7 mamyr – memlekettik múdde, saıası qaýipsizdik pen derbestikti qorǵaıtyn Otan qorǵaýshylar kúni. Osydan 27 jyl buryn, 1992 jyly 7-mamyrda QR Qarýly Kúshterin qurý týraly jarlyqqa qol qoıylǵan bolatyn. Ásker eldiń áleýetin, kúsh-qýatyn kórsetetin faktorlardyń biri. Keıbir elderde áskerı sala, qarý-jaraq óndirisi el ekonomıkasynyń jetekshisi salasy bolyp sanalady. Áskeriniń aıbynymen ǵana álemdik saıasatta úlkendik qylyp otyrǵan áskerı derjavalardy da kózińiz kórip júr ǵoı. Alaıda, álemde áskerı qurylymy joq elder de az emes. Iá, áskeri de, temir qursanǵan qarý-jaraǵy da joq elder bar. Qamshy.kz aqparat agenttigi mereke qarsańynda áskeri joq álem elderiniń tizimin nazarlaryńyzǵa usynýdy jón kórip otyrmyz.  

Islandıa

Islandıa azamattary ózderniń qaýipsizdikte ekenderine tolyq senimdi. Áskerılerden túbegeıli bas tartqan. Elde bar bolǵany: 130 adamnan turatyn jaǵalaý kúzeti, 3 keme patrúli, 3 tikushaq, kater jáne ushaq bar. Al áskerde qyzmet etkisi keletin jaýjúrek ıslandıalyqtar úshin eki jaqty kelisim negizinde Norvegıa áskerinde áskerı qyzmet atqarýyna múmkindik bar. Qaýipsizdik pen qorǵanys turǵysynda Islandıa tolyqtaı NATO-nyń kómegine júginýge úırenip qalǵan.

Panama

Panama uzaq jyldar boıy esirtki tasymalymen aınalysatyn áskerılerdiń basqarýynda bolǵan memleket. AQSH-qa geroın men kokaındi tonnalap tasymaldaýshylar Amerıka tarapyna Panama kanalyn tartyp alýmen de qaýip tóndirgen. Nátıjesinde, jergilikti áskerı bılik 1989 jyly Qurama shtattar áskerinen jeńilip, bılikten ketip tyndy. Eldiń kelesi prezıdenti osy jaılardyń barlyǵyn eskere otyryp, elde qarýly kúshter qurýǵa tyıym salatyn zań qabyldaǵan.

Lıhtenshteın

1886 jyldan bastap bul kishkentaı memlekette áskerı júıe bolǵan emes. 80 adamnan turatyn áskerge ketetin qarjy ózin-ózi aqtamaǵandyqtan áskerdi taratý týraly sheshim shyǵarylǵan. Dál qazirgi ýaqytta Lıhtenshteın bıligi qorǵanys máselesinde óziniń myqty kórshileri Germanıa, Avstrıa jáne Shveısarıaǵa arqa súıeıdi.

Andorra

Bul eldiń qarýly kúshter qurylymyn bar-joǵy 1300 adamnan turatyn ulttyq polısıa quraıdy. Memleketke qaýip tóngen jaǵdaıda Andorra azamattary polısıa otrádttaryna qosylýǵa quqyly. Al qorǵanys qalqany retinde Andorra soltústiktegi kórshisi Fransıaǵa tolyqtaı senim artady.

Kosta-Rıka

1948 jyly aralda ornalasqan atalmysh elde azamat soǵysy aıaqtaldy. Soǵys aıaqtala salysymen eldegi ásker taratylǵan. Jańa saılanǵan prezıdent Hose Ferrera Kosta-Rıka áskeriniń shtaby ornalasqan ǵımarat qabyrǵasyn óz qolymen qulatqan. Eldiń qarýly kúshteriniń jalpy qurylymy 10 myń adamnan turatyn polısıa, ulttyq gvardıa men jaǵalaý kúzetinen ǵana turady. Soǵys qaýip tóne qalǵan jaǵdaıda AQSH-tyń kómegine júgine alady.

Solomon araldary

Joǵary da atalǵan kóptegen elderdegi sekildi bul elde de áskerı qyzmetti az sandy polısıa atqarǵan. Biraq, 1998 jylǵy qarýly kóterilisterden keıin polısıa organy da taratylǵan. Qazir Solomon araldarynyń tynyshtyǵyna tek jaǵalaý kúzeti ǵana jaýapty. Qaýip tóne qalǵan jaǵdaıda áleýetti kórshisi Avstralıanyń kómegine júginedi.

Tývalý

Bul elde ásker, azamattyq gvardıa, jaǵalaý kúzeti sıaqty qyzmetter múlde bolǵan emes. Qazirgi ýaqytta mıgranttar máselesimen aınalysatyn 81 adamnan quralǵan memlekettik uıym bar. Osy ýaqytqa deıin Tývalýǵa eshkim shabýyl jasap kórmegen, al qaýip tóne qalǵan jaǵdaıda Tývalý bıligi NATO alánsynan áskerı kómek alýǵa quqyly.