Bekjan Turys: Dastarqandy qurmettemeýdi qaı kezden umyttyq?

/uploads/thumbnail/20190513190516921_small.jpg

"Kez kelgen eldiń dástúrli mádenıeti men dinı tanymy sol eldiń ulttyq qasıeti men ulttyq qundylyǵy bolyp tabylady. Biz sol ultty ulylyqqa bastaıtyn dástúrlik sıpatty umytpaǵan el edik. Álimsaqtan beri din men dástúrdi úılestirip úılesimdi ómir súrgen ónegeli ult edik! Imanymyz bekem, amalymyz nyq bolatyn. Al búgin she? Basqa – basqa, bólinbegen enshimiz – dastarqandy qurmettemeýdi qaı kezden umyttyq? Dám-tuzdan attamaýdy biletin qazaq Quranǵa uıymaýdy nege esten shyǵardy? 

Biz – bata berilmeı asqa qol salmaýdy úırengen hám úlken mektep kórgen urpaqpyz. Atalarymyz bata berip, aldymen solar astan aýyz tıgennen soń ǵana dámge qol sozatyn edik. Jasyna qaraı tórge ozdyryp jaǵyna qaraı sóıleıtin qazaqpyz! Biraq qashannan beri qazaq balasy, toıdyń dastarqanyn bylaı qoıǵanda, qazaǵa arnalǵan dámdi qurmettemeı, Quran baǵyshtalmaı turyp, birden dámdi bas salyp, iship-jeýdi bastaıtyn bolǵan? Quran oqylyp jatqanda ornynan turyp árli-berli júretinderdi qosyńyz buǵan.

Úlkennen kiná izdeıin deseń, bári de – aýyldan shyqqan, ata-ájeniń tárbıesin kórgender, qalalyq bolǵandary munda ǵana. Kishini kinálaıyn deseń, aldyńǵy býyn – úlkenniń kórsetip otyrǵany mynaý. Qatelik qaıdan ketti?

«Qazanyń joly –jińishke, arýaqtyń orny – bıikte» dep arýaǵyn ardaqtaǵan el emes pe edik! Arýaq syılaı bilmesek, bir-birimizdi tirshiligimizde qadirlegenimiz qaısy? Kóńildiń izdeıtini kóp, tabary joq. Ómir bar jerde ózekti ólimniń bolýy da – zańdylyq. Basy qaraly, júregi jaraly, qaza qabyrǵasyna batqan jannyń ótinishimen dastarqannyń tizginin ustaıtyn sondaı sátterde baıqaǵanym – dastarqanǵa otyra sap, aldyndaǵy asty asyǵys qarbytyp, iship-jeýdi bastap ketetinder, Quran únin uıyp tyńdaý bylaı tursyn, ımamnyń daýysy estilgende aldynda turǵan salfetka qaǵazdy jalma-jan basyna jabatyn áıelder... Osyndaı óte súıkimsiz ári óreskel ersi kórinisterge janym aýyrǵannan arasynda eskertip aıtqan kezderim boldy.

«Álgindeı áıel zaty qaıtyp ene atanyp, qandaı áje bolmaq» degen oıǵa qalam. Ulttyń bolashaǵy áıeldiń qolynda bolǵanymen, taǵdyry – er-azamattyń ýysynda. Endeshe, dastarqan syılaýdy, dám attamaýdy, As pen toı ıesin qurmetteýdi, saltty saqtap, dástúrdi dáripteýdi eń birinshi búgin ózimizden bastamasaq, erteń keshigemiz.

Al bul – op-ońaı! Ólimdi jerge kele jatyrsyń ba, bir sharshy oramal sal basyńa, bata jasalmaı nemese Quran oqylmaı dámge qol sozba! Quran oqylyp jatqanda kúıip bara jatqan nárse joq, shamaly sabyr saqtap, tizeńdi búk, arýaqty eske al, tirshiligińe táýbe qylyp betińdi sıpa!

Munyń bári – jarlyqpen bekitilip, arnaıy qaýly-qarardy talap etpeıtin ulttyq qundylyq. Ultyńda bardy ardaqtaý arqyly ul-qyzyńa osyndaı ulaǵatty sińire almaqsyń. Al ultqa eńbek etý, urpaqqa ulttyq qasıetti uqtyrý – siz ben bizdiń mindetimiz!"

Bekjan Turystyń feısbýktegi paraqshasynan

Usynǵan: Maqpal Sembaı

 

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar