عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگى كيىك سانىن رەتتەۋگە قاتىستى ازىرلەنگەن بيولوگيالىق نەگىزدەمەگە بايلانىستى رەسمي تۇسىنىكتەمە بەردى. مينيسترلىكتىڭ مالىمەتىنشە، اتالعان قۇجاتتى زوولوگيا ينستيتۋتى ازىرلەگەن جانە ول جانۋارلار دۇنيەسى جونىندەگى ۋاكىلەتتى ورگان — ق ر ەكولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگىنىڭ ورمان شارۋاشىلىعى جانە جانۋارلار دۇنيەسى كوميتەتىنە جولدانعان.

مينيسترلىك ۇسىنعان اقپاراتقا سايكەس، 2025 جىلى قازاقستانداعى كيىكتەردىڭ ەكى نەگىزگى پوپۋلياسياسى — ورال جانە بەتپاقدالا توبى — رەكوردتىق دەڭگەيگە جەتتى. وسىنىڭ سالدارىنان كيىكتەر اۋىل شارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى جەرلەرگە كىرىپ، ەگىس القاپتارىنا زيان كەلتىرۋدە. وسى جاعدايدى ەسكەرە وتىرىپ، كيىك سانىن رەتتەۋ قاجەتتىلىگى تۋىنداپ وتىر.

زوولوگيا ينستيتۋتىنىڭ بيولوگيالىق نەگىزدەمەسى بويىنشا:

• ورال پوپۋلياسياسىنان – 460 مىڭ،

• بەتپاقدالا پوپۋلياسياسىنان – 290 مىڭ
  كيىك اۋلانۋى ۇسىنىلعان. بۇل جالپى پوپۋلياسيانىڭ 20 پايىزىن قۇرايدى.

اۋلاۋدىڭ جىنىستىق-جاس ەرەكشەلىكتەرىنە قاتىستى ناقتى پروپورسيالار دا بەلگىلەنگەن:

• تەكەلەردىڭ – 40%-ىن،

• ۇرعاشىلارىنىڭ – 30%-ىن،

• جاس ەركەك جانە ۇرعاشى كيىكتەردىڭ – 30%-ىن الۋ كوزدەلىپ وتىر.

بۇل رەتتەۋ شارالارى كيىك پوپۋلياسياسىنىڭ تابيعي تەپە-تەڭدىگىن بۇزباي، ونىڭ تۇراقتىلىعىن ساقتاۋ جانە ەت ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا ۇيىمداستىرىلادى.

كيىك ونىمدەرىن كادەگە جاراتۋ ءتارتىبى دە انىقتالعان. مينيسترلىكتىڭ حابارلاۋىنشا:

• اۋلانعان كيىكتەردىڭ تۇتاس ەتى ەت كومبيناتتارىنا تاپسىرىلۋى ءتيىس؛

• ال مۇيىزدەرى ارنايى مامانداندىرىلعان قويمالاردا ساقتالىپ، تۇگەندەلىپ، تاڭبالاناتىن بولادى.

سونىمەن قاتار بيولوگيالىق نەگىزدەمەدە:

• ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازانى كۇشەيتۋ،

• ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ،

• ۆەدومستۆوارالىق ۇيلەستىرۋدى جولعا قويۋ،

• كيىك پوپۋلياسيالارىن ۇزاق مەرزىمدى جانە تۇراقتى باسقارۋ ستراتەگياسىن ازىرلەۋ سىندى ۇسىنىستار قامتىلعان.

ەكولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار ءمينيسترى ەرلان نىسانبايەۆ تا بيولوگيالىق نەگىزدەمە اياسىندا كيىكتىڭ 20 پايىزى رەتتەۋگە جاتاتىنىن راستاعان بولاتىن. ەگەر كيىك اۋلۋعا رەسمي رۇقسات بەرىلسە، بۇل ءىس-شارالار كۇز ايلارىندا باستالادى دەپ جوسپارلانىپ وتىر.

بۇل تاقىرىپقا قاتىستى جاڭگىر حان اتىنداعى باتىس قازاقستان اگرارلىق-تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عىلىم جونىندەگى پرورەكتورى، بيولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى ءالجان ءشامشىدىن دە پىكىر ءبىلدىرىپ، ەلىمىزدەگى كيىك سانى 4–5 ميلليونعا جەتكەن جاعدايدا جىل سايىن ولاردىڭ 20 پايىزىن ەتكە پايدالانۋعا بولادى دەگەن پىكىر ايتتى.