ەۋ­را­زيالىق كونسەپسيا باستاپقى كەزدەن-اق ءوزى­ءنىڭ يمپەرياشىل سيپاتىمەن كوزگە ءتۇستى. نە­­گىزگى يدەيانى قاعىپ الىپ، دامىتقاندار رە­سەي ساياسي ەليتاسى بولدى. رە­سەي باسشىسى ۆ.پۋتين سول ەۋرازيالىق كونسەپسيانىڭ جۇزەگە اسىرۋشىسى بولسا، ال، ونىڭ يدەولوگى دۋگين سەكىلدى انتياتلانتيست زيالىلار. جالپى، ەۋرازيالىق كونسەپسيانىڭ نەگىزگى بەلگىلەرى: انتياتلانتيزم سەكىلدى باتىسقا قارسى كوزقاراستار، رەسەيدىڭ وقشاۋ دامۋدى كوزدەۋى، باتىس پەن ەۋرازيانى قاس سۋبەكتى رەتىندە كورسەتۋى جانە باسقالاردى وزدەرىنە قوسىپ الىپ، يمپەريانىڭ سويىلىن سوعۋى كەرەك دەگەن يدەيالار. مۇنداي كونسەپسيا ءستاليننىڭ كەزىندە دە بار بولاتىن، سودان كەيىن بۇل يدەيانى دامىتۋشى يدەولوگتاردىڭ ءبىرى گۋميليەۆ بولدى. وكىنىشتىسى سول، ءبىزدىڭ ۇلكەن ەۋرازيالىق ۋنيۆەرسيتەت انتياتلانتيست، رەسەيشىل گۋميليەۆتىڭ اتىندا ەكەندىگى. بۇل وتە تاڭعالاتىن قۇبىلىس. ءمۇم­كىن، سول كەزدە، ياعني، 90 جىلدارى وزەك­ءتى بولىپ، ەلىمىزدىڭ تۇتاستىعىن ساقتاۋ ءۇشىن كەرەك تە بولعان شىعار. ءبىراق، ءدال ءقازىر ارتىقتاۋ، ويتكەنى، ول قازاقستاننىڭ ءيميدجىن بۇزادى. تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىك جايت، ەۋرازيالىق كونسەپسياعا جانە ونىڭ باستاماسى – كەدەن وداعىنا اقش قارسى.ءتىپتى، بىرنەشە رەت ەسكەرتپەلەر دە جاسادى. ءقازىر اقش جانە ەۋروپا رەسەي بانكتەرىنە قارسى ءبىرقاتار شارالار قولدانىپ جاتىر. بىرتە-بىرتە رەسەيگە جۇمساق تۇردەگى سانكسيالار، شەكتەۋلەر قويۋدا. ۋكرايناداعى جاعدايلاردا دا باتىس ءوزىنىڭ بەلسەندىلىگىن كورسەتىپ وتىرۋى بەكەر ەمەس. مەنىڭ ويىمشا، ەگەر ءبىز ەۋرا­زيالىق پروەكتكە تولىعىمەن كىرەتىن بولساق، ءبىزدىڭ ەكونوميكالىق دامۋىمىزعا گەوساياسي شەكتەۋلەر قويىلادى. بۇل بىزگە ۇلكەن قيىندىق تۋعىزادى. ويتكەنى، ەۋرازيالىق پروەكتتەردىڭ گەوساياسي جانە گەوەكونوميكالىق بولاشاعى وتە بۇ­لىڭ­عىر. العاشقى كەزدە ەۋرازيالىق يدەياعا قارسى پىكىر ايتقاندارعا نارازى بولىپ، قىسىم جاساپ، جۇمىستان شىعارۋعا تىرىستى. ال، بۇگىنگى تاڭدا ەلباسىنىڭ ءوزى بۇل پروەكتىڭ پراكتيكاسى جونىندە مينيسترلەردى سىنعا الۋدا. وسىعان دەيىن «ەۋروپاعا جول» اتتى كونسەپسيا بار بولاتىن. سول كونسەپسياعا سايكەس، ور­تا ازيا مەن ەۋروپا ەلدەرى تەك ەكونو­ميكالىق باعىتتاردا ساياسي ينتەگراسيا جاساپ جانە سونىڭ ىشىندە باستى ءرول قازاقستانعا بەرىلۋى ءتيىس ەدى. مىنە، ەۋرازيالىق وداق تيىمسىزدىگىن كورگەننەن كەيىن، «ەۋروپاعا جول» كونسەپسياسى قايتا جاندانۋى مۇمكىن. استانا ونى ۇمىتپاي، ونىڭ جان-جاقتى، ءتيىمدى يدەيالارىن قايتادان جاڭعىرتۋى كەرەك. بۇل ءبىز ءۇشىن پەرسپەكتيۆا جانە ەلباسىنىڭ ءوزى بۇل يدەيانى قولدايدى. مەنىڭ پىكىرىمشە، قازاقستاننىڭ تۇپكى ماقساتى ەۋروپالىق وداق پەن ناتو بولۋى قاجەت. جالپى، ۇلت­جاندى ازاماتتار، مەملەكەتشىلدەر دە سول باعىتتى قولداۋى كەرەك. سوڭعى كەز­دەردە ەلىمىزدىڭ رەسەيمەن قاتىناستارى كۇر­دەلەندى. قاراپايىم وقيعالارعا بايلانىستى شيەلەنىستەر تۋىنداپ جاتىر. بۇل باستاما عانا بولۋى مۇمكىن. ءبىزدىڭ رەسەيمەن قاتىناسىمىز ارى قاراي شيەلەنىسۋى مۇمكىن. ەلباسىمىز ن.نازاربايەۆتىڭ ۆ.پۋتينگە كەدەندىك وداق تەك ەكونوميكالىق بايلانىستارمەن شەكتەلسىن، قۇقىقتىق نەگىزدى ساقتايىق دەگەندەي ەسكەرتپەلەر جاساۋى تەگىن ەمەس. ءبىزدىڭ ەكونوميكالىق ساياساتتا جىبەرگەن ۇلكەن قاتەلىگىمىز دۇنيەجۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىنا كىرمەگەنىمىز. ەگەر، وسى ۇيىمعا كىرەر بولساق، كەدەن وداعى بىزگە تۇك­كە دە جاراماي قالاتىن ەدى. جىل­دا كە­لەسى جىلى كىرەمىز دەگەن ويمەن كەلە جا­­تىرمىز. جانە ءبىراز قارقىننان ايى­رىل­دىق. وسىنداي جاعدايلاردى كورىپ-بىلىپ وتىرىپ، قازىرگى تاڭدا ەلىمىز گەوساياسي، يدەو­لوگيالىق، گەوەكونوميكالىق تۇرعىدان العاندا تىعىرىقتا تۇر دەگەن قورىتىندى جاساۋعا بولادى. دايىنداعان جانيا ابدىبەك

Qamshy.kz