Qazaqstanda qazaq tiliniń mereıin ústem etý úshin túrli baǵdarlamalar qabyldanyp jatyr. Onyń kózdeıtin maqsaty bir – qazaq tiliniń qoldanys aıasyn keńeıtý, qazaq tiline degen suranysty arttyrý, is-qaǵazdardy qazaq tilinde júrgizý. Qazaqstan Respýblıkasy halqynyń ana tilin meńgere otyryp, suranysqa qaraı ózge tildi úırenýine jaǵdaı jasaýdy da kózdeıdi. Máselen, álem sóıleıtin aǵylshyn tilin jetik meńgerýi úshin de túrli qadamdar jasalýda.
Aqyn, jazýshylar, fılosoftar til týraly kóptegen danalyq sóz qaldyryp ketken. Qaı qaısysy bolmasyn tildi dáriptep onyń ár ult mańyzdylyǵyn aıryqsha atap ótti. Ár ultty onyń geografıalyq ornalasýy, dástúri, mádenıeti, dili men ana tili aıǵaqtaıdy. Ár ulttyń ana tili onyń eń basty qundylyǵyn, eldiń tuǵyrly tiregi, Qazaqstan halqynyń rýhanı baılyǵy, ótkeni men bolashaǵynyń aıqyn kórinisi. Til qaı elde, ultta bolmasyn qasterli, qasıetti, qudiretti.
Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik tili - qazaq tili. Ana tilimiz – dúnıejúzinde bar tilderdiń ishindegi eń baı, óte ádemi tilderdiń biri ári biregeıi. Qazaq tiliniń mereıin ósirip, qazaqstandyq qoǵamda onyń qoldanys aıasyn arttyrý maqsatynda kóptegen sharalar atqarylýda.
Ol úshin Qazaqstan Respýblıkasynda arnaıy baǵdarlama qabyldandy. Iaǵnı Tilderdi damytý men qoldanýdyń 2011-2020 jyldarǵa arnalǵan memlekettik baǵdarlamasy.
Onyń maqsaty bıik, aıasy keń. Qazaqstanda tilderdi damytý men qoldanýdyń 2011-2020 jyldarǵa arnalǵan memlekettik baǵdarlamasy qabyldanǵanda onyń aıqyn mindetteri, naqty maqsattary, jospardy iske asyrýdyń ýaqyt shkalasy belgilendi.
Sarapshylar, memlekettik tildiń aıasyn keńeıtý, ǵylym, bilimniń damýyna úles qosatyn alǵy sharttardy júzege asyrý, jańa tehnologıanyń tilin túsinip, túrli salada kún sanap shyǵyp jatqan mańyzdy jańalyq pen tolassyz damý aǵynyna ilesý úshin álemdik aǵylshyn tilin úırenýge yqpal etip, túrtki bolýdy kózdeıdi. Ondaǵy maqsat Qazaqstan Respýblıkasy halqyna qazaq tilin keńinen nasıhattap, tulǵa retinde damýǵa qosalqy faktor retinde kómektesetin, jańa ǵylym, bilim áleminiń esigin aıqara ashýy úshin kómektesý, oǵan múmkin berý. Osylaısha Qazaqstan azamattaryn jappaı saýattandyryp, memlekettik tilge qatysty máseleni sheshý, bilimdi, saýatty, qazaq tilin jetik meńgergen azamattarǵa múmkindik asha otyryp, eldiń áleýmettik, ekonomıkalyq jaǵdaıyn túzeý. Sebebi, ony tereńinen zerdeleıtin bolsaq, joǵaryda atap ótken ǵylym, bilim, aqyl, parasat, óz ana tiline degen mahabbat Qazaqstan Respýblıkasy bolashaǵyna oń áserin bermeı qoımaıdy. Ol qaı salada bolmasyn.
Tildi jeke nysan retinde alyp ony adamnyń oılaý júıesine, tulǵalyq qalybyna, oılaý júıesine, bir tildi ıgere otyryp, ózge tildi úırenýge kelgende onyń tehnıkasynyń tereń ıgere otyryp, mıdyń jumys isteý qabiletine qanshalyqty áser beretinin keremet áser beretinin ǵalymdar fızıkalyq, bıologıalyq, fızıologıalyq turǵyda jan-jaqty zerttep, onyń tek paıdasy bolatynyn dáleldep ketken.
Muny Qazaqstan Úkimeti jete túsinedi, biledi. Sol sebepti Qazaqstan Respýblıkasy halqyn túrli baǵdarlamalar, túrli saladaǵy reformalar arqyly bilim, ǵylymǵa baýlý, tildi úıretý, eń bastysy óziniń ulttyq tamyrynan ajyramas úshin qazaq tiliniń aıasyn keńeıtýdi myqtap qolǵa aldy.
Qazaqstannyń barlyq óńirlerinde derlik qazaq tilin úırenýge yntalandyrý, qazaq tilin erkin meńgergen ózge ult ókilin mysalǵa ala otyryp, ózgelerdi yntalandyrý, qazaq tilin úırenýge tez ári yńǵaıly oqýlyqtardy shyǵarý, túrli semınar uıymdastyrý, túrli qazaq tiline qatysty báıgeler uıymdastyrý.
Temirlan Hasanov
