Ataqty alty tomdyq «Qylmys» romanynyń avtory, ómiriniń qyryq jylynan astamyn Qytaı túrmesinde ótkizgen jazýshy Qajyǵumar Shabdanuly týraly «Qazaqfılm» kınostýdıasy túsirgen «Elim-aı» oralmandar hronıkalary derekti fılminde mol maǵlumat beriledi. Fılmde jazýshynyń ómiri men shyǵarmashylyǵy týraly qundy estelikter aıtylady.

Talaıly taǵdyr ıesiniń dúnıeden ozǵan kúni qarsańynda «Qamshy» portalynyń oqyrmandarynyń nazaryna sol derekti fılmdi usynamyz. Fılmdi "Qamshy" portalyna Talǵat Qajıakparuly ákep usyndy.

Qajyǵumar Shabdanuly (1925 jyl, Tańsyq eldi mekeni, Shyǵys Qazaqstan oblysy - 15-aqpan, 2011 jyl, Sháýeshek qalasy, QHR) - jazýshy.

1930-shy jyldardyń basynda asharshylyqtan bas saýǵalap, ata-anasymen Qytaıdyń Shyńjań ólkesine qarasty Dórbiljin aýdanyna aýyp barǵan. Jergilikti halyqtardyń mádenı-aǵartý kóterilisi kezeńinde Dórbiljindegi «Qazaq-qyrǵyz uıymyn» basqarǵan. Alǵash ret 1958 j. «ońshyl», «solshyl» degen saıası aıyptaýlarmen sottalyp, 22 jylǵa bas bostandyǵynan aırylǵan Qajyǵumar jazasyn Taklamakan shólindegi Tarym lagerinde tolyq ótkerip, 1980 jyly bostandyqqa shyǵady.

1986 jyly jeltoqsanynda ulttyq derbestikti kózdeıtin «Úmit» atty partıa qurdy jáne Qazaqstannyń astyrtyn uıymdarymen baılanys jasady degen aıyptaýlarmen, shetel jansyzy degen jeleýmen 13 jylǵa ekinshi márte túrme jazasyna kesiledi. Bul jaza merzimin ol Úrimji qalasynyń №1 túrmesinde ótkizedi.

Qytaı ókimeti tarabynan saıası sebepterge baılanysty qýdalanǵany úshin Qajyǵumar Shabdanuly qamaýda otyrǵan kezde adam quqyǵyn qorǵaý jónindegi «Halyqaralyq raqymshylyq» (Amnestı ınterneshnl) uıymy ony «ar-ojdan tutqyny» dep tanyp, Qytaıdyń quzyretti resmı oryndarynan ol kisige baılanysty ádil tergeý men ashyq sot júrgizýin júıeli túrde talap etken.

Shyǵarmalary

«Qylmys» romany (2009), jalpy alty tomdyq kesek shyǵarma, jazýshy barlǵyn qytaı túrmesynde bitirgen. Bul shyǵarmasynda jazýshy bas keıipker Biǵádil arqyly óziniń bastan keshkenderin baıandap shyǵady, 30-jyldarǵy kazaqqa tóngen ashtyq apaty, solaqaı saıasattyń elge tóndirgen zardaby, Shynjańǵa asharshylqtan, qýǵyn súrginnen qashyp kelgen qazaqtardyń tiptide múshkil qalge túskeni, dúńgender kóterilsi, qytaıdyń óktemdigi baıandalady. Jazýshynyń bul kesek shyǵarmasy qazaq adebıetine qosqan úlken úlesi.

«Pana» romany , úsh aımaq kóterilisi kezindegi Sulýbaı batyrdyń áńgimesin arqaý etip jazylǵan tarıhı roman.