Resmı derekter boıynsha, Qazaqstanda 3 myń bala aýtızm sındromyna shaldyqqan, biraq is júzinde mundaı balalardyń sany anaǵurlym kóbirek. Bul týraly «Bolashaq» korporatıvtik qorynyń dırektory Dınara Shaıjúnisova aıtty.
«Bolashaq» qory qazirgi ýaqytta «Árbir bala mektepke laıyqty» jobasyn júzege asyrýda. Joba aıasynda aýtızm belgisi bar jáne erekshe kútimdi qajet etetin 120 bala mektepke baryp, sapaly bilim ala bastady.
«Biz mektepterge baryp, ınklúzıaǵa qoldaý bildiretin kabınetterdi ashyp jatyrmyz, pánaralyq mamandar tobyn qurýdamyz. Mamandar toby árbir erekshe balany jalpy bilim berý prosesine engizedi. Ár bala qalypty synypqa kiredi. Arnaıy kabınette balamen defektologtar, logopedter jumys isteıdi. Bizdiń jobada múldem sóılemeıtin, áleýmettik ortadan qashatyn balalar boldy. Eki jylda olardyń 90 prosenti mektep baǵdarlamasyn ıgerip ketti. Qazir olar baıqaýlar men olımpıadalarǵa qatysady, dostarymen kúndelikti aralasady», - dedi D. Shaıjúnisova.
Ázirge Astana men Almaty mektepterinde 10 arnaıy kabınet bar. Aldaǵy eki jylda «Bolashaq» qory Qazaqstannyń barlyq óńirinde ashýdy josparlap otyr. Sonymen birge, D. Shaıjúnisova baladaǵy aýtızm dıagnozyn qabyldaǵysy kelmeıtin ata-analardyń bar ekenin atap ótti. Aýtızm - qorqynyshty dıagnoz emes. Damyǵan elder aýtıst balalarmen jumys isteýde medısınalyq úlgiden bilim berý úlgisine áldeqashan aýysqan.
«Árıne aýtızmniń spektri tómengi fýnksıonaldylyqtan danyshpandyqqa deıin óte keń. Balalar ártúrli bolady. Matematıkadan úzdik nátıje kórsetip, shapshań oqýdy úırene almaı ketýi múmkin. Bul úshin balany úıge qamap qoıýǵa bolmaıdy. (...) Qazaqstanda aýtızmdi psıhıkalyq aýytqýshylyqtar spektrine jatqyzady. Sol sebepti, ata-analar psıhıatrıalyq mekemelerge kelip, psıhıatr ǵana berýge quqyly dıagnoz alýǵa mindettelgen. Qoǵamnyń bul dıagnozdy qabyldamaýynan, ata-analardyń barlyǵy derlik emhanaǵa kelmeıdi. Budan statısıka ózgeredi. Qazir resmı derek boıynsha, Qazaqstanda 3 myń bala aýtızmmen aýyrady deımiz, biraq, shyn máninde olardyń sany anaǵurlym kóbirek», - dep óz sózin tolyqtyrdy Dınara Shaıjúnisova.
Eske sala ketsek, 2008 jyldyń 2 sáýirinde BUU Bas Assambleıasynyń Aýtızm máselesi jónindegi aqparat taratý kúnin belgileý týraly sheshim qabyldady. Bul kúni tutas álemde ǵımarattar balalardaǵy aýtızm máselesine qoǵam nazaryn aýdarý úshin kók túske boıalady.
Búgin Astanada aýtızm jáne ózge de erekshe kútimdi qajet etetin balalar úshin «Kokonyń qupıasy» múltfılminiń beıimdelgen kórsetilimi ótti. Onda balalardyń jaılylyǵy úshin múltfılm dybysy baıaý shyǵarylyp, jaryq qosýly turdy jáne yńǵaıly jastyqshalar men sý bótelkeleri qoıyldy.
Pikir qaldyrý