Aleksandr Kýznesov almatylyq Syrym Muratqalıevtiń ólimi boıynsha «Baıqaýsyzda ólimge ákelip soqqan densaýlyqqa zıan keltirý» baby boıynsha sottalǵan. Qapshaǵaı qalalyq soty jazanyń ótelmegen bóligin 1 mln 97291 teńge aıyppulǵa almastyrdy. Bir apta buryn ol bostandyqqa shyqty. Aleksandr Kýznesovtiń Informburo.kz korespondentine bergen suhbatyn yqshamdap nazarlaryńyzǵa usynyp otyrmyz.
– Jazany jeńildetý úshin qandaı jumystar atqardyńyz?
- LA-155/14 mekemesine kelgen kúnnen bastap, basymnan ótken jaǵdaılardy bir sátke bolsa da umytyp, jazasyn óteýshiler úshin de paıdaly is jasaý úshin qoǵamdyq jumyspen aınalystym. Meniń usynysym boıynsha túrme aýlasyndaǵy dúkenniń jumysy jaqsartyldy. Biz baqsha jasap, túrli úıirmelerdi uıymdastyrdyq. Ol áli kúnge deıin jumys isteıdi.
Men kolonıaǵa 2016 jyly keldim. 2015 jyly jemis aǵashtary da bolǵan eken. Barlyǵyn shaýyp tastaǵan. Kóńilge qaıaý uıalatatyn jer. Biraq qazir barlyǵy qaıta qalpyna keltirilip jatyr. Adamdar turýǵa bolatyn jerge uqsap qaldy.
– Joǵaryda aıtyp ótken dúkenniń jaǵdaıy qandaı edi?
Zań boıynsha mekemede jazasyn óteýshilerdi barlyq qajetti taýarmen qamtamasyz etetin dúken bolý kerek. Jazasyn óteýshilerge aıyna bir ret jalaqy beretin. Sol ýaqytta dúken ashylady. Kelesi aıǵa deıin jazasyn óteýshiler eshteńe satyp ala almaıdy. Jalaqydan tys týystary aqsha jibergen jazasyn óteýshiler eshteńe satyp ala almaı qalatyn. Tekseris júrgizilmegendikten satýshy aıyna bir ret qana dúkendi ashyp júr degen oıǵa keldim. Shaǵym túsirgennen keıin tekseris júrgizildi. Dúkenshimen kelisim shartqa ózgerister engizildi. Osydan keıin satýshy kúndelikti dúkendi ashyp, qajetti taýarmen qamtamasyz etýge májbúr boldy.
– Mekeme basshylyǵy buǵan qalaı qarady? Belsendilerdi onda onsha unata bermeıtin shyǵar...
Kolonıada «belsendi» sózi jaqsy maǵynada qoldanylmaıdy. Qazirgi ákimshilik lıberaldy. Bastapqy kezde bolǵan basshylyq maǵan jáne basqa da adamdarǵa qıyndyq týdyrǵan edi. Meniń shaǵymym boıynsha mekeme ákimshiliginiń bir qyzmetkeriniń ústinen qylmystyq is qozǵaldy. Burynǵy ákimshilik kezinde zań múlde oryndalmaǵan. İs áli bitpedi, sondyqtan birdeńe deýdiń qajeti bar ma, joq pa bilmeımin. Ádette mundaı jaǵdaı týraly eshkim tis jaryp aıtpaıdy. Sebebi ózine senimdilik jaǵy aqsap turǵan nemese ózin damytýda máseleler bar adamdar qaqpadan ótkennen keıingi jer óz memleketi dep oılasa kerek. Olar sózderi men áreketterine jaýap bermeıdi. Zańǵa baǵynbaıdy. Buǵan barlyq adam shydap turmaq emes. Buryn men ǵana shaǵym túsiretinmin, ýaqyt óte kele kóbi bassyzdyq týraly jaza bastady. Qazir osy is boıynsha tergeý jumystary bastaldy.
- Kolonıada nemen aınalystyńyz?
-Kolonıadaǵy ómir – ish pystyrarlyq. Barlyǵy ýaqytpen. Kúnderdiń bir birinen esh aıyrmashylyǵy joq. Tań erteń turý, tańǵy as, túski as, keshki as, uıyqtaý. Men birneshe úıirme uıymdastyrdym. Kóp kitap oqydym, jumys istedim. Túrmege izdep kelgen dostarym maǵan kúsh berdi.
Bastapqy kezde qara jumysshy boldym. Odan keıin mekemeniń medısınalyq sanıtarly bóliminde jumys istedim. Oıym bóliný úshin qosymsha jumys istedim. Dostarym jibergen kitaptardy oqydym. Aılyǵym – 24 myń teńge boldy. Qara jumysshy bolǵanda jalaqym 15 myń teńge bolatyn. Ózime kóp aqsha jumsamaıtynmyn. Anama aqsha kerek ekenin bilgende oǵan jibere bastadym. Zańger jáne elektr-tehnıkalyq jumystardy da atqardym. Kameralastaryma shaǵym, ótinish jazýǵa kómektestim. Zańgerlik keńes berdim. Kolonıadan shyqqanda ótinish pen shaǵymnyń birneshe úlgisin tastap kettim.
- Osy úsh jyl ishinde qandaı sátter erekshe esińizde qaldy?
- Qýanyshty sátter kóp bolmady, alaıda negatıvti ysyryp qoıaıyqshy. Ákimshilik aýysqanda azaptaýlarǵa toqtaý qoıyldy. Basqa jasaqtaǵylarmen birigip birneshe úıirme uıymdastyrdyq. Aǵylshyn tilin úırený, sportpen shuǵyldaný degen sekildi. Sportqa kóbi qyzyqty. Kúndelikti jattyǵýlar. Munyń barlyǵy jazany jeńildetýge qajetti qujattarǵa kiristirildi. Bul estelikterdiń ishindegi eń jaǵymdysy bolar.
– Kórshilerińizben qarym-qatynasyńyz qandaı boldy?
- Jaqsy. Jańa dostar taptym. Olarmen bostandyqta aralasyp turamyn dep josparlap otyrmyn.
– Kolonıada shýly ispen túrmege túskenderdi kezdestirdińiz be?
- Áset Mataev (QazTAG dırektory) pen Qaırat Jamalıevpen (Alıbı isi boıynsha sottalǵan) aralastym. Barlyǵyna jalyndy sálem. Óte jaqsy jigitter.
- Jaqsy jumys taba alamyn dep oılaısyz?
- Men jumys týraly oılandym. Osyndaı jaǵdaı ótkergen adamdarmen sóılestim. Sottalǵandarǵa jumys tabý qıyn ekenin aıtady. Men buǵan deıin qarjy mekemelerinde jumys istedim. Meniń oıymsha, meni ol jerge jaqyndatpaıdy. Sebebi men túrmede jatyp keldim. Ázirshe bilmeımin. Kóremiz. Programmıst, aıtıshnık bolyp jumys isteı alamyn. «Sıfrly Qazaqstan» baǵdarlamasy aıasynda jumys taba alamyn dep oılaımyn.