Tanymal teleprodúser Baıan Esentaevanyń jýrnalıserge bergen suhbaty búgin vlast.kz saıtynda jarıa kórgen bolatyn. Qamshy portaly suhbatty yqshamdalǵan nusqasyn qazaqshaǵa aýdaryp nazarlaryńyzǵa usynady.
Zarına: Jaýap bergińiz kelmeıtin suraq bar ma? Aldyn-ala kelissek.
Baıan: Joq. Siz suraı berińiz. Áńgimelesý barysynda qoıylǵan suraqqa baılanysty «jaýap bergim kelmeıdi» dep ózim aıtamyn.
Zarına: Instagramyńyzda 2 mıllıon jazylýshyńyz bar. Qysqasy, jazylýshyńyz eń kóp medıa tulǵasyz. Mundaı úlken aýdıtorıasy bar adam óziniń oqyrmandyrynyń aldynda avtomatty túrde árbir sózi, is-qımyly úshin jaýapkershilik sezinedi. Siz kúıeýimdi keshirdim dep aıttyńyz. Keshirýdiń astarynda ne jatyr? 2 mıllıon halqyńyzǵa aǵynan jarylsańyz qaıtedi?
Baıan: Instagram men Twitter-ge tirkelgende osynsha tanymal bolamyn dep oılamappyn. Tolqynnan qalmaý úshin tirkele salǵan edim. Jalpy men bireýge eshqashan úlgi bolýdy armandaǵan emespin. Bireýge «maǵan qarap úlgi al» dep eshqashan aıtqan joqpyn. Búgingi tańda «Sizge uqsaǵysy keletin, sizden úlgi alatyn, sizdi jaqsy kóretin jazylýshylar aldynda jaýapkershiligińiz bar» degendi estip júrmin.
Shyn máninde – men eshkimge mindetti emespin
Biz bárimiz pendemiz. Qatelesemiz. Qatelesýge quqylymyz. Meniń kez kelgen sózim, áreketim qoǵam nazarynda. Iá, kúıeýimdi keshirdi dep óz sheshimdi aıtqan bolatynmyn. Keshirý úshin 4 aı qajet boldy. 4 aıdyń 3 aıy boıy essiz kúıde, tereń, qatty kúızeliste boldym. İshkenim antıdepressant, kórgenim emhana boldy. Qytaıǵa, Fransıaǵa baryp tolyqqandy tekseristen ótip, ıne terapıasyn jasadym. Bireý jaıly oılanýǵa shamam bolǵan joq. Ózim ózimniń kim ekenin bilmeı qaldym. «Meniń esimim Baıan, tegim Esentaeva, kimmin men?» - bul óz-ózime jıi qoıylatyn suraq boldy. Tańerteń tura salysymen dýshqa kirip, ózimniń nemen aınalysqanymdy, ıdeıalardy qalaı alatynymdy eske túsirýmen boldym. Esime túsire almadym.
Alǵashqyda fızıkalyq turǵysynan aýyrdym. Sosyn janym aýyrdy. Ekinshisi birinshisinen ǵana maǵan aýyrlaý tıdi. Eshbir dári jan aýrýyn basa almady.
Ony 15-20 jylǵa bas bostandyǵynan aıyrýy múmkin degen aqparatty estigende birtúrli bolyp qaldym. Ol meniń balalarymnyń ákesi, 22 jyl meniń qýanyshym men qaıǵymdy bólisken jan bolatyn.
3 aıdan keıin alǵash ret telefonmen sóılestik
Onymen ózim telefonmen sóıleskim keldi. Bul men úshin mańyzdy boldy. Betpe-bet kezdesýge daıyn bolmadym. Telefon arqyly bir saǵat tildestik...
Men únemi kúıeýimniń jaqsy ekendigin aıtyp júretinmin. Onym shyndyq. Kez kelgen áıel onymen baqytty ǵumyr keshe alýshy edi. Sebebi ol qamqor áke, jaqsy jar bolatyn. Basymyzdan keshkenimizdi bútin bir memleket bilip qoıdy. Ókinishke qaraı. Ol olaı bolady dep oılaǵan joq. Baqytbek tanymal medıa tulǵany emes óziniń áıeli, balalarynyń anasy Baıandy qınaǵysy keldi. Nátıjesin bilemiz. Bári bulaı bolady dep men de oılaǵan joqpyn.
Klınıkada jatqanda eldiń ishinde qandaı shý bolyp jatqanyn habarym bolǵan joq. Bárin bir jetiden keıin ǵana bildim. Presa meniń árbir qadamymdy baqylap jatyr eken... izime túsken eken... Aýrýhanada jatqanda bireý meni sýretke túsirip alypty. Ony da bilmedim... Sátti paıdalana otyryp, meniń ómirime arasha túsip, aman alyp qalǵan barlyq dárigerlerge, emhanaǵa alǵys bildirgim keledi.
Zarına: Ol foto boıynsha áli kúnge deıin suraq kóp. Fotony jasyryn túsirip alǵan medbıkege aıtar nazyńyz, taǵar aıybyńyz bar ma?
Baıan: Men oryn alǵan jaıttan keıin eshkimge renjimeıtin boldym. Sondyqtan meıirbıkege aıtar nazym joq. Ony óziniń ar-uıaty bilsin. Qudaı bárin kórip tur ǵoı. Meıirbıkeniń kim ekenin anyqtap jatpadym. Bárin sol qalpynda qaldyrdym.
Zarına: Aıtyńyzshy, bárine kináli qyzǵanysh pa?
Baıan: Iá, qyzǵanysh. Men onyń minezin jaqsy bilemin. Ol meni jan-tánimen súıdi. 22 jyl boıy úlken mahabbaty sezinip ómir súrdim. Mahabbattyń shegi bolmaǵan da qıyn eken. Alyp sezim adamǵa ne istetpeıdi?
Zarına: Telefonmen arqyly kúıeýińizben tildestińiz. Sodan keıin keshirim jasaımyn degen sheshim oıyńyzǵa keldi me?
Baıan: Joq, men sheshimdi Úndistanda bolǵanda qabyldap qoıǵanmyn. Úndistannyń hramdaryn aralap júrgende ártúrli adamdy (baıy bar, kedeıi bar, baqyttysy bar, baqytsyzy bar) kórdim. Úndi eliniń pálsapasy meniń ómirlik kózqarastarymdy ózgertti. Ol jaqta adamnyń baqytty onyń áleýmettik statýsyna esh baılanysy joq. Hramda kedeıge qyzmet jasap, hramnyń edenin jýyp, nan pisirip, kedeımen jerde bir tilim nandy bólisip jegen mıllıarderdi kórdim. Túsingenim – adam kez kelgen jaǵdaıda baqytty bola alady… Biz – meıirimsizbiz. Áleýmettik jelige kirseń shoshısyń. Aınala agresıaǵa, zulymdyqqa, kekshildikke, kórseqyzarlyqqa toly. Elge kúıeýimdi keshiremin degen sheshimdi qabyldap oraldym.
Zarına: Kúıeýińizdiń uzaq jyldar boıy temir torda otyrǵanyn qalamaǵandyqtan ony keshirdińiz be?
Baıan: Meniń sheshimim, keshirimim zańdy ózgertpesin bilgenmin. Biraq keshirgenim ózime qajet boldy. Keshirgennen keıin esh alańdamaı oǵan qońyraý soǵa alamyn. Bul qas dushpanǵa aınalǵannan jaqsy.
Zarına: Qıyn sátte qoldaý kórsetýdiń ornyna teris burylǵandar boldy ma jaqyndaryńyshdyń arasynda? Dos retinde kimdi joǵalttyńyz?
Baıan: Atalmysh sıtýasıada árkim ózin ártúrli qyrynan kórsetti. Bireýler palatasyna kirgizbedi, bireýler menimen sóılespedi dep renjip qaldy. Men jaı ǵana óz ózimmen qalǵym kelgenin olar túsingen joq. Men ómirbaqı sulý áıel boldym. Meniń sulýlyǵyma tań qalatyn. Maǵan qarap súısinetin. Al, qazir meniń keskin-kelbetim qısyq, bir kózim durys jabylmaıdy, al jurt bolsa maǵan renish artyp álek. Nómirimdi ózgerttim. Maǵan bes adam ǵana qońyraý shala alatyn. Menimen betpe-bet kezigip qalǵandar menimen ózderin qalaı ustarlaryn bilmedi. Meni tiri ólik retinde kóretin. «Qalyń qalaı?» degen suraqqa «Bári jaqsy. Alańdamaı, ózińdi erkin ustashy» degen jaýabyma tańyrqap «Ózgermepsiń!» degender boldy. Maǵan aqsha da usyndy, klınıka da tańdasty, jeke ushaqpen de qamtamasyz etkisi keldi. «Nur Otannan» bastap bári zvondady. Bárine kóp-kóp raqmet aıtamyn.
Madına: Elbasy zvondamady ma?
Baıan: Joq, zvondamady.
Zarına: Qoıylar suraq úshin keshirim suraımyn. Jańa bet-álpetińizge boıyńyz úırendi me?
Baıan: Qazaqstannan sol sebepti qashyp kettim. Shetelde boldym. Ol jaqta eshkim meni tanymady. Eshkim maǵan kózimdi baqyraıtyp tintip, zerttep qaramady. Jańa bet-álpetimdi, beınemdi qabyldaýym qajet. Áli qabyldaı almaı jatyrmyn. Ózimniń jaǵdaıyma Alla taǵalanyń sabaǵy retinde qaraımyn. Sulý kelinshekten suryqsyz áıelge aınaldym. Murnyma ota jasaýym qajet. Bet-álpetim jaıly, jasatatyn otam jaıly oılanǵym kelmeıdi.
Madına: Sizdi aýzym ashylyp, uıyp tyńdap otyrmyn, Baıan hanym. Janaryńyzǵa qaraı beremin... Ózińizdi demek sulý dep eseptemeısiz?
Baıan: Álbette, joq.
Madına: Sizben kelispeımin.
Baıan: Burynǵy túrim qandaı bolǵanyn jaqsy bilemin.
Zarına: Qudaıǵa únemi senýshi me edińiz?
Baıan: Únemi. Ómirimde esh jamandyq jasamaǵan adammyn. Kózine uıalǵannan tike qaraı almaıtyn adamym joq. Jumysta da, jeke ómirde de 22 jyl boıy ádiletti boldym. Sońǵy ret renjitkenim bolmasa. Renishtiń jazasyn aldym.
Zarına: Mundaı jaza ádiletti dep sanaısyz ba?
Baıan: Búkil halyqqa men áýlıemin dep aıta almaımyn.
Zarına: Sizdiń oıyńyzsha, jaza bastyńyz, sonyń jazasyn tarttyńyz – bul ádiletti. Áıel adam mundaı jazaǵa laıyqty dep oılaısyz ba?
Baıan: Ol úshin jaýap bere almaımyn.
Zarına: Áıelge adamǵa qol kóterý múmkin deısiz be?
Baıan: Qol kóterýge bolmaıdy. 22 jylda kúıeýim maǵan saýsaq ushyn tıgen emes.
Madına: 10 shilde kúni bolǵan oqıǵa 22 jyldyq baıandy ómirdiń berekesin joıǵandaı...
Baıan: Árıne. Ol sol úshin 9 jyl bas bostandyǵynan aıyrylyp otyr.
Avtorlar: Zarına Ahmatova, Madına Amanova
Aýdarǵan: Jazıra Baıdaly
