كەشە عانا الاياقتىقتىڭ جاڭا ءتۇرىن ەستىپ، شوشىنىپ قالدىق. بۇل تۋرالى جۋرناليست سابينا قازاقبەكوۆا «اكەمنىڭ اتىنان الاياق جۋسان بانكتەن 4،5 ميلليون نەسيە الىپ، الداپ كەتتى»، دەپ دابىل قاقتى.

سابينانىڭ ايتۋىنشا، اكەسى ارا-تۇرا «ياندەكس تاكسيمەن» تابىس تابادى. 1957 جىلعى. ءۇش كۇن بۇرىن ءبىر جولاۋشى تاكسيگە وتىرىپ، اقىسىن تولەيتىن كەزدە «اعا، كاسپيىڭىزگە اقشا اۋدارىلماي جاتىر، تەلەفونىڭىزدى بەرە تۇرىڭىزشى» دەپ، تەلەفونىن سۇراپ العان. اكەسىنىڭ ويىندا تۇك جوق، بەرە سالعان. جامان ويى جوق، اقكوڭىل، اڭعال ادام عوي.

الگى الاياق تەلەفوندى الىپ، لەزدە «جۋسان» بانكتىڭ ءموبيلدى قوسىمشاسىن ورناتىپ، اككاۋنت اشىپ، اكەسىنىڭ اتىنان نەسيە راسىمدەپ جىبەرگەن. ونىمەن قويماي، «اعا، ءسىزدىڭ سۋرەتىڭىزدى سۇراپ جاتىر» دەپ سۋرەتكە ءتۇسىرىپ، بيومەترياسىن العان.

– ءسويتىپ، الگى الاياق اكەمنىڭ اتىنان «جۋسان بانكتەن» 4،5 ميلليون تەڭگەگە نەسيە راسىمدەپ الدى. مەنىڭ تۇسىنبەيتىنىم، 70 جاستى القىمداعان كىسىگە «جۋسان بانك» قالايشا 4،5 ميلليون تەڭگەنىڭ كرەديتىن وپ-وڭاي بەرە سالدى؟ بىلتىر 60-تان اسقان اپاما «جاسىڭىز اسىپ كەتكەن» دەپ، 500 مىڭ تەڭگەدەن ارتىق بەرمەي قويعان. ونىڭ ءوزىن راسىمدەۋ ءۇشىن جارتى كۇن ۋاقىتىمىز كەتكەن، دەيدى سابينا.

جالپى، مۇنداي جاعداي كەيىنگى كەزدە كوپ ادامنىڭ باسىنان وتكەن كورىنەدى. Qamshy.kz «جۋسان بانككە» حابارلاسىپ، ونلاين كرەديتكە بايلانىستى ساۋالناما تاستاعان بولاتىن. ولار بەرگەن مالىمەت بويىنشا، بۇل بانك كەپىلسىز جانە كەز كەلگەن ماقساتقا 8 ملن تەڭگەگە دەيىن كرەديتتى ونلاين بەرەدى. 18 جاستان اسقان قازاقستان ازاماتى وسى سوماعا دەيىن نەسيە راسىمدەي الادى. جاس شەكتەۋى جوق! زەينەتكەرلەرگە دە نەسيە بەرە بەرەدى ەكەن. نەسيە الۋشىنىڭ تابىس كوزى، باسقا دا مالىمەتتەرى قارالمايدى، جەكە كۋالىك نەمەسە ءتولقۇجاتتاعى اقپاراتتى تولتىرىپ، كامەراعا سۋرەتكە تۇسسەڭ بولدى.

ال جابىرلەنۋشىنىڭ وقيعاسىنا ورالساق، «الاياق راسىمدەگەن كرەديتتى قولىنا قالاي الدى؟»، دەگەن سۇراق تۋىندادى.

– اكەمە الاياق «مەنى بىرنەشە مەكەنجايعا اپارىڭىز» دەپ، بىرنەشە بانكوماتتان اقشانى ءبولىپ شىعارىپ الىپتى. ءبىرىنشى كۇنى 1 ملن شىعارعان. ەرتەسىندە «اعا، مەن كاسىپپەن اينالىساتىن ەدىم، جۇرگىزۋشى كەرەك بولىپ تۇر»، دەپ شاقىرتادى. ول كۇنى تاعى دا ميلليون تەڭگەسىن شىعارىپ الادى. باسقا ميكروكرەديتتىك ۇيىمداردان دا اقشا الادى. اكەمنەن ىلعي تەلەفون سۇراعان. ول بەرە بەرگەن. كەيىننەن اكەم سەزىكتەنىپ، انىقتاعاندا، ءوزىنىڭ الاياققا الدانعانىن بىلەدى. ىشكى ىستەر بولىمىنە بارسا، الگىمىز اتاقتى ۇرى ەكەن. ەندى زاڭگەر جالداۋىمىزعا تۋرا كەلەدى، دەيدى جابىرلەنۋشىنىڭ قىزى.

ەڭ قىزىعى، قاريا الدانعانىن ءالى بىلمەي ءجۇر دەسە كەرەك، الاياق تاعى حابارلاسادى. قالعان سومانى دا العىسى كەلگەن سەكىلدى.

– سودان اكەم اعاممەن بارىپ، ءبىر «وپەردى» شاقىرتىپ، ۇستاپ بەردى. الاياقتىڭ ءوزى حابارلاسىپ، شاقىرعانىن كوزىمەن كورگەن «وپەر» ونى دۆد-عا اپاردى. ءبىراق پروكۋروردىڭ سانكسياسى جوق دەپ، جىبەرە سالىپتى. پوليسيا دەپارتامەنتى وتە سىلبىر قيمىلداپ جاتىر. الگى الاياققا قانشا ادامنان ارىز تۇسسە دە، ول بوستاندىقتا ءالى ءجۇر. ءالى قانشا ادامدى الدايتىنىن كىم ءبىلسىن، دەيدى سابينا.

قاريا ونلاين نەسيەنى وپ-وڭاي راسىمدەۋ سالدارىنان الاياققا ءبىر ۇرىنسا، ەندى پوليسەيلەردىڭ شاراسىزدىعىنان تاعى كۇيىنۋدە.

ونلاين نەسيەنى ەلىمىزدەگى ءىرى بانكتەردىڭ ءبىرى Jusan Bank وپ-وڭاي كەز كەلگەنگە بەرە بەرسە، قالعان مايدا ميكروكرەديتتەردەن نە سۇرايمىز؟

ايتەۋىر، الدانعان حالىق. ىشكى ىستەر ءبولىمىنىڭ ءتۇرى اناۋ. كىمگە سەنەمىز؟