ەندى موتور كولەمى 1000 تەكشە سم-دەن اسپايتىن جەڭىل اۆتوموبيل اكەلۋ ءۇشىن 276 900 تەڭگە تولەۋگە تۋرا كەلەدى. ال موتورى 2000 تەكشە سم-گە دەيىنگى ماشينا ءۇشىن – 646 100 تەڭگە، 3000 تەكشە سم-گە دەيىن 923 000 تەڭگە تولەيسىز. كولەمى 3-تەن اساتىن ماشينا ءۇشىن الىم 2 122 900 تەڭگە بولادى!

ەڭ قىزىعى، كرەديتكە مالىنىپ العان بۇل اقشاڭىز اندرەي لاۆرەنتيەۆ، نۇرلان سماعۇلوۆ، اسقار مامين، ءاليا نازاربايەۆا سياقتى باي-ماناپتاردىڭ قالتاسىنا كەتەدى، دەيدى «نەت ۋتيلسبورۋ» قوزعالىسىنىڭ جەتەكشىسى سانجار بوقايەۆ.

ونىڭ ەسەبىنشە، ۋتيل الىمىنان مەملەكەتكە 24،1 ملرد دوللار ەكونوميكالىق زاقىم كەلدى. ۋتيل الىمى ەنگىزىلگەننەن بەرى 8 جىلدا قازاقستاندىقتاردان 900 ملرد تەڭگە جينالعان. ءبىراق ءالى كۇنگە دەيىن سول «ۋتيلمەن» اينالىساتىن ءبىر دە ءبىر كاسىپورىن ىسكە قوسىلمادى.

– ۋتيل الىمى دەپ جيناعان اقشانىڭ ءبارىن وليگارحتارعا بەرەدى. وسى الىم ەنگىزىلگەلى كولىك باعاسى 400%-عا دەيىن ءوستى. سونىڭ كەسىرىنەن حالىقتىڭ دەنى ابدەن ەسكىرگەن كولىكپەن ءجۇر. 2015 جىلى اۆتوپاركتىڭ ورتاشا جاسى 12 جىل بولسا، ءقازىر 22 جىل بولدى. ۇكىمەتتىڭ بۇل الىم اۆتوپاركتى جاڭارتىپ، ەكولوگيانى جاقسارتۋعا كومەگىن تيگىزەدى دەگەنى جالعان بوپ شىقتى. ءقازىر قازاقستان الەم بويىنشا ەڭ لاس 30 ەلدىڭ تىزىمىنە ەنىپ وتىر. ءبىر كولىكتىڭ ۋتيليزاسياسىنا بار-جوعى 41500 تەڭگە جەتكىلىكتى. نيدەرلاندتا 45 ەۆرو، جاپونيادا 100-200 دوللار، ۇلىبريتانيادا 50-80 ەۆرو جۇمسالادى. بىزدە كولىك تۇگىلى ءالى ءبىر كومباين ۋتيليزاسيادان وتكەن ەمەس، دەيدى ول.

ۋتيليزاسيا دەپ سالىنعان قاراعاندىداعى جالعىز زاۋىت جۇمىس ىستەمەيدى. 2017-2019 جىلدارى الىنعان لياز اۆتوبۋستارى الىمى تولەگەنىنە قاراماستان «زيراتتا» ءشىرىپ جاتىر. جەتىگەننەن جالعا جەر الۋعا اكىمدىك 324 ملن تەڭگە بولگەن.

 – ۋتيل الىمىن ەنگىزەردە ۇكىمەت وزىمىزدە قۇراستىرىلعان اۆتوكولىكتەر ارزان بولادى دەپ سەندىردى. ءبىراق 2023 جىلى بىزدە شىعارىلعان Kia Sorento كولىگى 24 ملن تەڭگە تۇرسا، ءدال سونداي كولىك گرۋزيادا 16 ملن تەڭگە تۇرادى. بۇل قالاي؟ ولاردا نەگە 8 ملن تەڭگەگە ارزان، ەكونوميكالىق لوگيكا قايدا، دەگەن ساۋال قويادى ساياساتكەر.