كەلەر جىلدان باستاپ ۇلتتىق قوردان بالالاردىڭ شوتىنا اقشا اۋدارىلاتىنىنان حاباردارمىز. ءبىر قاراعاندا قۇلاققا جاعىمدى ەستىلگەنىمەن، تۇلا بويى جەمقورلىقتان قۇرالعان ەل ەكەنىمىز ەسكە ءتۇسىپ كەتىپ، بۇل باستامانىڭ دا ءساتتى شىعاتىنىنا سەنىم تىم از.

ۇلتتىق قوردىڭ قارجىسىن بالا تەك ەكى-اق ماقساتتا پايدالانا الادى. نە باسپانا الۋى كەرەك، نە وقۋعا جۇمساۋى قاجەت. بالانىڭ شوتىندا 18 جىلدا نەبارى 3500 دوللار جينالسا، ول سوما بالانىڭ وقۋ اقىسىنا تولىق جەتە مە، دەگەن سۇراق بار. ونىڭ ۇستىنە، 18 جىل دەگەندى 18 جاسقا دەيىن ەمەس، جالپى 18 جىل دەپ ەسەپتەپ جۇرگەندەر بار. ەگەر بالاڭىز 6 جاستا بولسا، 18 جاسقا دەيىن ونىڭ شوتىندا 900 مىڭ تەڭگە عانا جينالادى دەگەن ءسوز. بۇل بالاعا قاي جىرتىعىن جاماۋعا جەتەدى؟ باسپانانى ايتپاي-اق قويايىق، ەلىمىزدەگى جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ وقۋ اقىسى دا اسپانداپ كەتكەن. ماسەلەن، جاي كوللەدجدەردىڭ وقۋ اقىسى جىلىنا 550-700 مىڭنان باستالادى. 650 مىڭدى 4 جىلدىڭ وقۋ اقىسىنا سالعاندا 2 ملن 600 مىڭ تەڭگە بولادى. جوعارى وقۋ ورىندارى جىلىنا كەمىندە 1 ميلليوننان باستالادى.

تەك وقۋ مەن باسپاناعا عانا جۇمساۋ اقىلعا سىيمايتىن تالاپ بولىپ تۇر. ەندەشە ۇلتتىق قوردان بەرىلەتىن اقشا نە قازىردەن بالانىڭ كەرەگىنە جۇمسالۋى كەرەك، نە بالا 18-گە تولعاننان كەيىن ونى قولىنا الىپ، قايدا جۇمساۋى ءوز ەركىنە بەرىلۋى قاجەت.

ەكونوميست ءسابيت رىسبايەۆ تا ۇلتتىق قوردان اۋدارىلاتىن قارجىنى ءۇمىتسىز ساندىقتا ساقتاعانشا، قازىردەن بالالاردىڭ كەرەگىنە جاراتۋ كەرەك دەپ سانايدى. ونىڭ ايتۋىنشا، بالالارعا ارنالعان جيناق شوتتىڭ بولعانى دۇرىس. ءارى ونىڭ دوللارمەن جينالعانى دا جاقسى.

“ءبىراق قازىرگى ۋاقىتتا ءۇش اۋىسىمدىق مەكتەپتەر وتە كوپ. استانانىڭ وزىندە ءۇش اۋىسىمدى مەكتەپتەردە ءبىر سىنىپتا 35-40 وقۋشىعا دەيىن وقيدى. ونداي مەكتەپتە بالا ەشقاشان ساپالى ءبىلىم الا المايدى. ونداي مەكتەپكە گارۆاردتى ءبىتىرىپ كەلگەن ءمۇعالىم كەلسە دە، ساپالى ءبىلىم بولمايدى. ءبىز وسىنداي ماسەلەنى شەشپەي جاتىپ، بالالاردىڭ ەسەپشوتىنا اقشا اۋدارامىز دەيمىز. ۇلتتىق قوردىڭ قارجىسى تۇبىندە بالالارعا جۇمسالادى ەكەن، ولاي بولسا نەگە قازىردەن-اق جۇمساماسقا؟ مەكتەپ سالايىق، ءتۇرلى ۇيىرمەلەرگە قاتىستىرايىق. 18 جىل بويى بالاعا دەنى دۇرىس ءبىلىم بەرە الماساق، 18-گە تولعاننان كەيىن ول اقشانى الۋ كەش سياقتى. مۇمكىن بولسا، ءدال قازىرگى ۋاقىتتا كوپ اتا-انانىڭ بالالارىن بىلىمگە، ءتۇرلى ۇيىرمەلەرگە قاتىستىرۋعا مۇمكىندىگى جوق، ەندەشە قازىردەن كومەكتەسكەنىمىز دۇرىس دەپ سانايمىن”، دەيدى ول.  

«قايىر قىلساڭ، ءبۇتىن قىل» دەمەكشى، «ۇلتتىق قور – بالالارعا» جوباسى ءقازىر وتە شيكى بولىپ تۇر. اشىعىن ايتقاندا، ول بالالارعا وتىرىك ەمەس، شىن كومەك بولۋى ءتيىس. سوندىقتان بۇل ماسەلە ءالى دە پىسىقتالىپ، قايتا قارالۋى كەرەك.