Almaty oblysynyń Eńbekshiqazaq aýdanyna qarasty Nura aýylynda «Sonar – 2013» respýblıkalyq qusbegiler jarysy ótti. 40-qa tarta qusbeginiń basyn qosqan jarysqa at arytyp kelgen aqparat quraldary men saıatshylyqty jany súıgen jurt ta az emes. Sonymen qatar shetelden kelgen qonaqtar da boldy. Qazaqtyń saıatshylyq ata dástúrin ulyqtap, ulttyq ónerdi qoldaý maqsatynda uıymdastyrylyp otyrǵan bıylǵy jarys Nura aýylynyń Jalaıyr Shora atyndaǵy qusbegiler ortalyǵynyń qurylǵanyna 25 jyl tolýyna arnalyp otyr. Qazaqtyń jeti qazynasynyń biri – qyran qus búrkitti halqymyz ejelden ańshylyqqa shyqqanda qasyna serik etip, saıatshylyqty dástúrge aınaldyrǵan. Zertteýler boıynsha 3 myń jyldyq tarıhy bar tól ónerimiz búginde jalǵasyn taýyp keledi. Sondaı-aq qusbegiliktiń Qazaqstannyń ulttyq sport oıyndarynyń tizimine engenine bıyl – 15 jyl. «Qansonarda búrkitshi shyǵady ańǵa» demekshi, jarysqa tazysyn ertip, qus salyp júrgen Aqmola, Jambyl, Atyraý, Pavlodar oblystary, Astana qalasy men Almaty oblystarynyń Eńbekshiqazaq, Raıymbek aýdandary jáne Tekeli qalasynan kelgen 40 búrkitshi qatysyp, aqtyq synǵa 8-i iriktelip alyndy. Qusbegiler jarysy osymen Almaty oblysynda 15-ret ótip otyrsa, onyń 12-si osy Nura aýylynda ótýde. Almaty oblysy, Týrızm, deneshynyqtyrý jáne sport basqarmasynyń bastyǵy Muhıt Tursynbaevtyń aıtýynsha, jarystyń negizgi maqsaty – jastarymyzǵa salaýatty ómir saltyn nasıhattap, halqymyzdyń asyl murasy – qusbegilikti álemdik deńgeıge kóterý. – Almaty oblysynda eń alǵash ret jarysty ótkizgende bar-joǵy 15 búrkitshi qatysqan bolatyn. Búginde jarysqa elimizdiń 6 oblysynan 40 búrkitshi qatysyp otyr. Respýblıka boıynsha 100-ge tarta qusbegiler bolsa, sonyń 40-qa jýyǵy Almaty oblysynda. Onyń ishinde 20-dan astam búrkitshi osy Nura aýylynda, – deıdi «Jalaıyr Shora» qusbegiler ortalyǵynyń basshysy Baǵdat Múptekqyzy. Jarysqa qatysqan saıatshylarymyz búrkittiń tomaǵasyn sheship jiberip, aldymen qoıanǵa, keıin túlkige saldy. Saıatshylardyń kútip, baptaǵan qyraǵy búrkitteriniń keskin-kelbeti, qyrandy qolǵa qondyrý sheberligi tabıǵattyń keń aıasynda tóreshiler synyna tústi. Bas júldeni Almaty oblysynyń 19 jastaǵy saıatshysy Báıetbaı Ómirhan qanjyǵasyna baılap, 100 myń aqshalaı syılyqqa ıe boldy. 7 jasynan bastap qyrǵı, qarshyǵa salyp, ata-dástúrden qalǵan qusbegilik ónerimen aınalysyp kele jatqan Ómirhannyń jarysqa búrkitpen alǵash ret shyǵýy. «Qusbegilik ónerine ǵashyq etip, qolymyzǵa qyran qus alyp, atqa minip, keń dalada josyp júrýdiń ózi Allanyń bergen syıy dep bilemin» deıdi Aıtuıaq atty 9 jasar búrkitpen jarysqa shyqqan Ómirhan. Búrkitshilerdiń aıtýynsha, aıazdy, boran kúnderi taýdyń basynda búrkitti qolǵa alyp júrý ońaı emes. Tipti keıde túlki búrkittiń aıaǵyn tistep alatyn kezder bolady. Baby kelispese, búrkitti arandatyp ketýi de múmkin eken. Búginde Nura aýylyndaǵy «Jalaıyr Shora» Qusbegiler ortalyǵy bar. Qusbegilerdiń qural-jabdyǵyn daıyndaıtyn sheberhana da ashylǵan eken. Alaıda áıgili qolóner sheberi, etnograf-ǵalym Dárkenbaı Shoqparulynyń shákirti Ulan Erejanuly osyndaǵy qusbegilerdiń balalaryn ónerge baýlýdy maqsat etkenimen, qarjy qıyndyǵynan bul aıtýly is órkendemeı turǵan kórinedi. – Búrkitshilerdiń kóp shoǵyrlanǵan jeri osy Nura aýyly bolǵan soń, sheberhana osynda ǵana. Al qalanyń ishinde joq, sondyqtan aýqymyn keńeıtsek deımiz. Men osy «saıatshylyq qural-jabdyqtar» taqyrybynda memleket boıynsha alǵashqy bolyp 2000 jyly dıplomdyq jumysyn qorǵadym. Ulttyq óner akademıasynda bul memleket boıynsha tuńǵysh qorǵalyp otyrǵan jumys bolatyn. Munda saıatshylyqqa kerek zattardy qaıta jańartyp, jańa estetıkalyq túrin kórsetip, asyl tastarmen, kúmispen qaptaý jumystary jaıynda qozǵadym. Odan keıin bul is jalǵasyn tapty, – deıdi sheberhana basqarýshysy Ulan Erenjanuly. Búginde Nura aýylyndaǵy «Jalaıyr Shora» Qusbegiler ortalyǵy bar. Qusbegilerdiń qural-jabdyǵyn daıyndaıtyn sheberhana da ashylǵan eken. Alaıda áıgili qolóner sheberi, etnograf-ǵalym Dárkenbaı Shoqparulynyń shákirti Ulan Erejanuly osyndaǵy qusbegilerdiń balalaryn ónerge baýlýdy maqsat etkenimen, qarjy qıyndyǵynan bul aıtýly is órkendemeı turǵan kórinedi. – Búrkitshilerdiń kóp shoǵyrlanǵan jeri osy Nura aýyly bolǵan soń, sheberhana osynda ǵana. Al qalanyń ishinde joq, sondyqtan aýqymyn keńeıtsek deımiz. Men osy «saıatshylyq qural-jabdyqtar» taqyrybynda memleket boıynsha alǵashqy bolyp 2000 jyly dıplomdyq jumysyn qorǵadym. Ulttyq óner akademıasynda bul memleket boıynsha tuńǵysh qorǵalyp otyrǵan jumys bolatyn. Munda saıatshylyqqa kerek zattardy qaıta jańartyp, jańa estetıkalyq túrin kórsetip, asyl tastarmen, kúmispen qaptaý jumystary jaıynda qozǵadym. Odan keıin bul is jalǵasyn tapty, – deıdi sheberhana basqarýshysy
Ulan Erenjanuly. Aıqyn
Pikir qaldyrý