Qamshy.kz aqparat agenttigi oqyrmandar nazaryna Arman Berdalınniń kez kelgen qazaqqa oı tastar termesin usynady.

JOQ İZDEP JÚRMİN 

Joq izdep júrmin joǵaltyp alyp barymdy, 
Jol izdep júrmin qaıtarar ótken shaǵymdy. 
Birligim nege búırekteı ketti bólinip, 
Túndigim nege tús aýmaı jatyp jabyldy. 
Jurt emes pe edik judyryqqa uqsap jumylǵan, 
Ult emes pe edik ul menen qyzy daryndy. 
Zań izdep júrmin qorǵaıtyn qolda barymdy, 
Jan izdep júrmin túsiner muń men zarymdy. 

El izdep júrmin azansyz tańy atpaǵan, 
San ǵasyr boıy saqshydaı saltyn saqtaǵan. 
Tabysyn emes, namysyn qorǵap tumardaı, 
Maly úshin emes, ary úshin bolǵan aqtaban. 
Qol ushyn sozyp jesiri menen jetimge, 
Ol úshin odan aqy dámetip jatpaǵan. 
Muragerlerin besikten bastap úıretip, 
Qulagerlerin qulyn kezinen baptaǵan. 

Osynyń bári kórgen tústeı bop keshegi, 
Joq bolyp ketti jat jurttyń juǵyp keseli. 
Jerinip júrmin ózimnen-ózim bul kúni, 
Demigip júrmin dertimniń bolmaı esh emi. 
Mol muram qaıda, dombyram qaıda joǵaldy?! 
Batystan gýlep baraban úni esedi. 
Qoǵamym mynaý qarǵasyn tórde saıratyp, 
Tulpardan ozyp báıgini alǵan esegi. 

Er izdep júrmin eli úshin attan túspegen, 
İritki salmaı izin qaldyrǵan ispenen. 
Ekpini emen julatyn qaıran erlerim, 
Alyp dalamdy alyp qalǵan-dy kúshpenen. 
Qolymda barda altynnyń bilmeı baǵasyn, 
Qadirin bilmeı qaldyq dep qatty tistenem. 
Olar da qazir ortamnan ketti kórinbeı, 
Altyndy qatar qoıǵannan keıin myspenen. 

Arystarym-aı shetinen bári abadan, 
Qyraǵy kózben qıany sholyp qaraǵan. 
Burynǵy erler qorǵaǵan ult pen urpaǵyn, 
Búgingi erler qatynyn soǵyp sabaǵan. 
Jaý kelse qarsy shabady degen batyrlar, 
Birligi ketip, bir-birin alǵan jaǵadan. 

Qarttardy izdeımin baýyry bútin, basy aman, 
Dáýren-aı, shirkin, ǵasyrdan uzaq jasaǵan. 
Abyzdarym-aı, aınalyp tórdiń sánine, 
Kúrekteı qolmen bilekteı maıdy asaǵan. 
Aqylyn aıtyp, batasyn berip barshaǵa, 
Shejiresi men tarıhyn tasqa qashaǵan. 

Shaldar kóbeıdi din emes, jyndy dos etken, 
Araqqa bógip, tura almaı jatqan tósekten. 
Qarta oınap júrgen qarttardyń qalmaı qadiri 
Dýaly aýzy bosamaı jatyr ósekten. 
Seksenge jasy, toqsanǵa, júzge jetse de, 
Ǵumyryn qaıtem qulshylyǵy joq bos ótken. 

Ájeni izdeımin áz júzin ájim qaptaǵan, 
Qarynǵa salyp maı menen qurtyn baptaǵan. 
Saqtaǵan súrin kebejesiniń túbinde, 
Nemerelerim jesin dep dámin tatpaǵan. 
Kelinge senbeı kenjesin asqa toıdyryp, 
Jaqyndarynyń jaı-kúıin bilmeı jatpaǵan. 

Qazirgi ájeń jetpiske jetken jasy bar, 
Qıylǵan qasy, boıalǵan seldir shashy bar. 
Maıdyń ornyna margarın alyp dúkennen, 
Shaıdyń ornyna sharapty iship shashylar. 
Nemere emes, mysyǵyn basyp baýyryna, 
Shóbere emes, kúshigin kútip asyrar. 

Kelin izdeımin alǵysyn eldiń alatyn, 
Jolyńdy kespeı ıilip sálem salatyn. 
Qabaǵyn shytpaı qartaıǵan ata-enesin, 
Tamaǵyn berip, barymen baptap baǵatyn. 
Túsken úıiniń tútinin túzý shyǵaryp, 
Oshaqtyń otyn óshirip almaı jaǵatyn. 

Qazirgi kelin ár aıtqan sózin zań qylyp, 
Kerilip jatar uıqysyn uzaq qandyryp. 
Qaýqarsyz qalǵan qart ata-enesin jaqtyrmaı, 
Aıǵaıy menen oıbaıy turar jańǵyryp. 
Qara shaldarym qara shańyraǵyn qaldyryp, 
Qarttardyń úıin panalap ketti-aý qańǵyryp. 

Qyzdardy izdeımin laılatqyzbaǵan tunyǵyn, 
Qyryq úı bolyp qadaǵalaǵan qylyǵyn. 
Aınadan basqa ajaryn eshkim kórmegen, 
Bes kúnde tarap, on kúnde órgen burymyn. 
Domalaq ana, Aıǵanym menen Zeredeı, 
Asyldarymnyń taba almaı júrmin synyǵyn. 

Qyzdarym mynaý boıaýyn jaǵyp bir batpan, 
Syra simirip, temekisinen kúl qaqqan. 
Turmysqa shyqpaı balaly bolyp úlgerip, 
Qyz Jibekterim qyzyǵyn erte urlatqan. 
Láılimder láılip, Eńlikter ashyp etegin, 
Tomırısterim túngi klýbtarda tún qatqan. 

Balany izdeımin atanyń atyn tanytqan 
Bes jastan bı bop oq boıy ozǵan halyqtan. 
Aıatta aıtqandaı eki jyl boıy emizip, 
Anasy ony aq ýyzyna jarytqan. 
Dáretin alyp, dástúr men dinin dáriptep, 
Sútpenen birge súıekke minez darytqan. 

Bala kóbeıdi báleniń bárin biletin, 
Besikten boqtap, esikten sybap kiretin. 
Ekrannan kórgen qubyjyqtarǵa eliktep, 
Er Tóstik jaıly ertegi aıtsań kúletin. 
Uıada júrip uıattyń uqpaı ne ekenin, 
Qıada júrip qıanat jasap júretin. 

Dinimdi izdeımin sán úshin saqal qoımaǵan, 
Óz basyn emes, kóz jasyn eldiń oılaǵan. 
Dástúr men dindi qatar ustanyp, qasterlep, 
«Bıdǵat» demeı máýlitti el bop toılaǵan. 
Sharıǵatty uqpaı shahıd bolam dep shatasyp, 
Ózi-ózin jaryp, óz janyn ózi joımaǵan. 

Dinimiz mynaý kirshiksiz túri kirlegen, 
Balaqty kesip, baqtalas boldyq pirmenen. 
Babalarym-aı, hanafı jolyn ustanyp, 
Aralaryna jaý túgil daý da kirmegen. 
Búlikti salyp bir hadıs jattap alǵandar, 
İritki salyp İbilis shyqty-aý irgeden. 
Qanshama jandy kápir dep ajal qushtyryp, 
«Taqýalar» júr saýapty terip túrmeden. 

Tilimdi izdeımin júzindeı ótkir shalǵynyń, 
Osy tilmenen ólshener meniń bar qunym. 
Osy tilmenen Mahambetter men Abaılar, 
Jyr-dastan etip jetkize bilgen zar-muńyn. 
Osy tilmenen Áz Táýke jazyp jarǵysyn, 
Osy tilmenen Abylaı aıtqan jarlyǵyn. 
Bir aýyz sózben jylaǵan jandy jubatyp, 
Bir aýyz sózge syıdyra alǵan barlyǵyn. 

Tilimiz búgin jaı-kúıin keship jarlynyń, 
Endi-endi sezdik keń dúnıeniń tarlyǵyn. 
Qazaq bop týyp, orys bop ósken jastaryń, 
Qulyptap qoıdy tilimniń qara sandyǵyn. 
Qazaqtyń ózi qazaqtyń tilin mensinbeı, 
Sońynan júrmiz árkimniń terip qaldyǵyn. 

Kıimdi izdeımin qundyzdan etken jaǵasyn, 
Oıýdyń ózi bildirer kelgen dalasyn. 
Beshpent pen qamzol, kımeshek penen kebistiń, 
Baz keship júrmiz barynda bilmeı baǵasyn. 
Arbasyp jatqan zamanda mynyń barlyǵyn, 
Shań basyp jatqan murajaılardan tabasyń. 

Osyny oılap shaqsha bas boldy sharadaı, 
Baramyz ult bop balynan bezgen aradaı. 
Saptama etik sandyqtyń jatyp túbinde, 
Jaýlyǵyń qaldy shań súrtýge de jaramaı. 
Naýryz kelse, shapanyn shaldar izdeıdi, 
Jańa jyl kelse, maskasyn kıgen baladaı. 

Qazirgi bıler paramen tapqan paıdasyn, 
Jasyryp isti, asyryp jurttan aılasyn. 
Sherine emes, shenine qarap adamnyń, 
Kedeıden góri joǵary qoıǵan baı basyn. 
Qıamet kúni bolatyn sottan qaımyǵyp, 
Qaq jarǵan qyldy Qazybekterim qaıdasyń?!. 

Aldymda áli araılap atyp bir tańym, 
Kúńirenip emes, kúlimdep aıtar jurt ánin. 
Bul mańda eshkim baryńdy tartyp almaıdy, 
Turǵanda aman tuǵyry bıik sultanym. 
Táýbeńe kelip, Qudaıǵa jasa qulshylyq, 
Joq bolyp eger ketpesin deseń urpaǵyń!

Usynǵan: Maqpal Sembaı