قالاعا كەلگەن ءاربىر قازاق بالاسى ءالى كۇنگە دەيىن ورىستىڭ تىلىنەن تاياق جەپ ءجۇر. جۋرناليست بەللا ورىنبەتوۆا ايتادى:
– مەن ورىستانعان جەزقازعاننىڭ تۋماسى بولسام دا، ۇيدە ءبىز قازاقشا سويلەيتىنبىز. ءبىراق بالاباقشاعا بارعانىمدا ورىس تىلىنەن ابدەن قورلىق كورگەن ەكەنمىن. و كەزدە بالا بولعان سوڭ بىلىنبەگەن شىعار. ءقازىر ويلاپ قاراسام، مەن ءۇشىن وتە سۇمدىق جاعدايلار ورىن العان ەكەن. تاربيەشىمىز «سەن ورىس تىلىندە قاتە سويلەيسىڭ، دۇرىستاپ سويلە!» دەپ ۇرىساتىن. ءبىر تاربيە ساعاتىندا «تاقپاقتى ورىس تىلىندە دۇرىس ايتا المايسىڭ. ودان دا قول شاپالاقتاپ وتىر، ونەرىڭ سول بولسىن» دەپ، مەنى كورەرمەن ورنىنا وتىرعىزىپ قويدى. مەن سوعان سەنىپ، ءماز بولىپ، قولىمدى قاتتى-قاتتى سوعىپ، شاپالاقتاي بەرىپپىن. ءقازىر ويلاسام، بۇل مەن ءۇشىن ۇلكەن جاراقات بولعان ەكەن، – دەيدى.
بۇل – قالاعا كەلگەن ءار قازاقتىڭ باسىنان وتەدى. ءالى كۇنگە دەيىن.
ءالى كۇنگە دەيىن جۇمىس ىستەپ، نان تابۋ ءۇشىن، ءتىپتى دۇكەننەن زات الۋ ءۇشىن ورىس تىلىندە سۇراۋ كەرەك بولىپ جاتادى.
ءتىل مامانى نازگۇل قوجابەك:
– انا ءتىلىم ءۇشىن كۇرەسۋىم – وتباسىما كوپ كەسىرىن تيگىزدى. مەن ءورىستىلدى شاڭىراققا كەلىن بولدىم. قايىن اتام قازاق تا، ەنەم وزبەك ۇلتىنان بولاتىن. ۇيدە ءبىر اۋىز قازاقشا سويلەسپەيتىن. كەيىن اياعىم اۋىرلاعان كەزدە «مەنىڭ بالام ورىس تىلىندە سويلەۋى كەرەك پە؟» دەگەن وي مەنى جەگىدەي جەدى. اقىرى «جوق، بۇلاي بولمايدى، تۋعان بالاممەن قازاقشا سويلەسۋىم كەرەك» دەپ، ۇيدە قازاقشا سويلەي باستادىم. سودان بەرى جولداسىم دا قازاق تىلىندە تازا سويلەپ ۇيرەندى. ءبىراق بۇنىمىز ەنەمە ۇنامادى. سول ءۇشىن ەنەممەن ارامىز ناشارلاپ كەتتى، – دەيدى.
ءيا، ورىس ءتىلى – قازاق دالاسىنا كۇشپەن ەندى. ءبىراق سوسىن ءوزىمىز، ءوز ەركىمىزبەن قۋانا سويلەپ كەتتىك.
ورىس ءتىلى – ءالى دە وتارلاۋشىلىق قۇرالى ما، الدە ءعىلىم-بىلىم كوزى مە؟
نەگە ءالى كۇنگە دەيىن ورىسشا سويلەۋ – قالا مادەنيەتىنىڭ بەلگىسى بولىپ سانالادى؟
نەگە؟
كەي ساراپشىلار «قوعامنىڭ قاي تىلدە سويلەيتىنى تۇك تە شەشپەيدى» دەپ، مىسالعا بىرنەشە رەسمي ءتىلى بار كانادا سياقتى ەلدەردى كەلتىرەدى ەكەن. وندا نەگە ءبىز دامۋىمىز، تۇرمىسىمىز جاعىنان كانادا قۇرلى بولمادىق؟
بالكىم، قازاقتىڭ ءدۇر سىلكىنۋىن اقيقاتىندا ورىسپەن بىرگە كەلگەن وسى جۇيەمىز مەن ورىس ءتىلى تەجەي مە ەكەن؟