- Buqaralyq aqparat quraldarynyń jurtshylyqty obektıvti aqparatpen qamtamasyz etýdegi mańyzdy róli men mısıasyn sezine otyryp, - jalpyadamzattyq qundylyqtar men moraldyq-etıkalyq úlgi-qalyptarǵa jaqyndyqty tutastaı bólise otyryp, - sóz bostandyǵy men oı-pikir bildirý jýrnalısiń ajyramas quqyǵy, erkin buqaralyq aqparat quraldary qyzmetiniń mindetti sharty ekenin moıyndaı otyryp, - Adam quqyqtarynyń jalpyǵa ortaq deklarasıasyn, BUU-nyń Baspasóz bostandyǵynyń búkilálemdik hartıasyn, Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýsıasy men qoldanystaǵy zańnamalaryn basshylyqqa ala otyryp,Qazaqstan jýrnalıseri Qazaqstannyń jýrnalıseri men buqaralyq aqparat quraldary qyzmetkerleriniń moraldyq-etıkalyq qaǵıdattary men kásibı qyzmetiniń normalaryn qalyptastyratyn Qazaqstan Respýblıkasy jýrnalısiniń Etıkalyq kodeksin (budan ári qaraı – Kodeks) qabyldady.Kodeks ózindik tártip pen moraldyq-etıkalyq baǵdardyń quraly bolyp tabylady, jurtshylyq tarapynan jýrnalıser men buqaralyq aqparat quraldaryna senim men qurmet kórsetýge qol jetkizýge yqpal etedi.
1. KÁSİBI PARYZ1. Jýrnalıs óziniń qyzmetinde kásibi, sóz ben aqparat bostandyǵy, ishki saıası turaqtylyqty, konfesıaaralyq, etnosaralyq kelisimdi saqtaý, ulttyq aqparattyq qaýipsizdik pen qoǵamdyq adamgershilik ahýal múddesi úshin qyzmet jasaıdy. 1.2. Jýrnalıs qoly qoıylǵan, búrkenshik nemese anonımdi atymen, biraq ruqsaty jáne kelisimi boıynsha taratylǵan kez kelgen habarlamanyń senimdiligi úshin óziniń atymen jáne bedelimen jaýap beredi.
2. ÁLEÝMETTİK JAÝAPKERSHİLİK2.1. Jýrnalıs qoǵamnyń moraldyq jáne etıkalyq qaǵıdattarynyń nyǵaıýyna yqpal etedi. 2.2. Jýrnalıs ózine júktelgen qoǵamdyq jaýapkershilikti sezinedi jáne onyń qyzmeti qoǵamdyq múddege zalal keltirmeýin únemi qadaǵalaıdy. 2.3. Jýrnalıs qoǵamdyq tártiptiń turaqsyzdyǵyn, áleýmettik arazdyqty qozdyrýdy boldyrmas úshin dáleldenbegen aqparattan, asyǵys jáne tekserilmegen aqparatty jarıalaý men taratýdan bas tartady nemese atalǵan aqparattyń tekserilmegen sıpatyn kórsetedi.
3. ADALDYQ JÁNE QASAQANA İSTEMEÝSHİLİK3.1. Jýrnalıs adaldyq pen qasaqanashyldyq emes qaǵıdattaryn ustanady, kez-kelgen syrttan jasalatyn qysymdy joqqa shyǵarady. 3.2. Jýrnalıs kásibı mindetterin oryndaý barysynda aqparat alýdyń zańdy tásilderin qoldanady, aqparat kózine qysym kórsetpeıdi.
4. SENİMDİLİK JÁNE OBEKTIVTİLİK4.1. Jýrnalıs obektıvtilik, qasaqana emes qadam jasaý qaǵıdattaryn ustanady. 4.2. Jýrnalıs belgili bir máseleler boıynsha pikirlerdiń tolyq aýqymyn qaperge alady jáne ózi senimdiligine kóz jetkizgen aqparatty ǵana jarıalaıdy. 4.3. Senimdilik, tolyqtyq jáne obektıvtilik maqsatynda jýrnalıs aqparattardy túrli kózderden alý úshin barynsha kúsh-jiger jumsaıdy. 4.4. Jýrnalıs óziniń qyzmetinde derekterdi, pikirlerdi, baǵamdardy, boljamdardy, nusqalardy jáne joramaldardy jeke kózqarasy turǵysynan naqty aıyra biledi.
5. DEREKKÓZDER JÁNE QUPIALYLYQ5.1. Eger derekkózdiń kinásinen shyndyqty sanaly túrde burmalaýshylyq oryn alǵan nemese ony kórsetý dúrbeleńniń, saıası nemese áleýmettik-ekonomıkalyq turaqtylyqtyń bolmasa jalpyulttyq aýqymdaǵy materıaldyq zıannyń aldyn alýdyń jalǵyz tásili bolyp tabylǵan jaǵdaılarda jýrnalıs derek kóziniń aqparatyn ashý nemese qupıalylyǵyn saqtaý týraly sheshimdi óz betinshe qabyldaıdy. 5.2. Jýrnalıs qupıa aqparatty óziniń kásibı qyzmetinde jeke múddesi nemese basqa adamdardyń múddesi úshin paıdalanbaıdy.
6. JEKE ÓMİRDİ, AR-NAMYSTY JÁNE İSKERLİK QASIETTERDİ QURMETTEÝ6.1. Jýrnalıs jeke ómirdi, adamdyq ar-namys pen iskerlik qasıetti qurmetteý qaǵıdatyn basshylyqqa alady. 6.2. Jýrnalıs azamat pen zańdy tulǵanyń zańnamalyq turǵyda qarastyrylǵan jaǵdaılardan basqa kezderde qandaı da bir aqparatty usynýdan bas tartý quqyn moıyndaıdy. 6.3. Jýrnalıs aıryqsha kinásizdik qaǵıdatyn ustanady.
7. BÁSEKELESTİK JÁNE YNTYMAQTASTYQ7.1. Jýrnalıs zıatkerlik menshikti, onyń ishinde óz áriptesteriniń kásibı qyzmetinen týyndaıtyn zıatkerlik menshik quqyn qurmetteıdi. 7.2. Jýrnalıs áriptesteriniń quqyǵyn qurmetteıdi jáne adal básekelestik zańnamalaryn ustanady. 7.3. Jýrnalıser kásibı paryzyn oryndaý kezinde zardap shekken óziniń áriptesterine járdem kórsetedi.
8. QORǴAÝ JÁNE JAÝAPKERSHİLİK8.1. Jýrnalıs zorlyq-zombylyq nemese zorlyq-zombylyq qateri, til tıgizý, materıaldyq nemese moraldyq zardap jaǵdaıynda Qazaqstan zańnamasynda qarastyrylǵan tártip boıynsha sot jáne basqa da barlyq qorǵaný kepildikterin paıdalanady. 8.2. Jýrnalıs Qazaqstan Respýblıkasynyń qoldanystaǵy zańnamalaryn moıyndaıdy jáne ony buzǵany úshin jaýapkershilikti sezinedi. Degenmen, Kodeks jýrnalısi zańdy jáne jeke tulǵalar tarapynan sot tártibimen qýdalaýǵa negiz bolmaıdy. 8.3. Jýrnalısiń Kodeks erejelerin buzýy moraldyq jazǵyrýǵa ushyraıdy.
QORYTYNDY EREJELERAtalǵan Kodeks jýrnalıserdiń – Qazaqstan azamattaryna qatysy bar. Jýrnalısiń Kodekske qarym-qatynasy – ar-uıatyna baılanysty. Kodeksti ustanýǵa nemese buzýǵa májbúrleýge jol berilmeıdi. Qazaqstan Jýrnalıser odaǵy jáne Bas redaktorlar klýby basqarmalarynyń birlesken otyrysynda qabyldandy. 2012 jylǵy 30 qazandaǵy № 1 hattama. Qazaqstan Respýblıkasy, Astana qalasy www.minber.kz
Pikir qaldyrý