Telegram جەلىسىندە ادامداردىڭ كوپقاباتتى ۇيلەردە تۇرۋعا بولمايتىنى تۋرالى ۆيدەو تارالۋدا. ۆيدەودا مۇنداي تۇرعىن ءۇي ادامدار ءۇشىن قالىپتى بولماعاندىقتان، دنق-دا كوپتەگەن مۋتاسيالاردى تۋدىراتىنى جايلى ايتىلعان. الايدى بۇل – جالعان اقپارات.

بەينەجازبا اۆتورى 1944 جىلى بەس قاباتتى ۇيلەردە تۇرۋدىڭ ءقاۋىبىن دالەلدەگەن اۋقىمدى زەرتتەۋ جۇرگىزىلگەنىن ايتادى. ونىڭ حابارلاۋىنشا، پاتەردە وسكەن بالانىڭ دنك سى تۋعاننان باستاپجۇزدەگەن مۋتاسياعا ۇشىرايدى دەگەن بولجام بار. بۇل مۇلدەم دالەلدەنبەگەن اقپارات. 1944 جىلى الەمدە ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس ءجۇرىپ جاتقانىن ەسكەرسەك، مۇنداي زەرتتەۋدىڭ جۇرگىزىلۋ ىقتيمالدىلىعى تومەن. ءارى زەرتتەۋ تۋرالى ەشقانداي دالەل جوق.

ونىڭ ۇستىنە، 1944 جىلى عالىمدار كوپقاباتتى ۇيلەردە تۇرۋ ءقاۋىپتى ەكەنىن دالەلدەسە، 1950 جىلدارى بۇكىل كەڭەس وداعىندا حرۋششيەۆتەر باستاعان اۋقىمدى قۇرىلىس جۇمىستارى باستالماس ەدى.

ول كەزەڭدە تورت-بەس قاباتتى، پاتەرلەرى شاعىن، عيماراتتاردىڭ سىرتى ارلەنبەگەن كوپقاباتتى ۇيلەر سالىندى. مۇنداي ۇيلەردى ارزانعا ءارى تەز سالۋعا بولاتىن ەدڭ. بۇل اۋىلدان قالاعا جاپپاي كوشكەن ادامداردى باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەردى.

بەينەجازبادا قالاداعى كوپقاباتتى ۇيلەردە تەك ءۇش ۇرپاق اۋىسۋى مۇمكىن، ال ءۇشىنشى ۇرپاق جاساندى تۇردە ويلاستىرىلاتىن بولادى دەگەن تەوريانى ايتادى. بۇل وبەكتيۆتى شىندىققا قايشى كەلەدى.

ويتكەنى، العاشقى كوپقاباتتى تۇرعىن ۇيلەر «ينسۋلا» دەپ اتالىپ، ەجەلگى ريمدە سالىنعان. دۇكەندەر مەن كافەلەر كوبىنەسە ءبىرىنشى قاباتتاردا ورنالاسسا، جوعارعى قاباتتاردا جۇمىسشى تابىنىڭ وكىلدەرى تۇردى. كەيبىر دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، ءبىزدىڭ زامانىمىزدىڭ 315 جىلىنىڭ وزىندە ريمدە 44 850 ينسۋل بولعان.

سودان بەرى 1700 جىلدان استام ۋاقىت ءوتتى. ۇرپاقتار تەورياسى بويىنشا ولار 20 جىل سايىن ءبىرىن-بىرى اۋىستىرادى. ياعني، ەجەلگى ريمدەگى ينسۋل داۋىرىنەن بەرى شامامەن 85 ۇرپاق اۋىستى.

دەمەك بەينەبايان اۆتورىنىڭ تەورياسىنىڭ جالعان اقپارات.

كوپقاباتتى ۇيلەردە تۇرۋ ادامنىڭ دنق-سىن وزگەرتەتىنىنە ەشقانداي عىلىمي دالەل جوق. قالاداعى كوپقاباتتى ۇيلەردە تۇرىپ، ادامداردىڭ ۇرپاق جالعاستىرۋ قابىلەتىن جوعالتۋى شىندىققا قايشى اقپارات.