2017-2019 jyldarǵa arnalǵan Respýblıkalyq búdjet týraly zańdy qaraǵan Májilis depýtattary osylaısha dabyl qaǵýda, - dep habarlaıdy Qamshy.kz.

Memleket qaryzynyń artýy Ulttyq qorǵa úlken salmaq salyp otyrǵan kórinedi.

«2008 jyldan beri Qazaqstannyń memlekettik jáne memleket kepildik bergen qaryzdary 2,2 mıllıard dollardan búgingi kúni 32 mıllıard dollardan astam somaǵa artyp otyr. Bul qaryzdarǵa ketetin shyǵyndar tórt jyl ishinde segiz esege jýyq artyp, búdjet shyǵyndarynyń bilim berý, medısına sıaqty keıbir baptarynan asyp otyr. Memlekettik qaryzdyń kúrt artýy búdjet turaqtylyǵyna qysym jasaıdy. Ásirese, Ulttyq qor qarjysyn saqtaýda keri áseri kóp», - deıdi Májilis depýtaty Amanjan Jamalov.

Depýtatty munaı baǵasynyń barreli 30 dollardan, AQSH dollarynyń baǵasy 360 teńge shamasynda turaqtaǵan jaǵdaıda Ulttyq qordaǵy qarajattyń ári ketse bes jylǵa ǵana jetetini týraly málimet te alańdatyp otyr. Onyń aıtýynsha, aldaǵy úsh jylda búdjet túsiminiń negizgi bóligin shıkizattyq emes sektor quraıtyndyqtan, ol túsimder ulttyq valútada bolady. Al, qaryzdar kelisim-sharttar boıynsha baǵam aıyrmashylyǵy eskerile otyryp, shetel valútasymen qaıtarylady.

«Úkimet aldaǵy ýaqytta syrtqy qaryzdyń artýyn qalaı rettemek? Bul jerde Halyqaralyq valúta qorynyń derekterin alǵa tartý durys emes. Men HVQ málimetteri boıynsha Qazaqstannyń úkimettik qaryzdarynyń İJÓ-ge qatynasy 2014-2015 jyldary 14,7-den 23 paıyzǵa óskenin bilemin. Damyǵan elderde mundaı sıfrlar tipti 90-100 paıyzǵa deıin jetetinin bárimiz bilemiz. Biraq, olar – damyǵan elder. Onda ónerkásip pen qyzmet kórsetý salasy jaqsy damyǵan. Resýrstyq elderde jaǵdaı basqasha. Norvegıada bul – 28, Reseıde – 18, Iran men Chılıde – 17, Indonezıada – 27 paıyz. 90-100 paıyzdyq kórsetkishter Ulybrıtanıa, Germanıa, Fransıa syndy damyǵan elderge tán», - deıdi depýtat búdjet jobasyn tanystyrǵan depýtattarǵa qarata.

Al, Úkimettegiler bolsa, Qazaqstannyń qaryzy artyp bara jatqanyn moıyndaı otyryp, ony kiristerdiń azaıýymen jáne memlekettik baǵdarlamalardy júzege asyrý qajettiligimen túsindiredi. Mınıstrler qaryzdyń ósýinen qandaı da bir qaýip kútý qajet emes dep sanaıdy.

«Birden aıtaıyq, qaryzdy 90-100 paıyzdyq (İJÓ-ge qatysty) kórsetkishke deıin ósirý maqsatymyz joq. Búginde bizde shynymen de qaryzdyń belgili bir shamada ósýi baıqalyp otyr. Ol kiristerdiń túsýimen, birqatar baǵdarlamalardy júzege asyrýmen baılanysty. Biz halyqaralyq qarjy uıymdarynan uzaq merzimdi, «jumsaq» qaryzdar alýdamyz. Qazir úkimettik qaryz 21 paıyz, memlekettik qaryz 24 paıyz deńgeıinde. Bul aıyrmashylyq pen boljam Ulttyq banktiń syrtqy naryqta qysqa merzimdi notalardy shyǵarý boıynsha erkin jumysty jandandyrýyna baılanysty», - deıdi Ulttyq ekonomıka mınıstri Qýandyq Bishimbaev.

Onyń aıtýynsha, bul qaryzdyń bir bóligi turaqty qaryz bolyp sanalmaıdy. Mınıstr qazir qarjy mınıstrligimen, basqa da salalyq mınıstrliktermen ınfraqurylymdyq jobalardy júzege asyrýǵa memlekettik kepildik berý jónindegi josparlardy qaıta qarap jatqandaryn aıtady.

Alaıda, depýtattar memlekettik qaryzdyń shynaıy mólsheri resmı esepterdegi sıfrlardan kóp bolýy múmkin ekenin de aıtady. Ony naqtylaý úshin depýtattar kvazımemlekettik sektorǵa jatatyn jáne memleket balansyndaǵy ulttyq kompanıalardyń da qaryzdaryn esepke alýdy surap otyr.