Búgin Maqtaral aýdanynda aýyl sharýashylyǵy salasynda atqarylyp jatqan jumystar jáne maqta daqylynyń zıankesterimen kúresý sharalary taqyrybynda semınar-keńes bolyp ótti. "Ketebaı" aýylsharýashylyq óndiristik kooperatıvinde ótken is-sharaǵa aýdan ákimi Jamantaı Beısenbaev arnaıy qatysyp, jıyndy júrgizip otyrdy.
Eń birinshi bolyp sózge shyqqan aýdan ákiminiń aýyl sharýashylyǵy boıynsha orynbasary A.Mahambetov aýdanda 138 myń gektar egistik alqap 100 paıyz paıdalanylyp, tolyǵymen egin egilgendigin atap ótti. Sondaı-aq, elimizdiń eń kúngeıinde ornalasqan aýdannyń dıqandary qazirdiń ózinde 46732 tonna qyryqqabat, 585 tonna sarymsaq, 1429 tonna baklajan, 718 tonna bolgar buryshy jáne 13593 tonna baqsha ónimderin óndirip, shetelge eksporttaǵanyn aıtty.
Jıyn barysynda aýdandyq boljam ortalyǵynyń basshysy B.Myrzaev aýdan kóleminde maqta daqyly zıankesteriniń taralýy týraly habarlady. Búgingi tańda mekemeniń zertteý jumystarynyń nátıjesinde aryq-atyzdar men aram shópterden ótken zıankester maqtalyq alqaptarǵa tarala bastaǵan. Atap aıtqanda, 29-mamyr kúni órmekshi kenesiniń alqaptarǵa taralǵany habarlansa, "Ketebaı" óndiristik kooperatıviniń maqtalyq alqabynda maqta kóbeleginiń jumyrtqa qoıa bastaǵany anyqtalypty.
"Bir analyq kóbelek 700-den 2500-ge deıin jumyrtqa sala alady. Aýa-raıyna baılanysty jumyrtqadan 2-6 kúnniń ishinde juldyz qurttar shyǵyp, maqtanyń japyraqtaryna zıan keltire bastaıdy. Sondyqtan, dál qazir maqta zıankesterine qarsy bıologıalyq kúresti jedel qolǵa alýymyz kerek. Atap aıtqanda, maqta kóbeleginiń ár urpaǵynyń jumyrtqa salý kezeńine qarsy tıhogramma jáne altynkóz jándikterin jiberý qajet" - dedi B.Myrzaev.
Kelesi sózge shyqqan aýdandyq aýmaqtyq ınspeksıa basshysy T.Elshibaev aýyl sharýashylyǵy taýaryn óndirýshilerine egistik alqaptaryn saqtandyrý jáne karantındik zıankestermen, aramshóptermen kúresý jumystary týraly baıandady. Inspeksıa basshysy aýdanda sary shyrmaýyq shóbiniń shekten tys kóbeıip ketkendigin aıtyp, onymen birigip kúresý úshin sharýalardy qulaǵdar etti.
Semınar-keńeste sharýalar maqta zıankesterine qarsy turýǵa baǵyttalǵan tájirıbelerimen, ózderiniń oılap tapqan ǵylymı-tehnıkalyq sharalarymen bólisti. "Nuraly jer" sharýa qojalyǵynyń tóraǵasy Erbol Eralıev byltyr maqta zıankesterine qarsy kúreste "Karagen" hımıalyq preparattyń óte paıdaly bolǵanyn aıtyp, ony paıdalanýdyń joldaryn túsindirdi. Sondaı-aq, "KazAgroVetsnab" JSHS-nyń Maqtaral aýdanyndaǵy ókili D.Dúısenbekov maqta daqylynyń zıankesterine qarsy qoldanylatyn basqa da hımıalyq prepparattar týraly baıandady.
Jıyndy qorytyndylaǵan aýdan ákimi J.Beısenbaev: "Memlekettik eń birinshi baılyǵy - ol halyq jáne onyń densaýlyǵy. Hımıkatty shashyp jatqan sharýalar óziniń densaýlyǵyna zıanyn tıgizip jatqanyn bilýi kerek. Biz bıotásilderdi qoldana otyryp barynsha ekologıalyq taza ónimder shyǵarýymyz qajet. Eger, bıotásilder paıda bermeı is nasyrǵa shapqanda ǵana hımıalyq tásildi qoldana berýge bolady" - dedi.
Aıta keteıik, Qaraqaı aýyldyq okrýgi, Ketebaı aýylyndaǵy «Nur-Ketebaı» aýylsharýashylyq óndiristik kooperatıviniń aýyl sharýashylyǵy zıankesterine qarsy kúresetin bıolaboratorıasy, tuqymdyq maqta shıtin tazalaıtyn, irikteıtin, dárileıtin tuqym sehy bar. Sondaı-aq, qýaty 100 traktorǵa eseptelingen ortalyq jóndeý sheberhanasy, janar-jaǵarmaı qoımasy, qurylys brıgadasy, 9 maqta brıgadasy, maqta qabyldaý pýnkti men ortalyq qoımasy da jumys jasaıdy. Kooperatıv óziniń tehnıkalyq bazasy jáne jumys kúshiniń arqasynda byltyr maqta zıankesterine qarsy turyp, mol ónim alýǵa qol jetkizdi.
