مەملەكەت باسشىسى بريفينگ بارىسىندا رەسەي پرەزيدەنتى ساپارى مارتەبەسىنىڭ بيىكتىگى ەكى ەل قارىم-قاتىناسىنىڭ ەرەكشە سيپاتىن ايعاقتايتىنىن اتاپ ءوتتى.
«قازاقستان مەن رەسەيدىڭ اراسىندا ءوزارا ءىس-قيمىلدىڭ، دوستىق پەن ىنتىماقتاستىقتىڭ ىلگەرىدەن كەلە جاتقان جانە ناعىز تابىستى تاجىريبەسى قالىپتاسقان. ءبىزدىڭ ءاربىر كەزدەسۋىمىز بىرلەسكەن جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ جونىندەگى ناقتى ۋاعدالاستىقتارعا، ىنتىماقتاستىقتىڭ ءوزارا ءتيىمدى شارتقا نەگىزدەلگەن جاڭا باعىتتارىن ايقىنداۋ ماسەلەلەرىنە ارنالادى»، – دەپ اتاپ ءوتتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.
قازاقستان پرەزيدەنتى قازىرگى كۇردەلى احۋالدى ەسكەرە وتىرىپ، كەلىسسوزدەردە ەكونوميكادا ۇيلەسىمدى ءىس-قيمىلدار جۇرگىزۋ ماسەلەسى باستى تاقىرىپ بولعانىنا نازار اۋداردى.
«بۇل ءۇشىن بىزدە ەكىجاقتى فورماتتا دا، ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق اياسىندا دا قاجەتتى نارسەنىڭ ءبارى بار. ەاەو-نى قۇرۋدىڭ ءوزى ەلدەرىمىز ءۇشىن ماڭىزى زور يگى قادام بولىپ سانالادى. قازاقستاننىڭ ءونىم وندىرۋشىلەرى ەاەو-عا مۇشە ەلدەردىڭ اۋقىمدى نارىعىنا شەكتەۋسىز قول جەتكىزدى. ەندى وسى نارىقتا ورنىعۋ ءۇشىن تاۋار مەن جۇمىس جانە قىزمەت كورسەتۋدىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋ كەرەك»، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ كەلىسسوزدەر كەزىندە الەمدىك ەكونوميكاداعى تۇيتكىلدەردىڭ سالدارىن جەڭىلدەتۋ ءۇشىن ءبىرقاتار ناقتى شارالار بەلگىلەنگەنىن ايتتى.
«بۇل – رەسەيدىڭ گازى مەن مۇنايىن قازاقستان ارقىلى قىتايعا ترانزيتتەۋ، كاسپييدەگى «سەنترالنوە» جانە «حۆالىنسكوە» كەنىشتەرىن بىرلەسىپ يگەرۋ، كومىر ونەركاسىبى سالاسىندا ىنتىماقتاسۋ، ترانزيت ءۇشىن كاسپيي تەڭىزىنىڭ بويىمەن پارسى شىعاناعىنا شىعاتىن جاڭا جولدى پايدالانۋ جايىن پىسىقتاۋ ماسەلەسى. ءبىز «باتىس ەۋروپا – باتىس جۇڭگو» جوباسىنىڭ اياقتالۋى، سونداي-اق ينفراقۇرىلىمدىق سالاداعى ىنتىماقتاستىق تۋرالى ارنايى سويلەستىك. وسى باعىتتارداعى سەرىكتەستىكتى دامىتۋ ءۇشىن زور الەۋەتىمىز بار»، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
مەملەكەت باسشىسى ەكى ەلدىڭ ساۋدا-ەكونوميكا سالاسىنداعى ءوزارا ءىس-قيمىلىنىڭ كەلەشەگىنە بولەك توقتالىپ ءوتتى.
«رەسەي قازاقستاننىڭ ساۋدا سالاسىنداعى ءداستۇرلى ءىرى سەرىكتەسى بولىپ سانالادى. ءوزارا تاۋار اينالىمىنىڭ ورتاشا جىلدىق كولەمى شامامەن 21 ميلليارد دوللاردى قۇرايدى. رەسەي كومپانيالارى قازاقستاننىڭ ءىرى كومىرسۋتەك شيكىزاتى كەنىشتەرىن يگەرۋگە قاتىسۋدا. قازاقستاندا رەسەيلىك كاپيتالدىڭ قاتىسى بار 5600-دەن استام كاسىپورىن جۇمىس جۇرگىزۋدە. بۇگىندە قازاقستاننىڭ يندۋستريالاندىرۋ كارتاسى اياسىندا ءقازىردىڭ وزىندە بىرلەسكەن 20 ءىرى ينۆەستيسيالىق جوبا ىسكە اسىرىلدى، 4ء-ى اتقارىلىپ جاتىر، تاعى 3ء-ى بولاشاقتا قاراستىرىلماق»، – دەدى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.
ءىس-شارا بارىسىندا سونداي-اق كۇن تارتىبىندەگى وزەكتى حالىقارالىق ماسەلەلەرگە قاتىستى قازاقستان مەن رەسەيدىڭ ۇستانىمدارى ايتىلدى.
«ءبىز مينسك ۋاعدالاستىقتارىنىڭ جۇزەگە اسىرىلۋ بارىسىن، جاھاندىق جانە وڭىرلىك ۇيىمدار اياسىنداعى ىقپالداستىق اياسىن، اسىرەسە ورتالىق ازيا وڭىرىندەگى تۇراقتىلىق پەن قاۋىپسىزدىك ماقساتىندا كەڭەيتۋ ماسەلەلەرىن تالقىلادىق. بۇل رەتتە اۋعانستانداعى، سيريا مەن يراكتاعى احۋالدىڭ ءمانى زور. ءبىز ۆلاديمير ۆلاديميروۆيچپەن وسى وڭىردە قالىپتاسقان جاعدايدى تالقىلادىق. بۇگىندە شييتتەر مەن مەن سۇننيتتەر اراسىنداعى تەكەتىرەستى ءوز ماقساتىنا پايدالانۋ بەلسەندى جۇرۋدە. الايدا، بۇل اڭگىمەلەر شىندىققا ەش جاناسپايدى. سيريادا بولىپ جاتقان جايت – ءبىزدىڭ ءبارىمىز ءۇشىن، اسىرەسە ورتالىق ازيا ءوڭىرى ءۇشىن ورتاق قاتەر. وسىعان بايلانىستى ءبىز «يسلام تەرروريزمگە قارسى» فورۋمىن وتكىزۋ يدەياسىن ۇسىنىپ وتىرمىز»، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
قازاقستان مەن رەسەيدىڭ الەمدەگى احۋالدىڭ ورىستەۋىنە جانە ونى باعالاۋعا قاتىستى كوزقاراستارى ورتاق ەكەنى، ەكى ەلدىڭ حالىقارالىق ماسەلەلەردى شەشۋ جونىندەگى قادامدارىنىڭ تىعىز ۇيلەسىمدىلىگى، بۇل ماسەلەلەر بويىنشا پىكىر الماسۋلار مۇنى تاعى دا دالەلدەگەنى اتاپ ءوتىلدى. سوڭىندا نۇرسۇلتان نازاربايەۆ رەسەي تاراپىنا قازاقستان تاريحىنداعى ءۇشىنشى عارىشكەر ا.ايىمبەتوۆتىڭ عارىش ەكسپەديسياسىن ۇيىمداستىرۋعا جاردەمدەسكەنى ءۇشىن العىس ايتتى.
رەسەي پرەزيدەنتى ءوز سوزندە بۇگىن سىندارلى ءارى مازمۇندىى كەلىسسوزدەر وتكەنىن اتاپ كورسەتتى.
«ءداستۇر بويىنشا بۇل كەزدەسۋلەر اشىق ءارى دوستاستىق ىڭعايىندا ءوتتى. ءبىز ساۋدا، ينۆەستيسيا، ەنەرگەتيكا، كولىك، عارىش، اتوم ەنەرگياسىن بەيبىت ماقساتقا پايدالانۋ سياقتى سالالارعا ايرىقشا كوڭىل ءبولىپ، ەكىجاقتى قارىم-قاتىناستاردىڭ بارلىق ماسەلەلەرى بويىنشا پىكىر الماستىقي، – دەدى ۆ.پۋتين.
رەسەي پرەزيدەنتىنىڭ قازاقستانعا مەملەكەتتىك ساپارى اياسىندا تومەندەگىدەي ەكىجاقتى قۇجاتتارعا قول قويىلدى:
– جەر قويناۋىن پايدالانۋعا قاتىستى ەگەمەندىك قۇقىقتاردى جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىندا كاسپيي تەڭىزىنىڭ سولتۇستىك بولىگىنىڭ ءتۇبىن مەجەلەۋ تۋرالى قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن رەسەي فەدەراسياسى اراسىنداعى 1998 جىلعى 6 شىلدەدەگى كەلىسىم حاتتاماسىنا وزگەرىستەر ەنگىزۋ تۋرالى حاتتاما؛
– قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتى مەن رەسەي فەدەراسياسى ۇكىمەتى اراسىنداعى اۆياسيالىق ىزدەستىرۋ جانە قۇتقارۋ سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىم؛
– قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اۋماعىنداعى جەر ۋچاسكەسىن پايدالانا وتىرىپ، دومباروۆسكيي پوزيسيالىق اۋدانىنان زىمىراندار ۇشىرۋ كەزىندەگى ءوزارا ءىس-قيمىل ءتارتىبى تۋرالى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتى مەن رەسەي فەدەراسياسى ۇكىمەتى اراسىنداعى كەلىسىم.
دەرەككوز: "ەگەمەن قازاقستان"
پىكىر قالدىرۋ