىق الەم اراسىنداعى گەوساياسي بالانىستى وزگەرتەدى. بۇل جەردە ءبىر نارسە انىق: ەندى گيندۋكۋشتا (اۋعانستاندا - رەد) بوستاندىق ەمەس، ديكتاتورلاردىڭ مۇددەلەرى قورعالادى.

قاتىستى تەگتەر :

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار